Ύφεση στην ψωρίαση και τις παθήσεις που τη συνοδεύουν με μία θεραπεία

Κοκκινίλες σε ένα δέρμα που παχαίνει στο σημείο της ερυθρότητας και «ασημένια λέπια», είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της ψωρίασης που μας οδηγούν στο δερματολόγο στην αναζήτηση λύσης, αφού τα συμπτώματα αυτά συνοδεύονται αρκετές φορές και από φαγούρα, μέχρι και πόνο.

Όμως τα συμπτώματα αυτά αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου, αφού η ψωρίαση είναι συστηματικό νόσημα που προκαλεί φλεγμονή και η βάση του είναι αυτοάνοση, δηλαδή προϋπάρχει γονιδιακή επιβάρυνση και εμφανίζεται περισσότερο σε άτομα που η νόσος «κυκλοφορεί» στην οικογένεια.

Η ψωρίαση ταλαιπωρεί το 2-3% του πληθυσμού των μεσογειακών χωρών ή το 6-8% των χωρών στη Βόρεια Ευρώπη και Αμερική.

Στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι πάσχουν 15 – 20 εκατ. άνθρωποι, εξίσου άνδρες και γυναίκες.

Τα πρώτα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, όμως συνήθως κορυφώνονται στις ηλικίες 18 – 39 ετών ή 50 – 70 ετών.

Ο πρόεδρος της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας, δρ του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννης Μπάρκης, εξήγησε στο in.gr, ότι τα κλινικά συμπτώματα της νόσου ποικίλουν ανάλογα με την μορφή της ψωρίασης.

Μορφές ψωρίασης

Οι πιο πολλές μορφές της μοιράζονται 3 βασικά κλινικά χαρακτηριστικά: το ερύθημα, την πάχυνση του δέρματος και τα λέπια.

Υπάρχουν διάφορες μορφές της νόσου, με πιο κοινή την ψωρίαση κατά πλάκας, η οποία εμφανίζεται στο 85% των ασθενών. Η συγκεκριμένη μορφή χαρακτηρίζεται από σαφώς περιγεγραμμένες πλάκες στο σώμα και στα άκρα, που είναι ερυθηματώδεις και καλύπτονται από αργυρόχρωμα λέπια. Πολύ συχνά συνυπάρχει έντονος βασανιστικός κνησμός ή ακόμα και πόνος. Το εξάνθημα της μορφής αυτής εντοπίζεται πιο συχνά στους αγκώνες, στα γόνατα, στο κάτω μέρος της πλάτης και στους γλουτούς.

Υπάρχουν επίσης ακόμα άλλες 3 μορφές της νόσου, που είναι πιο σπάνιες και πιο ανθεκτικές στις θεραπείες όπως η ερυθροδερμική, η ακροφλυκταίνωση και η γενικευμένη φλυκταινώδης ψωρίαση.

Η ψωρίαση μπορεί να εντοπιστεί επίσης και σε άλλα σημεία του σώματος που απαιτούν πολύ ιδιαίτερη θεραπεία όπως στο τριχωτό της κεφαλής, στα νύχια, στα γεννητικά όργανα, στις παλάμες και τα πέλματα και στις μεγάλες πτυχές του σώματος (ανάστροφη ψωρίαση).

Βαρύ ψυχολογικό φορτίο

Όπως τόνισε ο κ. Μπάρκης, με τα σημερινά δεδομένα, η ψωρίαση θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως ένα συστηματικό νόσημα, το οποίο συνοδεύεται και από άλλα νοσήματα, συννοσηρότητες της νόσου.

«Εξαιτίας αυτών, οι πάσχοντες από ψωρίαση επιβαρύνονται και με ένα σημαντικό ψυχολογικό φορτίο.

Παρότι όλοι, πλέον, γνωρίζουμε πολύ καλά πως η ψωρίαση είναι μια μη μεταδοτική νόσος, εντούτοις, οι ασθενείς βιώνουν στιγματισμό, απομονωτισμό και διακατέχονται από αισθήματα ντροπής στην καθημερινότητά τους.

