Κατά τη διάρκεια των επιβεβλημένων παρατεταμένων εγκλεισμών (lockdowns) την πρώτη και πιο δύσκολη περίοδο της πανδημίας, ένα αλλόκοτο φαινόμενο πέρασε σχεδόν απαρατήρητο και, ως εκ τούτου, ασχολίαστο από τα λαγωνικά της ειδησεογραφίας. Αυξήθηκαν ραγδαία οι καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία (λυπηρή μεν παρενέργεια, αναμενόμενη δε, σε καταστάσεις καταναγκαστικού συγχρωτισμού) αλλά οι τηλεφωνικές κλήσεις των θυμάτων μειώθηκαν, ενόσω αντιστρόφως ανάλογα πολλαπλασιάστηκαν οι καταγγελίες υπό τύπον τηλεφωνικού γραπτού μηνύματος (sms). Δεν χρειαζόσουν ικανότητες Πουαρό για να λύσεις το μυστήριο: ο θύτης βρισκόταν στον ίδιο χώρο με το θύμα· μπορούσε να ακούσει την καταγγελία του θύματος και να επιστρέψει δριμύτερος.

Εάν θέλουμε να πάρουμε μια καλή ιδέα για τη διαχρονική «καθημερινότητα» σε ιδρύματα με τροφίμους ανηλίκους χωρίς ή/και με διαλυμένη/παραβατική οικογένεια, πρέπει να κοπιάρουμε την παραπάνω εικόνα σε εκατοντάδες, αν όχι σε χιλιάδες αντίγραφα. Κατ’ αρχάς οι ανήλικοι των ιδρυμάτων – όπως και πλείστοι όσοι ενήλικοι, αλίμονο, εντός κι εκτός ιδρυμάτων – έχουν μια θολή, ακατέργαστη κι εν πολλοίς εσφαλμένη αντίληψη γύρω από το περιεχόμενο και την έκταση των δικαιωμάτων τους, πόσο μάλλον γύρω από τον τρόπο με τον οποίο θα τα διασφαλίσουν. Αναμφίβολα, τα συντριπτικά περισσότερα θύματα δεν επιθυμούν να υποφέρουν (ο μαζοχισμός, όσο και αν παρηγορεί το ανάποδο τους θύτες, δεν είναι δημοφιλής σε καμία ηλικία), ούτε και θέλουν να νιώσουν με το στανιό ηδονή για πράξεις που, προς το παρόν, τους προκαλούν απέχθεια· η βίαιη σεξουαλική «ενηλικίωση» τρυφερών υπάρξεων καταγράφεται πάντοτε και παντού ως ένα από τα πιο δυσεπούλωτα ψυχολογικά τραύματα. Ακόμη όμως και αν, ως υπόθεση εργασίας, εστιάσουμε σε έναν ανήλικο ασυνήθιστα ενημερωμένο για τα δικαιώματά του και αποφασισμένο να τα διασφαλίσει έναντι οποιουδήποτε επίδοξου θύτη και με οιοδήποτε κόστος, οφείλουμε να κοντοσταθούμε λιγάκι σε αυτό το «κόστος»: να φύγει από το ίδρυμα – να πάει πού; Σε μια οικογένεια που δεν υπάρχει ή σε μια οικογένεια πιο κακοποιητική και από το ίδιο το ίδρυμα; Εχουμε αναλογιστεί ποτέ πως ίσως για το ανήλικο θύμα υπάρχει και πιο ζοφερή από την πιθανότητα να μη «βρει το δίκιο» του – η πιθανότητα να το «βρει»;

Προκειμένου να αντιληφθούμε τις διαστάσεις του άθλου που καλείται να φέρει εις πέρας ο μικρός μας ήρωας, είναι ανάγκη να επιστρέψουμε σ’ εκείνα τα «βουβά» ουρλιαχτά απόγνωσης, τα sms με τις καταγγελίες για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Ο ανήλικος στο ίδρυμα δεν έχει καν αυτήν την πολυτέλεια: του έχουν πάρει το κινητό, τον παρακολουθούν αδιάκοπα – ιδίως εάν τον έχουν ήδη κακοποιήσει – και ουσιαστικά μηδενίζουν κάθε ενδεχόμενο να μοιραστεί το επώδυνο βίωμά του με οιονδήποτε «εκεί έξω». Ας δεχτούμε ωστόσο ότι ο ανήλικος είναι αδιανόητα θαρραλέος και αποφασίζει να φθάσει «στα άκρα». Αυτά τα «άκρα» συνήθως είναι ένα πειθαρχικό συμβούλιο, διορισμένο από τον θύτη και υπόλογο στον θύτη, εντεταλμένο να προλαμβάνει κάθε πιθανή εκδήλωση πυρκαγιάς πριονίζοντας εκ των προτέρων τα δέντρα. «Με ενοχλούν αυτά τα δέντρα· μου κρύβουν τη θέα των πολυκατοικιών», όπως έλεγε κάποτε ένα προσφιλές μου συγγενικό πρόσωπο. Ο θύτης έχει δικό του το πεπόνι, δικό του και το μαχαίρι. Στην εντελώς απίθανη περίπτωση – λέμε, τώρα, για μία στις χίλιες – που τα δεινά του ανήλικου φθάσουν έως το γραφείο του εισαγγελέα, θα έχουν μεσολαβήσει αναρίθμητα μερόνυχτα με τον θύτη να εξακολουθεί να συγκατοικεί με το θύμα, κυριολεκτικά «δίπλα του», αν όχι «πάνω του» ή «μέσα του». Εκείνο το τρυφερό μελαγχολικό τραγουδάκι, το «Στάσου πλάι μου» (Stand by me), στην πιο μακάβριά του μετάλλαξη.

Headlines