«Ζαν Ντελμάν»: Μια ταινία για μια γυναίκα, που βγήκε η Νο1 όλων των εποχών

Η πρόσφατη δημοσκόπηση των κριτικών του περιοδικού Sight and Sound, η οποία πραγματοποιείται μία φορά ανά δεκαετία (η αξία αυτής της λίστας μετράει το βάρος της σε χρυσό στον σινεφίλ κόσμο) ανακήρυξε την ταινία «Jeanne Dielman, 23, Quai du Commerce, 1080 Bruxelles» του 1975, σε σκηνοθεσία της Σαντάλ Ακερμάν, ως τη σπουδαιότερη ταινία που γυρίστηκε ποτέ.

Πολλά ακούστηκαν μετά την πρωτιά του συγκεκριμένου φιλμ, πολλά και αντιφατικά. Άλλοι υποστηρίζουν ότι έφτασε στην κορυφή σήμερα, καθόλου τυχαία, αλλά αντιθέτως εσκεμμένα, λόγω της woke κουλτούρας -της συμπερίληψης και της προσπάθειας απομάκρυνσης από την αρσενική κυριαρχία-, ακριβώς επειδή πρόκειται για μια βαθιά φεμινιστική ταινία.

Κάποιοι θεωρούν απαράδεκτο να νικήσει το Vertigo του Άλφρεντ Χίτσκοκ, που είχε την κυριαρχία της λίστας του Sight and Sound για δέκα χρόνια και το οποίο είχε νικήσει τον Πολίτη Κέιν του Όρσον Γουέλς. Και κάπου εκεί, ο κόσμος πάλι μοιράστηκε αμφισβητώντας τον τίτλο της Νο1 ταινίας όλων των εποχών οι μεν, χειροκροτώντας οι δε –όπως ακριβώς γίνεται σε οτιδήποτε ξεχωρίζει, έτσι κι εδώ ακολούθησε διχασμός.

• Διαβάστε επίσης: Jeanne Dielman: Η ταινία με γυναίκα σκηνοθέτη που εκτόπισε τον «Πολίτη Κέιν» του Όρσον Ουέλς

Δείτε το τρέιλερ:

Τι πραγματεύεται η ταινία;

Είναι ονομαστικά η ιστορία τριών ημερών από τη ζωή μιας χήρας των Βρυξελλών (Delphine Seyrig), καθώς κάνει τις συνηθισμένες, ακόμη και μονότονες δουλειές του σπιτιού και κάνει σεξ με έναν πελάτη κάθε απόγευμα, κάτι που τη βοηθάει να συντηρήσει τον έφηβο γιο της.

Περί τίνος πρόκειται πραγματικά;

Οι καθημερινές ζωές των γυναικών γίνονται εδώ το υλικό του δράματος, ακόμα και του σασπένς. Η συν-επικεφαλής κριτικός των Times, Μανόλια Ντάργκις, το περιέγραψε ως «μια χαλαρή βουτιά 201 λεπτών στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους μιας γυναίκας».

Γιατί είναι σημαντική η ταινία;

Πιθανώς το πιο γνωστό παράδειγμα αργού κινηματογράφου, αγκαλιάστηκε από ακαδημαϊκούς, κριτικούς και φεμινίστριες όταν πρωτοκυκλοφόρησε, εν μέρει λόγω της ριζοσπαστικής πολιτικής του, σύμφωνα με τα λόγια της Ντάργκις, και εν μέρει λόγω της τεχνικής του, η οποία αποδείχθηκε εξαιρετικά επιδραστική.

Με «στατικές, μετωπικές συνθέσεις και ξεκάθαρα μπλοκ πραγματικού χρόνου» όπως εξήγησε κάποτε ο συγγραφέας Ντένις Λιμ, οι «στρατηγικές παρατήρησης, τα μακρινά πλάνα και το σχολαστικό καδράρισμα» της ταινίας μπορούν να παρατηρηθούν στο έργο όλων, από τον Τοντ Χέινς και τον Γκας Βαν Σαντ μέχρι τον Μάικλ Χάνεκε και τον Jia Zhangke.

Ποια ήταν η Σαντάλ Ακερμάν;

Η Βελγίδα σκηνοθέτης, η οποία αυτοκτόνησε το 2015 σε ηλικία 65 ετών, θεωρήθηκε πρωτοπόρος στον φεμινιστικό και πειραματικό κινηματογράφο. Ήταν μόλις 25 ετών όταν γύρισε το «Ζαν Ντελμάν», τη δεύτερη αφηγηματική της ταινία, και θα έκανε συνολικά περισσότερες από 40 ταινίες.

Για τη σκηνοθέτιδα, κόρη επιζώντων του Ολοκαυτώματος από την Πολωνία «το γενεαλογικό τραύμα του Ολοκαυτώματος ήταν ένα συνεχές θέμα, αν και κάτω από την επιφάνεια» ανέφερε η νεκρολογία των Times. «Τις τελευταίες δεκαετίες εξερεύνησε τη δική της εβραϊκή ταυτότητα».

Ποια είναι η λίστα του Sight and Sound;

Πρόκειται για μια έρευνα που διεξάγει το βρετανικό περιοδικό Sight and Sound κάθε 10 χρόνια και χαίρει μεγάλου σεβασμού στον κόσμο του κινηματογράφου, αν και όπως μπορείτε να φανταστείτε κάθε υποκειμενική λίστα με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών είναι βέβαιο ότι θα είναι αμφιλεγόμενη. Το 2012, η δημοσκόπηση έγινε είδηση όταν το «Vertigo», του Άλφρεντ Χίτσκοκ, πήρε την πρώτη θέση από τον «Πολίτη Κέιν» του Όρσον Γουέλς, που κατείχε τη θέση για 50 χρόνια.

Για την έρευνα του 2022, το Sight and Sound κάλεσε περισσότερους από 1.600 κριτικούς, ακαδημαϊκούς, διανομείς, συγγραφείς, επιμελητές και άλλους από όλο τον κόσμο να υποβάλουν τις 10 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών.

Τι δήλωσε το Sight and Sound σχετικά με τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης;

«Το streaming και η ψηφιακή επικοινωνία δημιούργησαν ευκαιρίες για την ενίσχυση φωνών και ταινιών που είχαν προβληθεί λιγότερο πριν» δήλωσε ο Μάικλ Γουίλιαμς, εκδότης του Sight and Sound, σε συνέντευξή του στους Times. «Νομίζω ότι ο κατάλογός μας γίνεται όλο και περισσότερο αντανακλαστικός του ευρύτερου κόσμου της κινηματογραφικής δημιουργίας, της απόλαυσης, της κριτικής και της συζήτησης».

Πού μπορείτε να το παρακολουθήσετε;

Μπορείτε να το νοικιάσετε στο Amazon, το Vudu ή το Apple TV+.