Μήλα: Αποτελεσματικές στην επικονίαση και οι άγριες μέλισσες

Εξίσου αποτελεσματικές μπορεί να είναι οι άγριες μέλισσες στην επικονίαση οπωρώνων μήλων, παράγοντας ακόμα και καρπούς καλύτερης ποιότητας.

Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξη νέα έρευνα, στην οποία επισημαίνεται ότι η χρήση των διαχειριζόμενων μελισσών για την επικονίαση μπορεί στην πραγματικότητα να είναι περιττή.

Διαβάστε επίσης: Μελισσοκομία: Κινδυνεύει η βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων

Παγκοσμίως, περίπου 87 δισεκατομμύρια τόνοι μήλων παράγονται εμπορικά κάθε χρόνο, αξίας άνω των 41 δισ. ευρώ – καθιστώντας τα μια από τις πιο σημαντικές οικονομικά καλλιέργειες στον κόσμο. Τα μήλα βασίζονται στην επικονίαση των εντόμων για την παραγωγή καρπών. Αν και αυτή η υπηρεσία αγρο-οικοσυστήματος μπορεί να παρέχεται από ένα ευρύ φάσμα επικονιαστών, οι καλλιεργητές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από διαχειριζόμενες αποικίες της δυτικής μέλισσας, που μεταφέρονται σε οπωρώνες μηλιάσ κατά την περίοδο της ανθοφορίας.

Ωστόσο, οι μελέτες δείχνουν όλο και περισσότερο ότι η στήριξη σε ένα μόνο διαχειριζόμενο είδος επικονιαστή είναι μια επικίνδυνη στρατηγική στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής. Αντίθετα, ορισμένες έρευνες έχουν βρει ότι ο πλούτος των ειδών και η ποικιλομορφία των άγριων μελισσών στην περιοχή των οπωρώνων σχετίζεται θετικά με την απόδοση, το βάρος και την ποιότητα των μήλων, ανεξάρτητα από την αφθονία των μελισσών.

Αναγνωρίζοντας ότι άλλοι παράγοντες – για παράδειγμα ο καιρός και οι πρακτικές διαχείρισης – έχουν επίσης επιρροή, οι ερευνητές σε αυτή τη νέα μελέτη προσπάθησαν να διερευνήσουν περαιτέρω τον ρόλο των άγριων μελισσών.  Για τον λόγο αυτό έλαβαν δείγματα σχεδόν 13.000 μελισσών από 46 συμβατικούς και βιολογικούς οπωρώνες στο Βέλγιο, τη Γαλλία, το Μαρόκο, την Ολλανδία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο κατά την περίοδο ανθοφορίας το 2019 και ανέλυσαν δεδομένα από την κοινότητα των μελισσών για τον πλούτο των ειδών και την ποικιλότητα (π.χ. χαρακτηριστικά και γενετικές πληροφορίες).

Κατέγραψαν επίσης τα χαρακτηριστικά του τοπίου μαζί με τις κλιματικές μεταβλητές και τις πρακτικές διαχείρισης (όπως η χρήση φυτοφαρμάκων). Οι παραγωγοί παρείχαν στοιχεία για τις αποδόσεις των καλλιεργειών τους το 2019 (σε τόνους ανά εκτάριο) ενώ έγινε δειγματοληψία 1.210 μήλων από 22 τοποθεσίες. Ο αριθμός των σπόρων, το βάρος και η δυσμορφία των μήλων καταγράφηκαν ως δείκτες της αποτελεσματικότητας της επικονίασης και της ποιότητας των καρπών.

Συνολικά, οι ερευνητές βρήκαν 173 είδη μελισσών. Η Apis mellifera αντιπροσώπευε το 40% των συνολικών μελισσών. Τα επόμενα πιο κοινά είδη ήταν οι μέλισσες (Bombus terrestris και B. lucorum), οι μέλισσες με αυλάκι (Lasioglossum malachurum), οι μέλισσες εξόρυξης (Andrena  haemorrhoa) και οι μέλισσες (Osmia  bicornis).

Η ανάλυση με λογισμικό μοντελοποίησης έδειξε ότι η απόδοση οφείλεται κυρίως σε πρακτικές διαχείρισης (π.χ. έλεγχος ζιζανίων και λίπανση). Η βιολογική διαχείριση συνδέθηκε με χαμηλότερες αποδόσεις, πιθανώς λόγω μεγαλύτερης ζημιάς από παράσιτα και ασθένειες.

Τα βασικά ευρήματα σε σχέση με την επικονίαση ήταν ότι η μεγαλύτερη συμμετοχή άγριων ειδών μέλισσας συνδέθηκε με ένα καλύτερο σύνολο σπόρων μήλου (αριθμός σπόρων μέσα στα φρούτα), το οποίο επίσης επηρεάζει την ποιότητα. Οι ερευνητές προτείνουν ότι τα σύνολα άγριων μελισσών (δηλαδή όλα τα είδη που υπάρχουν σε ένα συγκεκριμένο βιότοπο) έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν υπηρεσίες επικονίασης και ο τρόπος με τον οποίο συλλέγουν τη γύρη μπορεί να είναι επωφελής.