Πού στοχεύει η ελληνική διπλωματία – Η επίσκεψη στο Καζακστάν και το άνοιγμα στην Κεντρική Ασία

Επαφές «έξω από το κουτί» επιμένει να θέλει να πετύχει η Αθήνα. Επαφές που θα τη φέρουν πιο κοντά σε χώρες που μπορούν να προσφέρουν διέξοδο από την ενεργειακή κρίση, αλλά και θα συντελέσουν στη δημιουργία σχέσεων με χώρες που η Άγκυρα θεωρεί ότι βρίσκονται σε φόρα που λειτουργούν υπό τον έλεγχο της.

Ο Νίκος Δένδιας σε αυτό το πλαίσιο πραγματοποίησε ακόμα ένα ταξίδι, αυτή τη φορά στο Καζακστάν, μία χώρα που η Τουρκία επιχειρεί να προσεγγίσει με διάφορους τρόπους, μεταξύ των οποίων και ο Οργανισμός Τουρκικών Κρατών, όπου η χώρα συμμετέχει.

Διαβάστε επίσης: Ελληνοτουρκική κλιμάκωση στο Αιγαίο μέσα στο 2023 προβλέπει ο Economist

Το βλέμμα στην ενέργεια

Η επίσκεψη Δένδια χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα σημαντική για το ΥΠΕΞ, με αρμόδιες πηγές να τονίζουν ότι το Καζακστάν αποτελεί σημαντική χώρα της περιοχής της, πλούσια σε πλουτοπαραγωγικές πηγές, κατέχει το 75% των αποθεμάτων της Κασπίας σε υδρογονάνθρακες, το 3% των παγκοσμίων αποθεμάτων πετρελαίου, και το 1,7% του φυσικού αερίου. Μία χώρα η οποία επίσης αποτελεί τον έκτο σημαντικότερο παραγωγό σιταλεύρου παγκοσμίως, γεγονός το οποίο έχει τη δική του σημασία στην παρούσα συγκυρία.

Μία χώρα η οποία διαθέτει μία ιδιαίτερα δυναμική οικονομία μεταξύ των χωρών της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών και ως εκ τούτου εξελίσσεται σε πόλο  έλξης άμεσων ξένων επενδύσεων σε διάφορους τομείς της οικονομίας.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία άλλωστε παίζει και εδώ το ρόλο της αφού το Καζακστάν εκτιμάται ότι αναβαθμίζεται ακόμα περισσότερο ως διαμετακομιστικός κόμβος μέσω της δημιουργίας του λεγόμενου μεσαίου διαδρόμου που συνδέει την Κίνα με την Ευρώπη παρακάμπτοντας τη Ρωσία.

Μία χώρα που ποντάρει στις ισορροπίες αφού έχει παραδοσιακές σχέσεις με τη Ρωσία και την ίδια στιγμή αναπτύσσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ.

Η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στο Καζακστάν στην παρούσα συγκυρία της ενεργειακής κρίσης αποκτά τη δική της σημασία αφού η χώρα αποτελεί τον πρώτο προμηθευτή της Ελλάδος σε αργό πετρέλαιο (23 % του συνόλου των εισαγωγών για το 2021), ενώ η Αθήνα είναι ο πέμπτος εμπορικός εταίρος της Αστάνα μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.

Πρώτη επίσκεψη ΥΠΕΞ

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Καζακστάν συνδέεται με το γενικότερο άνοιγμα που θέλει να πετύχει η Ελλάδα προς τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, με τον Δένδια να έχει ήδη συναντηθεί με τον ομολόγους του από το Ουζμπεκιστάν και το Τατζικιστάν μόλις την προηγούμενη βδομάδα στο περιθώριο της Υπουργικής Συνάντησης του ΟΑΣΕ στην Πολωνία. Με την Ελλάδα να  εξετάζει πέραν της υφιστάμενης Πρεσβείας στο Καζακστάν να ιδρύσει και δεύτερη Πρεσβεία στην περιοχή (βλ. Ουζμπεκιστάν).