Πολλές μελέτες έχουν αναδείξει ότι οι ψωριασικοί ασθενείς πάσχουν σε πολύ υψηλότερα ποσοστά, σε σύγκριση με τον γενικότερο πληθυσμό, από άγχος, κατάθλιψη και κάποιες φορές, η έντονη αυτή ψυχική φόρτιση μπορεί να δημιουργήσει ακόμη και αυτοκτονικό ιδεασμό.

Όλα αυτά τα γεγονότα έχουν συνολικά ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο στην προσωπική, κοινωνική, επαγγελματική και σεξουαλική ζωή των πασχόντων. Με πολύ απλά λόγια η ψωρίαση επιβαρύνει σημαντικότατα την ποιότητα ζωής των πασχόντων», σημείωσε ο κ. Μπάρκης.

Πρόσθετα νοσήματα

Πέρα από την ψυχική επιβάρυνση, οι ασθενείς με ψωρίαση επιβαρύνονται και με άλλα νοσήματα, συμπλήρωσε ο κ. Μπάρκης, εξηγώντας ότι «πλέον, η ψωρίαση θεωρείται μια πάθηση πέραν του δέρματος. Με την ευρεία έννοια είναι ένα συστηματικό νόσημα κατά το οποίο τα φλεγμονώδη φορτία που παράγονται ανιχνεύονται σε αυξημένες συγκεντρώσεις, όχι μόνο στο δέρμα των ασθενών, αλλά μέσω του αίματος, μεταφέρονται και σε άλλα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, προκαλώντας και εκεί σοβαρές παθολογικές καταστάσεις  που αποτελούν τις συννοσηρότητες της ψωρίασης. Οι συννοσηρότητες αυτές είναι ευρύτατα αναγνωρισμένες με πιο γνωστές την ψωριασική αρθρίτιδα, το μεταβολικό σύνδρομο, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τις φλεγμονώδες παθήσεις του εντέρου, το άγχος και την κατάθλιψη. Το κοινό χαρακτηριστικό αυτών των συννοσηροτήτων είναι ότι αυξάνουν ακόμα περισσότερο τα φλεγμονώδη φορτία στον οργανισμό.

Οι συννοσηρότητες αυτές σχετίζονται συχνότερα με τις εκτεταμένες μορφές της νόσου.

Η βαριά ψωρίαση είτε όταν μένει χωρίς θεραπεία είτε όταν θεραπεύεται ατελώς, αλλά κυρίως όταν συνυπάρχουν κάποια εξατομικευμένα δεδομένα για τον ασθενή όπως κληρονομικότητα, παχυσαρκία, έναρξη νόσου σε μικρή ηλικία, τότε η νόσος συνδέεται σε μεγάλες πιθανότητες με την εμφάνιση των συννοσηροτήτων αυτών.

Αυτό που πρέπει να γνωρίζουν οι πάσχοντες από ψωρίαση είναι πως οι προαναφερόμενες συννοσηρότητες της νόσου εμφανίζονται σε αυτούς πολύ πιο νωρίς από ότι στο γενικό πληθυσμό.

Γι’ αυτό, όσο πιο νωρίς επιλαμβάνεται ο θεράπων δερματολόγος της θεραπείας της νόσου, τόσο πιο σημαντικά εξασφαλίζεται και η γενικότερη υγεία αυτών των ασθενών. Πολύ σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσουν οι ασθενείς πως η έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπεία της ψωρίασης μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την κλινική εικόνα των περισσοτέρων συννοσηροτήτων».

Δύσκολη θεραπεία

Η ψωρίαση θεωρείται δυσίατο νόσημα, δηλαδή η απόλυτη θεραπεία του δεν είναι οριστική. Ως εκ τούτου ο ψωριασικός ασθενής θα συντροφεύεται πάντα από το νόσημα του.

