Κάρολ Λι, η θρυλική πρωτοπόρος ακτιβίστρια που επινόησε τον όρο «σεξεργασία»

Με τις άφθονες φλογερές πορτοκαλί μπούκλες της, τα περίτεχνα κοστούμια της και το γοητευτικό, σκανδαλώδες χαμόγελό της, η Λι έγινε διάσημη στην πατρίδα της, το Σαν Φρανσίσκο, και στη συνέχεια σε όλο τον κόσμο, για τη ζωηρή, εκκεντρική σκηνική της περσόνα, Σκάρλοτ Χάρλοτ. Εμφανιζόμενη σε όλη την πόλη ως το alter ego της, η Λι διασκέδαζε το κοινό με ιστορίες από τη ζωή της ως εργάτρια του σεξ μέσα από την ιδιότυπη κωμωδία και την ποίησή της.

Αλλά η δουλειά της Λι δεν ήταν ένα αστείο – κάθε άλλο. Η αφοσίωση και η αποφασιστικότητά της να αποστιγματίσει τη βιομηχανία του σεξ, να βελτιώσει τις συνθήκες για όσους εργάζονται σε αυτήν και να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι στο σεξ είχαν μια θέση στο τραπέζι των φεμινιστριών μέσα από οργανώσεις, φεστιβάλ και βιβλιοθήκες για τα δικαιώματα των εργαζομένων στο σεξ, ενώ ηγήθηκε προγραμμάτων προβολής σε μια ακούραστη εκστρατεία για τη νομοθεσία που ως ένα βαθμό έφτασε στην αποποινικοποίηση της πώλησης του σεξ, μόνο αστείο δεν ήταν.

Η Λι πάλεψε για τον σκοπό της για δεκαετίες, θεσπίζοντας πραγματικές αλλαγές για τους εργαζόμενους στο σεξ και αποτελώντας θεμελιώδες κομμάτι του κινήματος για τα δικαιώματα και τις διεκδικήσεις– και όλα αυτά με την πληθωρική της παιχνιδιάρικη διάθεση. Όπως είπε κάποτε η ίδια «νομίζω ότι ιδιαίτερα όταν η ζωή είναι δύσκολη, καταφεύγω πάντα στην κωμωδία».

• Διαβάστε επίσης: Καλώς ήρθατε στην οικονομία της διαδικτυακής εργασίας του adults only -Ιστορίες πίσω από την κάμερα

«Οι γονείς μου πίστευαν ακράδαντα ότι οι άνθρωποι πρέπει να μπορούν να μιλούν ανοιχτά για τη σεξουαλικότητα»

Με αφορμή τον θάνατο της Λι ας ρίξουμε μια ματιά στην έντονη ζωή της, το πρωτοποριακό της έργο και την αναντικατάστατη κληρονομιά της.

Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, στις 11 Ιανουαρίου 1951. Κατά τη διάρκεια της ανατροφής της, οι γονείς της Λι ήταν πολύ ειλικρινείς για το σεξ, κάνοντας τακτικά ανοιχτές συζητήσεις για το θέμα. Σε νεαρή ηλικία, μυήθηκε στη συλλογή πορνογραφίας του πατέρα της, την οποία, όπως έγραψε, η μητέρα της «επέμενε να κρύψει στο ντουλάπι κάτω από τις σκάλες».

Η Λι απολάμβανε να ξεφυλλίζει τα περιοδικά κάθε φορά που οι γονείς της την άφηναν μόνη της στο σπίτι. Θυμήθηκε ότι είδε ανάμεσα στις σελίδες μια ιδιαίτερα όμορφη γυναίκα, την οποία, όπως ισχυρίστηκε, την έλεγαν Κάρολ. «Ήθελα να μεγαλώσω και να γίνω ακριβώς σαν κι αυτήν, με το στήθος μου να είναι φουσκωμένο και όλα τα σχετικά» έγραψε η Λι. «Έτσι, αυτό φανταζόμουν ότι θα γινόμουν, αν και καταπίεζα πολύ αυτή την επιθυμία».

Η Λι παρατήρησε επίσης πώς οι διαφορετικές σεξουαλικές επιθυμίες των γονιών της έκαναν τη μητέρα της να αισθάνεται περίεργα. «Εκείνος ήταν πιο επιθετικός σεξουαλικά και, παρόλο που είχαν μια καυτή σχέση, είπε ότι μερικές φορές ένιωθε σαν πόρνη, επειδή την πίεζε. Έτσι, υπήρχε ένας διάλογος στην οικογένειά μου όλη την ώρα». Παρακολουθώντας αυτή τη δυναμική να εκτυλίσσεται, η Λι -η οποία ήταν αμφιφυλόφιλη- δήλωσε ότι έμαθε να βλέπει τη σεξουαλικότητα ως κάτι που μπορεί να είναι ελεύθερο και ανοιχτό, αλλά και ανισόρροπη σε δύναμη.

Η σχέση της Λι με τη μητέρα της παρέμεινε ισχυρή καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της. «Είναι ένα μεγάλο στίγμα για εκείνη. Κατά κάποιον τρόπο, είναι βάρος να έχεις μια κόρη που είναι τόσο πολιτικοποιημένη και που παραδέχεται ότι είναι πόρνη» είπε κάποτε. «Αλλά η μητέρα μου πάντα με υποστήριζε σε όλα».