Διπλωματικά στελέχη τονίζουν ότι η ενδυνάμωση της παρουσίας της Ελλάδας στην περιοχή  είναι επιβεβλημένη πέραν της πολιτικής και οικονομικής/ενεργειακής διάστασης και για άλλους λόγους. Σε αυτούς αρμόδιες πηγές τονίζουν ιδιαίτερα το μεταναστευτικό δεδομένων και της εγγύτητας της χώρας με το Αφγανιστάν και όχι μόνο.

Σαφώς από την ατζέντα της επίσκεψης δεν έλειπε ο παράγοντας Τουρκία, με το Νίκο Δένδια να ενημερώνει αναλυτικά για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η Ελλάδα και η Κύπρος. Με το βλέμμα και στην προσπάθεια να ανακοπούν οι προσπάθειες της Άγκυρας για αναβάθμιση του καθεστώτος του ψευδοκράτους, με στόχο την αναγνώριση.

Με αναλυτές ωστόσο να παρατηρούν στα ταξίδια Δένδια και μία προσπάθεια να μείνει εκτός του κάδρου των πολιτικών εξελίξεων στο εσωτερικό. Εξελίξεις που αν κανείς θεωρήσει ότι καταφέρνουν την οποιαδήποτε φθορά στην κυβέρνηση ο ίδιος μένει εκτός.

Παράλληλα είναι σαφές ότι τα εθνικά θέματα είναι ψηλά στην ατζέντα και απασχολούν, σύμφωνα και με τις δημοσκοπήσεις τους πολίτες, με τα στελέχη που έχουν τα εν λόγω ζητήματα στο χαρτοφυλάκιο τους να επιδιώκουν εμφανίσεις που θα τους δώσουν πόντους και ενόψει εκλογών. Αποδεικνύοντας ενίσχυση των διπλωματικών σχέσεων της χώρας.

Αναθεωρητισμός και Κυπριακό

Σε αυτό το πλαίσιο ο Δένδιας έσπευσε να καταδικάσει τον αναθεωρητισμό και κατά τη συνάντηση του με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών του Καζακστάν Μουχτάρ Τιλουμπερντί, λέγοντας ότι «δεν θα γίνει ανεκτός και δεν πρέπει να γίνει ανεκτός από τη Διεθνή Κοινότητα στον 21ο αιώνα».

Επανέλαβα, και επαναλαμβάνω εκ νέου, την 🇬🇷 θέση ότι ο αναθεωρητισμός δεν θα γίνει ανεκτός και δεν πρέπει να γίνεται ανεκτός από τη Διεθνή Κοινότητα στον 21ο αιώνα (δήλωση μετά το πέρας της συνάντησής μου με τον 🇰🇿 Αν.ΠΘ/ΥΠΕΞ, M.Tileuberdi). pic.twitter.com/GIJy7hnhCW

— Nikos Dendias (@NikosDendias) December 5, 2022

Ο ΥΠΕΞ αναφέρθηκε με το βλέμμα και στο Κυπριακό για μία ακόμα φορά στην ανάγκη  σεβασμού «της εδαφικής ακεραιότητας, της εθνικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας όλων των κρατών» τον οποίο χαρακτήρισε ως τον ακρογωνιαίο λίθο ενός σταθερού και ευημερούντος κόσμου. Τόνισε δε ότι το Κυπριακό, είναι ένα σημαντικό διεθνές ζήτημα που χρήζει λύσης βασισμένης στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και συμβατής με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Για την Αθήνα, σε αυτή τη φάση και με την Τουρκία να επιδιώκει να δημιουργήσει νέα τετελεσμένα διαρκώς, οι συμμαχίες και δη με νέες δυνάμεις είναι ένα πεδίο κρίσιμο που αποτελεί ζητούμενο.

Και ο εκνευρισμός της Άγκυρας είναι εμφανής με τον τούρκο ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου να επιτίθεται στο Δένδια λέγοντας επί της ουσίας ότι τον ακολουθεί κατά πόδας όπου πάει.