Ήταν τρύπια η Κιβωτός τελικά ή απλώς το ναυάγιό της – και οι εξελισσόμενες αποκαλύψεις για αυτήν – νωρίτερα είχε προσκρούσει στην ξέρα του παθογόνου νεοελληνικού κράτους; Ας το δούμε προσεκτικά όπως κατ’ αρχάς το οφείλουμε στα παιδιά που βρήκαν ή βρίσκουν καταφύγιο στις δομές, ιδιωτικές και δημόσιες (59 και 28 το σύνολον αντίστοιχα σήμερα).
Η ιστορία της φιλανθρωπίας ή παράλληλα των ΜΚΟ πατάει πάντα σε ένα κενό. Μπανάλ, στερεοτυπικό, μα το κενό αυτό είναι του κράτους. Ακριβώς επειδή οι κρατικές πολιτικές είναι πλημμελείς ή χρονοβόρες ή δεν συγχρονίζονται με τις νέες αναζητήσεις και κρίσεις της κοινωνίας, οι λύσεις επείγουν. Εδώ έρχονται οι ΜΚΟ, τα ιδρύματα, οι δομές, η σωτηριολογία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Κιβωτός του Κόσμου: «Έκλεισαν το παιδί σε δωμάτιο και το απειλούσαν» – Νέα σοκαριστική καταγγελία

Ο περίκλειστος χαρακτήρας τους που ενίοτε ενδύεται οντολογικά ή θρησκευτικά χαρακτηριστικά, ευνοεί τον περίφημο «ιδρυματισμό». Εδώ όμως απαιτείται μια σημείωση. Από ιδρυματισμό δεν πάσχουν συχνά ή σχεδόν πάντα μόνο τα παιδιά που στερούνται γονεϊκής φροντίδας και εγκαταβιούν στις εν λόγω δομές. Ιδρυματισμό παθαίνει συχνά και η έξω κοινωνία σε σχέση με τις φιλάνθρωπες δομές.

Σε αυτές, όπως έδειξε η Κιβωτός του Κόσμου του πατρός Αντώνιου, αναζητά το άλλοθι μιας επίσης δικής της πλημμελούς έγνοιας για τα παιδιά αυτά. Οι χορηγίες, το υστέρημα, η υλική βοήθεια αντιμεταθέτει μια ευθύνη, ακόμη κι αν είναι (και αυτό είναι αναμφισβήτητο) και ανιδιοτελής η βοήθεια αυτή. Και μοιραία όσο πιο ψηλά είναι το σύννεφο, τόσο πιο απότομη είναι και η πτώση από αυτό. Το ζούμε τώρα με τον απλό κόσμο ή και τους σελέμπριτις που είχαν καταθέσει τον πενιχρό ή πλούσιο οβολό τους στη δομή του φτωχού Κολωνού.

Το παρελθόν και το παρόν

Επιστρέφουμε όμως στο κράτος. Η συζήτηση αυτή – που ξεκινάει από τον Συνήγορο του Πολίτη, τις επώνυμες καταγγελίες, τον περίπου αφορισμό του ιερέα Αντώνιου Παπανικολάου από τον Ιερώνυμο και φτάνει στα κίτρινα ταμπλόιντ που βλέπουν Μαρκήσιους ντε Σαντ με ράσα – είναι πιο περίπλοκη και πιο σύνθετη από μανιχαϊσμούς και ηθικούς πανικούς.

Δόξα τω Θεώ τα εργαλεία υπάρχουν. Και το θέμα είναι η συζήτηση αυτή γρήγορα να γίνει παρελθόν. Οπως παρελθόν να γίνουν και οι δομές παιδικής προστασίας που θα είναι ανέλεγκτες και με άβατα παιδονόμων. Οπως παρελθόν πρέπει να γίνει η έννοια του «μακρόχρονου ιδρυματισμού» που μοιραία φέρνει κακοποίηση για τα παιδιά αυτά και αντίστροφα. Παρόν πρέπει να γίνει ένα σύγχρονο σύστημα αναδοχής, αλλά και ένας νέος κρατικός μηχανισμός στήριξης της οικογένειας. Επιστήμονες έχουμε. Και με δεξιότητες. Νομοθετικό πλαίσιο επίσης.

Καμία παιδούπολη και καμία καλοσύνη των ξένων δεν μπορεί να υποκαταστήσει ένα στέρεο πλέγμα φροντίδας, μέριμνας και προοπτικής για τα παιδιά αυτά. Οι ψηλοί τοίχοι που πίσω τους κρύβουν μυστικά πρέπει να γκρεμιστούν από μια ανοιχτή και ταχύτατη συζήτηση με επίκεντρο τις ψυχές αυτές, τα ερεθίσματα μιας ανοιχτής κοινωνίας, την ενσωμάτωση, την αποϊδρυματοποίηση, τον σταδιακό βηματισμό στην κανονικότητα και τις προκλήσεις της ζωής – δύσκολης, μα και συναρπαστικής.

Χρέος της κοινωνίας

Ο φάκελος που τώρα ανοίγει με αφορμή την Κιβωτό δεν μπορεί να κλείσει αν και όταν ολοκληρωθεί το ποινικό του σκέλος που τώρα επίσης είναι σε εξέλιξη. Και άρα επίσης θέλει προσοχή. Ο φάκελος αυτός που τώρα ανοίγει πρέπει να είναι διαρκής και να κλείσει όταν σιγουρευθούμε πως και με διακομματική και κοινωνική συναίνεση δεν θα επιτρέψουμε ξανά τέτοια φαινόμενα ή τέτοιες πτώσεις από σύννεφα. Είναι χρέος.