Τα χάπια δεν είναι καραμέλες: Ένα ντοκιμαντέρ για την κοινωνία των αγχολυτικών

Το ντοκιμαντέρ «Πάρτε τα χάπια σας: Ζάναξ» ξεκινά με τις αναζητήσεις στο Google. «Γιατί είμαι τόσο αγχωμένος;», «υπάρχει κάτι που μπορώ να πάρω;», «πώς ξεφεύγω από την παγίδα του άγχους».

Από νωρίς, τίθεται το ερώτημα, είμαστε ως κοινωνία πιο αγχωμένοι από ό,τι συνήθως; Από την αρχή, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στις φαινομενικά τέλειες και βαριά επιμελημένες ζωές των influencers, που επιβάλλουν την στιλπνή, μονοδιάστατη υπερβολή τους.

«Το Ζάναξ είναι ένα φάρμακο που έχει αποκτήσει μια εντελώς νέα ζωή και κληρονομιά στην κουλτούρα της εποχής. Από την προώθηση και τη διαρκή αναφορά της λέξης στο χιπ-χοπ και την περιβάλλουσα κουλτούρα και υποκουλτούρα μέχρι το εμπορικό “ναρκοπέδιο” της αμερικανικής φαρμακολογίας και την εποχή των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης, το χάπι έχει μια ιστορία γεμάτη αποσκευές- και το νέο ντοκιμαντέρ του Netflix, «Take Your Pills: Xanax», ρίχνει προσεκτικά φως σε αυτό το φαινόμενο».

Αυτά γράφει ο δημοσιογράφος S.D. Wickett στο WhyNow, ο οποίος σχολιάζει το φιλμ και συνεχίζει:

«Μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και του 24ωρου ειδησεογραφικού κύκλου, βομβαρδιζόμαστε σχεδόν συνεχώς από ανασφάλεια, ανησυχία και κούραση. Γεγονότα που, σε οποιαδήποτε άλλη εποχή, πιθανότατα δεν θα γίνονταν αμέσως γνωστά (μια καταστροφή σε μια ξένη χώρα, για παράδειγμα) μπορούν ξαφνικά να βρουν οποιονδήποτε οπουδήποτε στον κόσμο. Πρόκειται για ένα σύνολο ψυχικών στρεσογόνων παραγόντων που επιβάλλονται σε μια εντελώς μοναδική γενιά».

• Διαβάστε επίσης: Δεν φαίνεται αλλά μπορεί να πάσχετε από άγχος υψηλής λειτουργικότητας

Δείτε το τρέιλερ:

Υπάρχει μια επιδημία μοναξιάς

«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα σας κάνουν να αγχώνεστε, δεν υπάρχει πραγματικά κανένας τρόπος να το αποφύγετε».

Σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, ένας στους οκτώ Αμερικανούς έχει συνταγογραφηθεί για αγχολυτικά φάρμακα. Για τις νεότερες γενιές, το Ζάναξ είναι πανταχού παρόν. Όλοι γνωρίζουν κάποιον που μπορεί να τους το προμηθεύσει με συμβατικά ή μη συμβατικά μέσα. Το ντοκιμαντέρ εξηγεί διεξοδικά την κρίση πανικού μέσα από τα μάτια αυτών που τη βιώνουν, πώς αισθάνονται και τι την προκαλεί.

Το πρόβλημα της υπερσυνταγογράφησης

«Το άγχος είναι το σώμα σας που σας λέει ότι κάτι δεν πάει καλά».

Καθ’ όλη τη διάρκεια του φιλμ εμφανίζονται πολλοί λόγοι που αποδίδονται στη χρήση του φαρμάκου. Ο εκφοβισμός, η πανδημία και οι περιορισμοί της, το άγχος στο σχολείο και την καριέρα, η γονεϊκότητα, η εμμηνόπαυση και γενικά η κατάσταση του νευρικού συστήματος.

Η χρήση έχει εκτοξευθεί τον 21ο αιώνα, ενώ τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει παρατηρηθεί συνεχής αύξηση της χρήσης αγχολυτικών φαρμάκων. Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, σημειώθηκε αύξηση 23% στη χρήση του Ζάναξ στη Νέα Υόρκη.

Σαν να κρέμεται πάνω από το φάρμακο μια αυξανόμενη κληρονομιά εθισμού. Το ντοκιμαντέρ δεν αποφεύγει τις συζητήσεις για την υπερσυνταγογράφηση, τις στερήσεις και τον εθισμό.

«Γνωρίζοντας αυτά που ξέρω τώρα, δεν θα έπαιρνα ποτέ την πρώτη συνταγή. Ήταν το μεγαλύτερο λάθος της ζωής μου» λέει ο «Τζον», του οποίου η υπερβολική χρήση του φαρμάκου και οι επακόλουθες στερήσεις οδήγησαν σε ψυχική κατάρρευση και απόπειρα αυτοκτονίας.