Photo: Twitter

«Μόλις το δοκίμασα, ήξερα ότι θα ήταν το έργο της ζωής μου»

Το 1978, η Λι αποφάσισε να μετακομίσει στο Σαν Φρανσίσκο – και ήταν εδώ, σε ηλικία 28 ετών, που άρχισε να ασχολείται με τη σεξουαλική εργασία. «Οι φίλοι μου που ήταν καλλιτέχνες δούλευαν σε εστιατόρια. Τους κοίταξα και σκέφτηκα: «Δεν θέλω να δουλεύω σε εστιατόρια. Είμαι καλλιτέχνης, θέλω να εξερευνήσω τη ζωή’. Έτσι για μένα, αρχικά, η πορνεία ήταν μια έρευνα. Ήμουν επίσης φτωχή και αισθανόμουν απελπισμένη εκείνη την εποχή» είπε σε συνέντευξή της στην εφημερίδα San Francisco Chronicle το 1996.

Η Λι άρχισε να πουλάει σεξ σε ένα σαλόνι, όπου, όπως είπε «μαγεύτηκε» από τις άλλες εργαζόμενες γυναίκες, τις οποίες θαύμαζε ως «σεξουαλικά σοφές και δυνατές». Περιέγραψε επίσης τη δουλειά ως «συναρπαστική» γράφοντας: «Οι άντρες έρχονταν, σε πλήρωναν και πριν το καταλάβεις, είχε τελειώσει! Μετά έχεις όλα αυτά τα λεφτά!». Έχοντας προηγουμένως παλέψει με τα δικά της συναισθήματα σεξουαλικής διέγερσης, η Λι διαπίστωσε ότι η σεξουαλική εργασία τη βοήθησε να μάθει για το σεξ, γεγονός που με τη σειρά του έκανε την ίδια την πράξη λιγότερο τρομακτική.

Photo: Twitter

«Με βίασαν – και τότε ήταν που αφοσιώθηκα πάρα πολύ στην αλλαγή των συνθηκών, ώστε να μην χρειαστεί να αντιμετωπίσουν άλλες γυναίκες ό,τι αντιμετώπισα εγώ»

Το 1979, η Λι βιάστηκε από δύο άνδρες που εισέβαλαν στο σαλόνι στο οποίο εργαζόταν. Εκείνη την εποχή, ένιωθε ανίκανη να καταγγείλει το έγκλημα από φόβο μήπως κλείσει το κατάστημα, αφήνοντας έτσι την ίδια και τις συναδέλφους της ανίκανες να εργαστούν.

Μιλώντας στο Chronicle δύο δεκαετίες αργότερα, προσδιόρισε τον βιασμό ως μια καθοριστική στιγμή στη ζωή της, η οποία την οδήγησε στον ακτιβισμό για την εργασία στο σεξ. «Είδα ότι η ποινικοποίηση της πορνείας σήμαινε ότι δεν θα μπορούσα να προστατεύσω άλλες γυναίκες από αυτούς τους βιαστές. Και ορκίστηκα να κάνω κάτι για να το αλλάξω αυτό».

View this post on Instagram

A post shared by SWOP-USA (@swop_usa)

«Υποθέτω ότι πίστευαν ότι κανείς δεν θα υπερασπιζόταν τις ιερόδουλες, σωστά; Λοιπόν, έκαναν λάθος»

Στα χρόνια αμέσως μετά τον βιασμό, η Λι εντάχθηκε και έγινε εκπρόσωπος της οργάνωσης για τα δικαιώματα των εργαζομένων στο σεξ COYOTE (Call Off Your Old Tired Ethics) -που ιδρύθηκε από την ακτιβίστρια των εργαζομένων στο σεξ Μάργκο Σαν Τζέιμς – και συντόνισε ένα πρόγραμμα προσέγγισης των εργαζομένων του δρόμου στο Σαν Φρανσίσκο. Υποστήριξε ότι, για πολλούς, η εργασία στο σεξ ήταν μια επιλογή – μια προοπτική που σπάνια εκφράζονταν εκείνη την εποχή – υιοθετώντας το πλέον ευρέως διαδεδομένο μάντρα «Η εργασία στο σεξ είναι εργασία».

Με την πάροδο του χρόνου, έγινε μια εξέχουσα ακτιβιστική φιγούρα, όχι μόνο αγωνιζόμενη για τους εργαζόμενους στο σεξ, αλλά και για τα δικαιώματα άλλων περιθωριοποιημένων ομάδων, ιδίως κατά τη διάρκεια της επιδημίας του AIDS τη δεκαετία του 1980.

Στον επικήδειο της Λι στο Bay Area Reporter, ο Τέρι Μπέσγουϊκ, ακτιβιστής LGBTQ+ και μέλος της ACT UP, την αποκάλεσε «νεράιδα νονά» των πρώτων ομάδων δράσης για το AIDS στην πόλη.
«Στόχος μου είναι να γίνω η γηραιότερη γυναίκα στο γηραιότερο επάγγελμα» είχε πει η ίδια. Κάτι πέτυχε. Κάτι πολύ.

*Με στοιχεία από dazeddigital.com