Συρία: Νέα εποχή στον πόλεμο, μετά τις αεροπορικές επιδρομές Ισραήλ, Τουρκίας και Ρωσίας

Πάνω από τις πεδιάδες της βόρειας Συρίας, ένα πολεμικό αεροπλάνο που πλησιάζει, συνήθως, κάνει έναν χαρακτηριστικό βρυχηθμό, επιτρέποντας σε εκείνους που βρίσκονται στο έδαφος να προσδιορίσουν σε ποιον ανήκει και αν χρειάζεται να κρυφτούν.

Όμως, οι τελευταίες ημέρες ήταν πιο δύσκολες από ποτέ για τους ανιχνευτές αεροπλάνων, καθώς οι αεροπορικές δυνάμεις τριών χωρών διέσχισαν τον συριακό ουρανό, βομβαρδίζοντας στόχους από τις ακτές της Μεσογείου έως τις ερήμους της ανατολικής χώρας, στις πιο ολοκληρωμένες αεροπορικές επιδρομές των τελευταίων τριών ετών, όπως τις χαρακτηρίζει η βρετανική εφημερίδα «The Guardian».

Διαβάστε επίσης: Ευρωκοινοβούλιο: Καμία τουρκική ανησυχία δεν δικαιολογεί νυχτερινή αεροπορική επιδρομή σε ξένη πόλη

Αερορικές επιθέσεις από Τουρκία, Ισραήλ και Ρωσία

Η Τουρκία, το Ισραήλ και η Ρωσία εξαπέλυσαν επιδρομές τις τελευταίες ημέρες, επιβεβαιώνοντας ότι ένας δεκαετής πόλεμος παραμένει μια υποβόσκοσα σύγκρουση με δυνατότητα κλιμάκωσης, σε τουλάχιστον τρία μέτωπα.

Αλλά ακόμη και όταν η προσοχή επικεντρώνεται στην κλιμακούμενη σύγκρουση στην Ουκρανία, η ημιτελής υπόθεση του συριακού πολέμου ρίχνει μια αυξανόμενη σκιά στο υπόλοιπο μιας εμπρηστικής περιοχής.

Πρώτα επιτέθηκε το Ισραήλ

Το μπαράζ ξεκίνησε νωρίς το Σάββατο 19 Νοεμβρίου, όταν οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στόχευσαν πολλαπλές τοποθεσίες κατά μήκος των ακτών και της ενδοχώρας της Συρίας. Δυνατές εκρήξεις ακούστηκαν στη Λατάκια, καθώς και στις πόλεις Χάμα και Χομς, όπου οι δυνάμεις του καθεστώτος έχουν αποκαταστήσει προπύργια, με τη ρωσική και ιρανική υποστήριξη, μετά από ένα εξαντλητικό πόλεμο 11 ετών.

Σύροι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι τουλάχιστον τέσσερις στρατιώτες σκοτώθηκαν, σε αυτό που ήταν το τελευταίο από τα ισραηλινά πλήγματα κατά στόχων που συνδέονται με το Ιράν και πιστεύεται ευρέως ότι περιείχαν εξαρτήματα για προηγμένα όπλα, που προορίζονταν για τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο. Η ισλαμιστική ομάδα θεωρείται από το Ισραήλ ως η κορυφή των περιφερειακών στρατιωτικών συμφερόντων του Ιράν και αποτελεί υπαρξιακή απειλή για την ύπαρξη της χώρας.

Ακολούθηση η Τουρκία

Ακολούθησαν τουρκικές αεροπορικές επιδρομές μία ημέρα αργότερα, με στόχο κουρδικές θέσεις στη βορειοανατολική Συρία, πριν από τις πολεμοχαρείς προειδοποιήσεις του προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για νέα χερσαία επίθεση σε κουρδικά κέντρα, που η κυβέρνησή του προορίζει ως νέες κατοικίες για τουλάχιστον ένα εκατομμύριο Άραβες πρόσφυγες, οι οποίοι, σύμφωνα με τους φόβους των ΜΚΟ, αντιμετωπίζουν επικείμενη εξορία.

