Επιτόκια και πληθωρισμός: Εβδομάδα σημαντικών αποφάσεων για τις κεντρικές τράπεζες

Νέα σήμα για την πορεία της νομισματικής πολιτικής -την ώρα που ο πληθωρισμός καλπάζει και οι τιμές της ενέργειας παίρνουν ξανά τον ανήφορο- περιμένουν καταναλωτές και αγορές αυτή την εβδομάδα από τις κεντρικές τράπεζες.

Ο Τζερόμ Πάουελ της FED, η Κριστίν Λαγκάρντ της ΕΚΤ και ο Άντριου Μπέιλι της Τράπεζας της Αγγλίας αναμένεται να συνεχίσουν αυξάνουν τα επιτόκια αν και με πιο αργούς ρυθμούς, καθώς βλέπουν κάποια σημάδια ότι ο πληθωρισμός μπορεί να έχει κορυφωθεί. Το μεγάλο στοίχημα για τις κεντρικές αυτές τράπεζες –και όχι μόνο- είναι να μπορέσουν να πατήσουν λίγο φρένο στις μεγάλες μέχρι τώρα αυξήσεις μέχρι να έχουν περισσότερες ενδείξεις για την πορεία των τιμών.

Ο Δεκέμβριος θεωρείται ως ιδιαίτερα σημαντικός για την πορεία της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία έχει από τα πιο σύνθετα έργα στην προσπάθεια να ισορροπήσει τις αυξήσεις επιτοκίων, ώστε να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό προστατεύοντας ταυτόχρονα την οικονομία από τον κίνδυνο για ύφεση. Με μόλις μια ημέρα διαφορά από τη FED, στις 15 του Δεκεμβρίου, η ΕΚΤ θα ανακοινώσει τη δική της νομισματική πολιτική –με τους περισσότερους οικονομολόγους να περιμένουν αύξηση της τάξης των 50 μονάδων βάσης. Πρόκειται για μικρότερη ταχύτητα αυξήσεων από τις αμέσως προηγούμενες συνεδριάσεις. Καθώς όμως υπάρχουν παραδοσιακά και υπέρμαχοι μεγαλύτερων αυξήσεων μέσα στην ΕΚΤ οπότε δεν αναμένεται να λείψουν έντονες συζητήσεις πίσω από κλειστές πόρτες.

Διαβάστε επίσης: Το «τέρας» του πληθωρισμού και η σχέση με την ανεργία

Καίει ο πληθωρισμός

Νέα στοιχεία που είδαν την προηγούμενη Τετάρτη το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι ο πληθωρισμός στην ζώνη του ευρώ διαμορφώθηκε στο 10% το Νοέμβριο σε ετήσια βάση, υποχωρώντας από 10,6% τον Οκτώβριο. Η υποχώρηση αυτή ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί από το 2020 και μετά δίνοντας ελπίδα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και όχι μόνο ότι το ράλι των τιμών μπορεί να αρχίσει να υποχωρεί.

Μεταξύ των λόγων που αναφέρθηκαν από μέλη της ΕΚΤ για μια πιθανή πιο ήπια περιοριστική νομισματική πολιτική είναι οι αυξανόμενοι κίνδυνοι ύφεσης, η πιθανότητα να εξασθενήσουν οι πιέσεις στις τιμές καταναλωτή και η προοπτική ότι μια αύξηση κατά μισή ποσοστιαία μονάδα στο βασικό επιτόκιο καταθέσεων, θα το οδηγήσει στο 2% – κοντά στο λεγόμενο ουδέτερο επίπεδο.

Στο μικροσκόπιο FED και BoE

Την ίδια ημέρα με την ΕΚΤ αποφασίζει και η Τράπεζα της Αγγλίας η οποία κι αυτή αναμένεται να προχωρήσει σε αύξηση κατά 50 μονάδων βάσης στο 3,50%. Μια ημέρα νωρίτερα, στις 14 Δεκεμβρίου, αναμένεται ανάλογη κίνηση από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Ήδη ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ έδωσε σαφές μήνυμα την προηγούμενη εβδομάδα ότι η κεντρική τράπεζα οδεύει προς το να αυξήσει τα επιτόκια κατά μισή ποσοστιαία μονάδα.

Μεγάλες αυξήσεις από τη FED

Η FED έχει προχωρήσει σε άνευ προηγουμένου σειρά τεσσάρων αυξήσεων των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης με στόχο την καταπολέμηση του υψηλού πληθωρισμού. Ο Πάουελ ανέφερε ότι υπάρχει υπερθέρμανση στην αγορά εργασίας και ότι η FED είναι βέβαιη ότι ο πληθωρισμός θα μειωθεί προς τον στόχο του 2%. Οι αξιωματούχοι της Fed αύξησαν το βασικό επιτόκιο κατά 0,75 ποσοστιαίες μονάδες στις 2 Νοεμβρίου ώστε αυτό πλέον να διαμορφώνεται σε εύρος μεταξύ 3,75% και 4%, από σχεδόν μηδέν που ήταν στις αρχές Μαρτίου. Πολλοί αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας αναφέρουν τώρα ότι κλίνουν προς αύξηση 50 μονάδων βάσης στην επερχόμενη συνάντησή τους στις 13 και 14 Δεκεμβρίου.

Διαβάστε επίσης:  Έρχεται η χειρότερη χρονιά των τελευταίων 30 ετών για την οικονομία

Οι κινήσεις των προηγούμενων μηνών

Η FED, η ΕΚΤ, η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) και η Τράπεζα του Καναδά (BoC) αύξησαν τα επιτόκια συνολικά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες κατά τη διάρκεια των προηγούμενων μηνών, με όλες να έχουν κάνει τουλάχιστον μία αύξηση 75 μονάδων βάσης. Η Fed είχε να αυξήσει τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης από το 1994, αλλά τώρα έχει πραγματοποιήσει τέσσερις διαδοχικές αυξήσεις αυτού του μεγέθους από τον Ιούνιο. Οι αυξήσεις της ΕΚΤ κατά 75 μονάδες βάσης τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, που ανέβασαν το επιτόκιο καταθέσεων στο 1,5%, ήταν οι μεγαλύτερες κινήσεις σύσφιξης στην 24χρονη ιστορία της, ενώ η παρόμοια αύξηση της BoE τον Νοέμβριο ήταν η μεγαλύτερη εδώ τέσσερις δεκαετίες, οδηγώντας το βασικό επιτόκιο στο 3% σύμφωνα με στοιχεία των Φαινλανσιαλ Τάιμς. Τώρα και η BoE εξετάζει να πατήσει φρένο στις αυξήσεις του κόστους δανεισμού.