ΕΕ: Νέοι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις – Όλες οι αλλαγές

Αναθεωρημένους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς της γεωργίας, της δασοκομίας, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας ενέκρινε η Κομισιόν. Οι αναθεωρημένοι κανόνες ευθυγραμμίζουν τις κρατικές ενισχύσεις με τις τρέχουσες στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ, ιδίως την Κοινή Αγροτική Πολιτική  (ΚΑΠ), την  Κοινή Αλιευτική Πολιτική  (ΚΑλΠ), καθώς και την «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία».

Η Κομισιόν αποφάσισε επίσης να παρατείνει για ένα έτος την ισχύ του λεγόμενου κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσσονος σημασίας (De minimis) για την αλιεία.

Διαβάστε επίσης: ΚΑΠ: Πώς θα κατανεμηθούν οι άμεσες ενισχύσεις το 2023-2027

Οι νέοι κανόνες

Οι νέοι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις που αποτελούν μέρος του πακέτου που εγκρίθηκε σήμερα είναι:

• Ο αναθεωρημένος κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορίες γεωργικών προϊόντων («ABER») και ο κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορίες αλιείας («FIBER»), οι οποίοι δηλώνουν συγκεκριμένες κατηγορίες ενισχύσεων συμβατές με τους κανόνες της ΕΕ και τις απαλλάσσουν από την απαίτηση προηγούμενης κοινοποίησης και έγκρισης από την Επιτροπή, υπό τον όρο ότι πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να παρέχουν γρήγορα βοήθεια, όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις, που περιορίζουν τη στρέβλωση του ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά. Οι κανόνες που ορίζονται στο ABER και στο FIBER είναι συμπληρωματικοί με εκείνους που ορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές, που ισχύουν για τους τομείς της γεωργίας, της δασοκομίας και της αλιείας, οι οποίες καθορίζουν τους όρους υπό τους οποίους η Κομισιόν αξιολογεί εάν τα μέτρα κρατικών ενισχύσεων που δεν απαλλάσσονται κατά κατηγορία είναι συμβατά με την ενιαία αγορά.
• Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς της γεωργίας και της δασοκομίας και στις αγροτικές περιοχές («Γεωργικές κατευθυντήριες γραμμές»), και οι νέες κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας («Κατευθυντήριες γραμμές για την αλιεία»), οι οποίες αντικατοπτρίζουν την πρόσφατη εμπειρία της Κομισιόν ως καθώς και οι τρέχουσες στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ, ιδίως η Κοινή Αγροτική Πολιτική («ΚΑΠ»), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας («EMFAF») και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, καθώς και η  στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο»  και η στρατηγική για τη βιοποικιλότητα.
• Τα αναθεωρημένα ABER και FIBER, καθώς και οι κατευθυντήριες γραμμές για τη γεωργία, θα ισχύουν από την 1η Ιανουαρίου 2023. Οι κατευθυντήριες γραμμές για την αλιεία του 2015, όπως τροποποιήθηκαν το 2018, συνεχίζουν να ισχύουν.

Παράταση για αλιεία

Η Κομισιόν αποφάσισε επίσης να παρατείνει τον κανονισμό για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de miminis) για την αλιεία. Η παράταση αυτή θα επιτρέψει στην Επιτροπή να ολοκληρώσει τη διαδικασία αναθεώρησής της, συμπεριλαμβανομένου του συνεχούς προβληματισμού της σχετικά με το εάν η μεταποίηση και η εμπορία προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας δεν θα πρέπει πλέον να περιλαμβάνονται στον κανονισμό για την αλιεία ήσσονος σημασίας και θα πρέπει μάλλον να εμπίπτουν στη γενική de minimis.

Ο παρών κανονισμός προβλέπει υψηλότερα ανώτατα όρια από αυτά της αλιείας. Η μεταποίηση και η εμπορία γεωργικών προϊόντων εμπίπτουν ήδη πλέον στον γενικό κανονισμό de minimis. Οι κανονισμοί για τις ελάχιστες ενισχύσεις εξαιρούν τα μικρά ποσά ενισχύσεων από το πεδίο εφαρμογής του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων, καθώς θεωρείται ότι δεν έχουν αντίκτυπο στον ανταγωνισμό και το εμπόριο στην ενιαία αγορά. Κατά συνέπεια, η υποστήριξη de minimis μπορεί να χορηγηθεί χωρίς προηγούμενη κοινοποίηση και έγκριση από την Επιτροπή.

Μια τελική τροποποίηση του κανονισμού για την αλιεία de minimis θα εγκριθεί κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους.

Οι κύριες αλλαγές

Οι κύριες αλλαγές στο ABER και στο FIBER περιλαμβάνουν σημαντική επέκταση του πεδίου εφαρμογής των μέτρων που εξαιρούνται κατά κατηγορία.

Συγκεκριμένα:

• Νέες κατηγορίες μέτρων που απαλλάσσονται κατά κατηγορία, όπως ενισχύσεις για την πρόληψη ή την αποζημίωση των ζημιών που προκαλούνται από προστατευόμενα ζώα, οι ενισχύσεις υπέρ των δεσμεύσεων περιβαλλοντικής διαχείρισης και οι ενισχύσεις για συνεργασία στους τομείς της γεωργίας και της δασοκομίας ή ενισχύσεις για την πρόληψη ή την αποκατάσταση ζημιών, που προκαλούνται από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα στον τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας·
• Προσαρμοσμένα μέτρα για έργα τοπικής ανάπτυξης, που στοχεύουν στην προώθηση της ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών σε τοπική κλίμακα.
• Ένα νέο ανώτατο όριο για έργα της Επιχειρησιακής Ομάδας Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας που στοχεύουν σε καινοτομίες στον αγροτικό τομέα και στις αγροτικές περιοχές. Έργα κάτω των 500.000 ευρώ ή έως 2 εκατ. ευρώ ανά εταιρεία εξαιρούνται πλέον κατά κατηγορία.

Οι αναθεωρημένες γεωργικές κατευθυντήριες γραμμές εισάγουν τις ακόλουθες κύριες αλλαγές:

• Μια νέα, απλουστευμένη διαδικασία για την έγκριση κρατικών ενισχύσεων για μέτρα που συγχρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της ΚΑΠ.
• Διευρυμένο πεδίο μέτρων που στοχεύουν ζωικές ασθένειες και παράσιτα των φυτών, επιτρέποντας τη χορήγηση ενισχύσεων για ζωικές ασθένειες και ορισμένα χωροκατακτητικά ξένα είδη
• Νέα κίνητρα για τους αγρότες προκειμένου να δεσμευτούν σε προγράμματα με αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα.

Οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές για την αλιεία εισάγουν τις ακόλουθες κύριες αλλαγές:

• Ευρύτερο πεδίο εφαρμογής μέτρων που στοχεύουν τις ασθένειες των ζώων στην υδατοκαλλιέργεια, επιτρέποντας τη χορήγηση ενισχύσεων για αναδυόμενες ζωονόσους και ορισμένα χωροκατακτητικά ξένα είδη.
• Εισαγωγή νέων κατηγοριών ενισχύσεων, όπως ενισχύσεις για στόλο και μέτρα παύσης λειτουργίας (σύμφωνα με το EMFAF) και ενισχύσεις για επενδύσεις σε εξοπλισμό που συμβάλλει στην ασφάλεια των αλιευτικών σκαφών στις εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ένωσης.