Λίγες ώρες μετά τα σχόλιά του, Κούρδοι μαχητές εκτόξευσαν ρουκέτες πέρα από τα σύνορα, σκοτώνοντας τουλάχιστον δύο ανθρώπους και τραυματίζοντας άλλους 10 σε μια τουρκική συνοριακή πόλη.

«Τρίτωσε» με την Ρωσία

Τα λίγα ρωσικά αεροσκάφη που είχαν απομείνει στη Συρία ανέβηκαν στον ουρανό αργότερα την Κυριακή και νωρίς το πρωί της Δευτέρας, 21 Νοεμβρίου, βομβαρδίζοντας αγροτικές περιοχές της Ιντλίμπ κοντά στα τουρκικά σύνορα, αλλά και μη στρατιωτικές περιοχές κοντά σε δύο προσφυγικούς καταυλισμούς.

Ο συριακός στρατός πιστεύεται ότι ενήργησε υποστηρικτικά. Τα ρωσικά αεροσκάφη έχουν επανειλημμένα επιτεθεί σε κοινότητες και ομάδες μαχητών σε περιοχές εκτός του ελέγχου της Δαμασκού, υποστηρίζοντας ότι πλήττουν τους σκληροπυρηνικούς. Οι επιθέσεις, ωστόσο, έχουν ως επί το πλείστον πλήξει πολιτικούς στόχους.

«Γνωρίζουμε τα ρωσικά και τα συριακά αεροπλάνα από τους ήχους που κάνουν», δήλωσε ο Μουσταφά Σαμπάντα, ένας εσωτερικά εκτοπισμένος Σύρος στην επαρχία Ιντλίμπ. «Είναι παλιά και μπορείς να τα ακούσεις από πολύ μακριά. Τα τουρκικά είναι διαφορετικά. Εμφανίζονται από το πουθενά και εξαφανίζονται εξίσου γρήγορα. Αλλά δεν μας ενοχλούν. Κυνηγούν τους Κούρδους».

«Όσο για τους Ισραηλινούς», προσθέτει, «τους έχω ακούσει μόνο κοντά στη Χάμα, όταν επιτέθηκαν πέρυσι στον στρατό του Μπασάρ αλ Άσαντ. Όλοι αυτοί ελέγχουν τους ουρανούς μας. Είναι σαν τα γεράκια να μαζεύουν λαγούς».

Η «αναμενόμενη» χερσαία επιδρομή του Ερντογάν

Στη βορειοανατολική Συρία, οι τουρκικές αεροπορικές επιδρομές ήταν εκτεταμένες. Η Άγκυρα έχει συνδέσει τις επιθέσεις με την εκδίκηση για μια βομβιστική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη, που σκότωσε έξι ανθρώπους την περασμένη εβδομάδα και αποδίδεται στο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK).

Οι αεροπορικές επιδρομές θεωρούνται στο εσωτερικό της συριακής επαρχίας ως προάγγελος μιας χερσαίας εισβολής – την οποία, εξάλλου, έχει εξαγγείλει ο Ερντογάν – η οποία θα μπορούσε να προσπαθήσει να συνδέσει την ελεγχόμενη από την Τουρκία πόλη Τζραμπάλους, στα σύνορα, με την πόλη Τελ Αμπιάντ.

Οι επιδρομές, τα τελευταία τρία χρόνια, έχουν ήδη εδραιώσει ένα τουρκικό «θύλακα» στην περιοχή, εκπληρώνοντας εν μέρει τον στόχο της Άγκυρας να απομακρύνει τους Κούρδους από τα σύνορα. Οι Τούρκοι αξιωματούχοι βλέπουν εδώ και καιρό την παρουσία του PKK στη βορειοανατολική Συρία ως εκκολαπτήριο για μια εξέγερση, που πολεμά επί τέσσερις δεκαετίες με Κούρδους αντάρτες στη νοτιοανατολική Τουρκία, οι οποίοι θέλουν να σχηματίσουν ένα ανεξάρτητο κράτος.