«Αν τα προβλήματά σας δεν σας τρόμαξαν, περιμένετε να δείτε τις λύσεις μας».

Η διαφήμιση φαρμάκων στις ΗΠΑ 

Ένα μεγάλο μέρος αυτού του ζητήματος και του εντοπισμού του στις Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται να προέρχεται από την αμερικανική νομοθεσία που επιτρέπει τη διαφήμιση φαρμάκων απευθείας στους δυνητικούς καταναλωτές. Τέτοιες διαφημίσεις προσφέρουν στους ανθρώπους τη ζωή τους πίσω και την απαλλαγή τους από την ταλαιπωρία. Ωστόσο, αυτό φαίνεται να επηρεάζει περισσότερο τις παλαιότερες γενιές.

Για τη νεολαία, πρόκειται για ένα εντελώς διαφορετικό πολιτισμικό τέρας. Στη δεκαετία του 2010, το Ζάναξ ήταν το φάρμακο της επιλογής για πολλούς ράπερ και influencers μέσα στις παρακείμενες διαδικτυακές κοινότητες. Από φάρμακο μετατράπηκε σε ναρκωτικό ψυχαγωγίας στα μάτια πολλών.

«Ορισμένοι -κυρίως ο ράπερ Lil Xan με το εύστοχο όνομα-, στήριξαν ολόκληρη την προσωπικότητά του στη χρήση ναρκωτικών. Για τους ευαίσθητους εφήβους, αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο και το ντοκιμαντέρ κάνει καλά που ρίχνει φως σε αυτό. Αν και η κουλτούρα φαίνεται να μην έχει αλλάξει, το Ζάναξ αντιμετωπίζεται πλέον ευρέως με περιφρόνηση και καχυποψία. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στους θανάτους αρκετών ράπερ και διάσημων καλλιτεχνών που οφείλονται στη λήψη εκδόσεων του φαρμάκου του δρόμου, συχνά με τη θανατηφόρα ουσία φαιντανύλη» γράφει ο δημοσιογράφος S.D. Wickett στο WhyNow.

Δεν χρυσώνει το χάπι

Συνολικά, το ντοκιμαντέρ εξισορροπεί δίκαια την αναγνώριση της χρησιμότητας του φαρμάκου στην καταπολέμηση των σωματικών συμπτωμάτων, ενώ δεν αποφεύγει τις εθιστικές ιδιότητες αυτού.

«Ωστόσο, το σημείο στο οποίο θεωρώ ότι το ντοκιμαντέρ υστερεί είναι η υλιστική θεώρηση της ψυχικής υγείας και της ψυχικής ασθένειας. Το χρήμα, οι εθνικές και παγκόσμιες υποθέσεις, οι σχέσεις και η τεχνολογία παίζουν σημαντικό ρόλο- ωστόσο, το ίδιο ισχύει και για τα θέματα του πνεύματος. Είμαστε ικανοποιημένοι; Περιέχει η ζωή μας επαρκές νόημα; Γιατί πρέπει να περάσω το ένα τρίτο της ζωής μου σε μια δουλειά που μισώ; Είμαι μοναχικός, χωρίς αγάπη και μηδενιστής. Δεν έχω πίστη, δεν έχω μέλλον» συνεχίζει ο S.D. Wickett.

«Το Ζάναξ μπορεί κάλλιστα να έχει βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να διαχειριστούν τα συμπτώματα άγχους τους. Ίσως κατέστρεψε μια ζωή για κάθε μια που έσωσε. Ίσως το Ζάναξ είναι απλά μια γρήγορη λύση. Ένα τσιρότο που επικολλάται πάνω στη φυσική και λογική αντίδραση ενός ατόμου στον σύγχρονο κόσμο- που κινείται με την ταχύτητα του φωτός, στον οποίο ο καθένας είναι εκτεθειμένος, κάτω από ένα μικροσκόπιο, ένα λάθος βήμα ή μια λάθος λέξη μακριά από την κοινωνική καταστροφή. Τα αίτια του άγχους αντιμετωπίζονται ως γεγονότα της ζωής, όπως και το ίδιο το άγχος.

Αυτό το ντοκιμαντέρ είναι συναρπαστικό και καλοστημένο- το μοντάζ είναι ευκρινές και η τεχνογνωσία προσεγμένη. Οι μαρτυρίες ήταν προσωπικές, ευάλωτες και παραδόξως αξιαγάπητες. Και όμως, έμεινα με περισσότερες ερωτήσεις» καταλήγει ο S.D. Wickett στο WhyNow.

*Με στοιχεία από το whynow.co.uk