Biennale Venezia

Την περασμένη Κυριακή στη Βενετία έκλεισε η Μπιενάλε τέχνης τιτλοφορημένη «Το γάλα των ονείρων». Ηταν μία έκθεση ήρεμης δύναμης. Της γυναικείας. Χωρίς τα πρόσημα του μαχητικού, αγωνιστικού γυναικείου εαυτού στον οποίο το εγχώριο θεσμικό στερέωμα της τέχνης μυεί τις πιστές της. Στην Μπιενάλε με καλλιτεχνική διευθύντρια την Τσετσίλια Αλεμάνι όλα τα παραπάνω ήταν παρόντα. Ομως η Αλεμάνι δεν έβγαλε στριγγλιές. Υπήρχε η αχλύ του ονείρου. Χωρίς αυτό πάντα να σημαίνει όνειρα γλυκά και ήσυχα. Αλλά η γυναικεία ανησυχία έβγαινε κεντημένη με έντονα χρώματα, μέσα από λεπτές συρμάτινες γραμμές που έκλειναν δρόμους και στερούσαν ευκαιρίες, ήταν φτιαγμένη με χώμα πλασμένο σε πηλό. Υπήρχε πάνω σε σώματα που πονάνε, χορεύουν, υποφέρουν, κυοφορούν, απελπίζονται, αρέσκονται ή αρέσουν. Με άλλα λόγια, η Τσετσίλια ενθάρρυνε τις γυναίκες να είναι γυναίκες και να το δείξουν.

Κι αν χθες, σήμερα, αύριο, του χρόνου καθιερωθούν νέες μέρες μνήμης ή πονηρά σκεπτόμενα πρόσωπα της πολιτικής σκαρφιστούν να αναδείξουν στην ατζέντα τους τη σημασία του ρόλου των γυναικών στον κύκλο της ζωής, μάλλον θα είναι λίγο αυτό που θα δείξουν και θα πουν.

Γιατί δεν θα παρασύρουν στην έκσταση, όπως συμβαίνει στο βίντεο «Sirens» της Ναν Γκόλντιν που προβλήθηκε σε μία σκοτεινή αίθουσα της κεντρικής έκθεσης της Μπιενάλε. Οι «Σειρήνες» της αμερικανίδας καλλιτέχνιδας, μονταρισμένες με σκηνές από τριάντα αγαπημένες της ταινίες, απηχούσαν το μαγευτικό κάλεσμα των μυθικών πλασμάτων για να παρασύρουν τον θεατή τους σε μια κατάσταση σήμερα ξεχασμένη: τον αισθησιασμό.

Αν πάλι η ανάγκη για διεκδίκηση κρατά το ενδιαφέρον των φίλων της τέχνης σε φλέγοντα ζητήματα του παρόντος, η Καναδή Καπβάνι Κιβάνγκα διαθέτει μία εγκατάσταση-αντίδωρο, το «Terrarium». Τα ημιδιαφανή υφασμάτινα πανό της, που οι αποχρώσεις τους θυμίζουν ηλιοβασίλεμα στην έρημο, κρύβουν ή φανερώνουν μια σειρά από γυάλινα γλυπτά που περιέχουν πυριτική άμμο. Η εγκατάσταση προσδίδει στην άμμο πολιτικό χαρακτήρα: επιβλαβές προϊόν της πετρελαϊκής βιομηχανίας, πρώτη ύλη για το γυαλί και υπενθύμιση ενός ολοένα και πιο άνυδρου πλανήτη.