Πριν από μια συζητούμενη χερσαία επιχείρηση, ορισμένοι Σύροι στην Τουρκία έχουν επιστρέψει σε συνοριακές ζώνες. Πολλοί περισσότεροι αναφέρουν ότι το κλίμα φόβου στο εσωτερικό της Τουρκίας αυξάνεται, καθώς η αντισυριακή ρητορική μεγαλώνει.

«Το ολοκληρώνουμε τώρα», δήλωσε περιφερειακός Τούρκος αξιωματούχος στο νότιο τμήμα της χώρας. «Ήρθε η ώρα να τελειώσει αυτός ο πόλεμος».

Δεν είναι ένας εμφύλιος, με μοναδικούς εμπλεκόμενους τους Σύρους

Ωστόσο, αυτό που σηματοδοτεί το τέλος για πολλούς, που είχαν παρακολουθήσει τις πρώτες ημέρες της εξέγερσης κατά του Άσαντ το 2011, θεωρείται ως μια νέα εποχή για τους κύριους εμπλεκόμενους στη σύγκρουση: Την Ρωσία, η οποία υποστήριξε τον Άσαντ, από μια απελπιστική θέση στο πεδίο της μάχης, σε μια πύρρειο νίκη, και το Ισραήλ, το οποίο έκτοτε «παίζει» με το Ιράν στο εσωτερικό της Συρίας.

«Ο πόλεμος στη Συρία κινδυνεύει να γίνει μια ξεχασμένη σύγκρουση», δήλωσε η Δρ Λίνα Χατίμπ, διευθύντρια του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στη δεξαμενή σκέψης Chatham House. «Αλλά οι συνεχιζόμενες αεροπορικές επιδρομές από την Τουρκία, την Ρωσία και το Ισραήλ δείχνουν ότι τα περιφερειακά συμφέροντα παραμένουν σε κίνδυνο, με κάθε μία από τις τρεις χώρες να στοχεύει τους αντιπάλους της, για να τους εμποδίσει να εδραιώσουν την επιρροή τους στη Συρία».

‘Οπως εξήγησε, «αυτό χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι ο πόλεμος της Συρίας δεν είναι ούτε μια απομονωμένη σύγκρουση, ούτε ένας εμφύλιος πόλεμος, του οποίου οι εμπλεκόμενοι είναι αποκλειστικά Σύροι. Τα περιφερειακά και διεθνή συμφέροντα έπαιζαν πάντα ρόλο και οι επαναλαμβανόμενοι τουρκικοί, ρωσικοί και ισραηλινοί βομβαρδισμοί αποσκοπούν στην προστασία αυτών των συμφερόντων».

Στη βορειοανατολική Συρία, γνωστή τοπικά ως Rojava, η Merva Syamend, εκπρόσωπος της κουρδικής πολιτοφυλακής YPG, δήλωσε: «Οι Τούρκοι έχουν βομβαρδίσει πολλά μέρη στη βορειοανατολική Συρία με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και αεροσκάφη. Η δικαιολογία τους είναι ο βομβαρδισμός στην Κωνσταντινούπολη. Κατηγόρησαν το YPG για εκείνη την επίθεση, αλλά εμείς δεν συμπεριφερόμαστε έτσι».

Και προσέθεσε χαρακτηριστικά: «Πιστεύουμε ότι η επίθεση στήθηκε από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, για να σκοτώσουν δύο πουλιά με τη μία (σ.σ. με ένα σμπάρο δυο τριγώνια): αφενός, ως πρόσχημα για να μας επιτεθούν και, αφετέρου, για να επιταχύνουν τη διαδικασία επιστροφής των Σύρων προσφύγων στις περιοχές που κατέχουν οι Τούρκοι στη Συρία».