Επέστρεψε ο εφιάλτης των χρεών σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις;

Ανησυχούν οι πολίτες για την πορεία των εισοδημάτων τους και η πρόσφατη δημοσκόπηση της Metron Analysis (MEGA) αποτυπώνει ότι σε ποσοστό 33% η ακρίβεια είναι το σημαντικό πρόβλημα και σε  29% η οικονομία. Το βουνό των χρεών μειώθηκε τα τελευταία χρόνια, όμως οι υψηλές δαπάνες για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις ξυπνούν εκ νέου ανησυχίες. Από την κεντρική τράπεζα και τον ΟΟΣΑ έχει χτυπήσει το προειδοποιητικό καμπανάκι για τον κίνδυνο της αύξησης των κόκκινων δανείων, ενώ σωρεία μελετών αποτυπώνει μία τάση πληρωμής υποχρεώσεων με προτεραιότητες.

Η ιεράρχηση των νοικοκυριών βάζει πρώτα στη λίστα την πληρωμή των βασικών υποχρεώσεων για τα πάγια έξοδα των σπιτιών, παιδιών κ.λπ., με αποτέλεσμα να μπαίνουν τελευταία τα καταναλωτικά δάνεια ή και μέρος των οφειλών προς την εφορία. Προς το παρόν φαίνεται πως παραμένει η προτεραιότητα για τα στεγαστικά δάνεια, υπό φόβο των πλειστηριασμών.

Χρέη στην εφορία

Η τάση δυσκολίας αποπληρωμής των χρεών επιβεβαιώνεται από τα τελευταία στοιχεία της  φορολογικής αρχής, αφού τα χρέη προς την εφορία ανήλθαν στα  6,28 δισ. ευρώ στο διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου. Από το ποσό αυτό, τα 5,78 δισ. ευρώ είναι απλήρωτοι φόροι οι οποίοι αυξήθηκαν σε ένα μήνα κατά 919 εκατ. ευρώ. (Σεπτέμβριο προς Αύγουστο).

Τους επόμενους μήνες οι αναλυτές αναμένουν μείωση της κατανάλωσης  λόγω του πληθωρισμού, και νέες επιβαρύνσεις στις δόσεις των δανείων, εξαιτίας των αυξήσεων των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα. Από τον περασμένο Αύγουστο όσοι εξοφλούν δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο βλέπουν τη δόση τους να αυξάνεται κάθε μήνα.

Έτσι, η δόση ανά 100.000 ευρώ δανείου διάρκειας 15 ετών έχει αυξηθεί σε αυτό διάστημα από τα 644 ευρώ στα 730 ευρώ. Εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το 4%, καθώς η ανοδική πορεία του διατραπεζικού επιτοκίου θα συνεχιστεί. Με το euribor 3μήνου να είναι περίπου στο 2,30%, η μηνιαία δόση θα ανέλθει στα 755 ευρώ, στο 2,50% στα 765 ευρώ και στο 3% στα 790 ευρώ.

Υψηλότερα δηλαδή κατά 146 ευρώ ανά 100.000 ευρώ υπολοίπου σε σύγκριση με το διάστημα πριν τον Αύγουστο του 2022.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα στεγαστικά δάνεια με διάρκεια άνω των 5 ετών, από το Δεκέμβριο του 2016 βρισκόταν μόνιμα κάτω από το 2,50%.

Το διάστημα από τον Ιανουάριο του 2020 μέχρι και τον περασμένο Ιούνιο δεν ξεπέρασε το 2,02%, ενώ από τον Οκτώβριο του 2021 έως τον εφετινό Ιούνιο διαμορφωνόταν κάτω από το 2%. Πολλοί δανειολήπτες έλαβαν στο πλαίσιο των μέτρων στήριξης που ενεργοποιήθηκαν λόγω πανδημίας επιδοτήσεις που κάλυπταν έως και το 90% των μηνιαίων δόσεών τους για αρκετούς μήνες.

Σε ποια χέρια βρίσκονται τα κόκκινα χρέη

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, έως τον Ιούνιο του 2022 το μη εξυπηρετούμενο ιδιωτικό χρέος  ανήλθε σε 258 δισ. Ευρώ. Ο όγκος των κόκκινων δανείων στις τράπεζες έχει μειωθεί από το 44% του συνόλου των δανείων στα μέσα του 2019, σε λιγότερο από 10%. Όμως, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παραμένουν, προς τις Τράπεζες περίπου στα   15 δισ. ευρώ και προς τους Services  87 δισ. ευρω, τον Ιούνιο του 2022, όταν αντίστοιχα το 2018 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τις Τράπεζες ήταν   89,28 δισ. και προς τους Servicers  17,9 δισ. Ευρώ.

• Το ληξιπρόθεσμο χρέος προς την εφορία ανέρχεται συνολικά σε 113 δισ. ευρώ, (εκ των οποίων 26 δισ.χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτα είσπραξης), με το πραγματικό υπόλοιπο να περιορίζεται σε 86,8 δισ. Ευρώ (Ληξιπρόθεσμο χρέος επιχειρήσεων  74 δισ. Ευρώ,  Ληξιπρόθεσμο χρεος φυσικών προσώπων 39 δισ. ευρώ).

• Προς τον ΕΦΚΑ σε €45,5 δις (17%), το ποσοστό των ληξιπρόθεσμων οφειλών  προς το δημόσιο ανέρχεται σε 60% και προς τους χρηματοδοτικούς Φορείς το 40%, τον Ιούνιο του 202

• Προς τις Τράπεζες σε € 15 δις (6%) και προς τους  Servicers σε € 87 δις (34%).
• Μέσω των τιτλοποιήσεων του προγράμματος Ηρακλή, οι Τράπεζες μείωσαν το δείκτη των μην εξυπηρετούμενων δανείων από το 45% το καλοκαίρι του 2019 σε μονοψήφιο δείκτη το καλοκαίρι του 2022. Όμως, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παραμένουν, προς τις Τράπεζες περίπου στα  15 δισ και προς τους Services  87 δισ. Ευρώ (τον Ιούνιο του 2022). Εν ολίγοις, ο ιδιωτικό χρέος παραμένει σχεδόν ίδιο, απλά μεταφέρθηκε, αφού, αντίστοιχα το 2018 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τις Τράπεζες ήταν   89,28 δισ. ευρω και προς τους Servicer 17,9 δισ.ευρώ.
• Το ποσοστό των ρυθμισμένων δανείων από Τράπεζες και Servicers ανέρχεται σε 29% περίπου με τις διμερείς ρυθμίσεις να ανέρχονται σε  41 δισ. Ευρώ. Από τον εξωδικαστικό μηχανισμό οι ρυθμίσεις να ανέρχονται σε   242 εκ. Ευρώ.