Σήμερα όμως, με την βοήθεια των σύγχρονων καινοτόμων φαρμάκων που έχουμε στη διάθεση μας μπορούμε να ελέγξουμε απόλυτα τα συμπτώματα της νόσου γρήγορα, αποτελεσματικά και με απόλυτη ασφάλεια.

Ο στόχος όλων των δερματολόγων είναι να μπορούν να βοηθούν τους ασθενείς με ψωρίαση, ώστε να έχουν απόλυτα καθαρό δέρμα, χωρίς κνησμό και χωρίς άλλα συνοδά συμπτώματα, με επακόλουθο τη σημαντική βελτίωση της ψυχικής τους επιβάρυνσης και τελικά την εντυπωσιακή βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους.

Πλήρης υποχώρηση

Τα τελευταία χρόνια η γνώση της παθοφυσιολογίας της ψωρίασης έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων που ονομάζονται βιολογικοί παράγοντες.

Όπως εξήγησε ο κ. Μπάρκης, τα φάρμακα αυτά δρουν στοχευμένα εμποδίζοντας τη δράση συγκεκριμένων φλεγμονωδών πρωτεϊνών και έτσι επιτυγχάνουν πολύ γρήγορα εξαιρετικά αποτελέσματα. Με τα φάρμακα αυτά εξουδετερώνεται εύκολα η φλεγμονή που παράγεται από την ψωρίαση και κατ’ επέκταση υποχωρούν έως και πλήρως τα βασανιστικά συμπτώματα της νόσου.

Καινοτόμες θεραπείες

Έχουμε λοιπόν στη θεραπευτική μας φαρέτρα τρεις κατηγορίες βιολογικών παραγόντων, τους αναστολείς του παράγοντα νέκρωσης των όγκων (Anti-TNF), τους αναστολείς της ιντερλευκίνης 17Α, τους αναστολείς της ΙL23 και τους αναστολείς IL12/23 καθώς και ένα μικρό μόριο, τον αναστολέα της φωσφοδιεστεράσης 4. Πολύ πρόσφατα κυκλοφόρησε και ένα ακόμη μικρό μόριο, που ανήκει στην κατηγορία των Φουμαρικών Εστέρων, με ικανοποιητικά αποτελέσματα στη μέτρια μορφή της νόσου.

Το 2023 θα έχουμε στην Ελλάδα έναν ακόμη βιολογικό παράγοντα για τη θεραπεία της μέτριας έως σοβαρής ψωρίασης κατά πλάκας. Ο μηχανισμός δράσης του βασίζεται στην αναγνώριση ενός νέου θεραπευτικού στόχου και στην ικανότητα του να δεσμεύει δύο φλεγμονώδεις πρωτεΐνες τις ιντερλευκίνες 17A και 17F, που φαίνεται πως παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην παθογένεια της νόσου. Η αποτελεσματικότητα του νέου αυτού βιολογικού παράγοντα, με βάση τουλάχιστον τις εγκριτικές του μελέτες, είναι εξαιρετικά ικανοποιητική.

«Η επιλογή της θεραπείας της νόσου γίνεται κατόπιν αξιολόγησης της βαρύτητάς της, αλλά και του ιστορικού του ασθενούς, όχι μόνο σχετικά με την ψωρίαση, αλλά και με τις υπόλοιπες συννυπάρχουσες παθήσεις. Φυσικά, ρόλο και θέση στην επιλογή αυτή έχει και ο ασθενής μέσω της διαδικασίας της συνναπόφασης», επεσήμανε ο κ. Μπάρκης και τόνισε τον καίριο ρόλο της δημιουργίας μίας στέρεης και ουσιαστικής σχέσης ασθενούς – θεράποντος ιατρού. «Το θεραπευτικό αυτό συμβόλαιο» είπε, «βασιζόμενο στην επικοινωνία και στην αμοιβαία εμπιστοσύνη, αποτελεί το θεμέλιο για την ορθή διάγνωση, την επιλογή και την παρακολούθηση της θεραπείας για τη χρόνια αυτή πάθηση».