Το λόμπινγκ της Qatar Airways και η συμφωνία Κατάρ-ΕΕ για τις αερομεταφορές

Μία από τις παρενέργειες του Qatargate είναι ότι όλες οι συμφωνίες ανάμεσα στο συγκεκριμένη μοναρχία του Κόλπου και την ΕΕ μπαίνουν στο μικροσκόπιο για να εξεταστεί εάν υπήρξε «αθέμιτη» άσκηση επιρροής.

Οι σχέσεις ανάμεσα στο Κατάρ και την ΕΕ είναι εκτεταμένες. Ας μην ξεχνάμε ότι η χώρα είναι ένα μεγάλος εξαγωγέας φυσικού αερίου σε μια περίοδο που η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητά εναλλακτικές λύσεις, ώστε να απεξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Επιπλέον το Κατάρ πέρασε μια δύσκολη περίοδο, εξαιτίας της μεγάλης κρίσης στις σχέσεις του με τις άλλες χώρες του Κόλπου. Υπενθυμίζουμε ότι στις 5 Ιουνίου 2017 η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν και η Αίγυπτος διέκοψαν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, απαγόρευσαν σε πλοία και αεροσκάφη να διασχίσουν τον εναέριο χώρο και τα χωρικά τους ύδατα και η Σαουδική Αραβία εμπόδιζε και τη χερσαία πρόσβαση. Η κρίση θα τελειώσει τον Ιανουάριο του 2021. Παράλληλα, η εξέλιξη αυτή απειλούσε και τη διεξαγωγή του Μουντιάλ του 2022, καθώς οι άλλες αραβικές χώρες κατηγορούσαν το Κατάρ για «υποστήριξη στην τρομοκρατία», παρότι στην πραγματικότητα εννοούσαν την υποστήριξη στο ρεύμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που αυτές οι χώρες, με προεξάρχουσες την Αίγυπτο και την Σαουδική Αραβία θεωρούν εχθρικό.

Κόστος στις θαλάσσιες μεταφορές

Ο αποκλεισμός αυτός θα έχει κόστος καθώς θα δημιουργεί πρόβλημα και στις θαλάσσιες μεταφορές – το Κατάρ έχει σχετικά αβαθείς λιμένες και παραδοσιακά χρησιμοποιούσε τα λιμάνια των γειτονικών χωρών – και στις αεροπορικές μεταφορές, καθώς η Qatar Airways αναγκάστηκε να καταργήσει διαδρομές προς αυτές τις χώρες ενώ άλλες διαδρομές της αναγκαστικά επιμηκύνθηκαν, αφού δεν μπορούσαν να κάνουν χρήση του εναέριου χώρου των χωρών του αποκλεισμού και έγιναν πιο ακριβές.

Σε όλη αυτή την περίοδο το Κατάρ θα επιδιώξει να αναβαθμίσει τις σχέσεις του με παραδοσιακούς συμμάχους όπως οι ΗΠΑ και η Τουρκία αλλά και με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η συμφωνία για τις αεροπορικές μεταφορές

Στις 18 Οκτωβρίου 2021 υπογράφτηκε η συμφωνία για τις αεροπορικές μεταφορές ανάμεσα στην ΕΕ και το Κατάρ. Τυπικά είναι μια συμφωνία απελευθέρωσης των αεροπορικών συγκοινωνιών, καθώς όλες οι αεροπορικές εταιρείες της ΕΕ θα μπορούν να κάνουν πτήσεις από και προς το Κατάρ και το αντίστοιχο θα μπορούν οι αεροπορικές εταιρείες του Κατάρ. Οι εκπρόσωποι της Ένωσης είχαν χαιρετήσει τη συμφωνία, την πρώτη αυτού του είδους με χώρα του Κόλπου.

Όμως, πολλοί υποστήριξαν ότι ότι είναι μια συμφωνία που δίνει στην Qatar Airways ανεμπόδιστη πρόσβαση στην αγορά της Ευρώπης, σε βάρος των ευρωπαϊκών εταιρειών αλλά και των άλλων εταιρειών του Κόλπου

Το λόμπινγκ της Qatar Airways

Για την περίοδο ανάμεσα στον Απρίλιο του 2020 και τον Μάρτιο του 2021 η Qatar Airways δήλωσε κόστη λόμπινγκ στην ΕΕ ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ, ένα ποσό μεγαλύτερο αυτών άλλων εταιρειών. Μάλιστα, όπως επεσήμανε το Coprorate Europe Observatory (βλ. παρακάτω), που συλλέγει στοιχεία για το λόμπινγκ στην ΕΕ, το ποσό αυτό είχε θεωρηθεί «φουσκωμένο» και γι’ αυτό είχε ανασταλεί η εγγραφή της στο μητρώο διαφάνειας. Πάντως ως ένα βασικό αντικείμενο του λόμπινγκ της είχε δηλώσει ακριβώς τη συμφωνία για τις αεροπορικές μεταφορές με την ΕΕ.

2/7 #Qatar Airways was registered until last month but was then suspended for making an inflated entry of €10 million annual lobby costs which, if true, would have made it one of Brussels’ top lobby spenders!

👉https://t.co/r2jobffBHB pic.twitter.com/DXIk2vMsoy

— CEO (@corporateeurope) December 12, 2022

Η συμφωνία στο στόχαστρο

Σε αυτό το φόντο γίνεται κατανοητό γιατί ακούγονται φωνές στη ΕΕ που ζητούν να επανεξεταστεί η συγκεκριμένη συμφωνία, όπως επεσήμανε και δημοσίευμα στο  Politico, που άλλωστε επισημαίνει ότι εξαρχής υπήρξαν αντιδράσεις σε αυτή τη συμφωνία.