Μουντιάλ 2022: To… γκολ της Παλαιστίνης
Πώς το Μουντιάλ στο Κατάρ έφερε ξανά στο προσκήνιο το παλαιστινιακό ζήτημα
Από τη διεθνή κατακραυγή για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Κατάρ, έως τη σιωπηρή αντικυβερνητική διαμαρτυρία των παικτών της εθνικής ομάδας του Ιράν, το Μουντιάλ 2022 έχει εξελιχθεί -στη «σκιά» όλο και περισσότερων σκανδάλων– ένα «γήπεδο» όπου «παίζονται», παράλληλα με Παγκόσμιο Κύπελλο, ορισμένα από τα πιο «καυτά» πολιτικά ζητήματα στην ευρύτερη περιοχή (και) της Μέσης Ανατολής.
Πέρα από το πιο αμφιλεγόμενο στα χρονικά της FIFA, είναι το πρώτο που διοργανώνεται σε αραβική χώρα. Και δη σε μια περίοδο έντονων περιφερειακών ανακατατάξεων, στο φόντο ενός μεταβαλλόμενου και όλο και πιο σύνθετου διεθνούς πεδίου.
Σε αυτό το σκηνικό λοιπόν έχει αναδειχθεί ως ένα από τα κυρίαρχα πολιτικά θέματα αυτού του Μουντιάλ η τύχη ενός λαού, που η πατρίδα του αναγνωρίζεται επισήμως ως ανεξάρτητο κράτος από 138 (σε σύνολο 193) χώρες-μέλη του ΟΗΕ, η εθνική ομάδα της είναι μέλος της FIFA, αλλά δεν συμμετέχει στο Μουντιάλ, δεν είναι πλήρες μέλος των Ηνωμένων Εθνών, ενώ σημαντικό μέρος των εδαφών της τελεί υπό κατοχή.
Το παλαιστινιακό ζήτημα είναι πράγματι σχεδόν παντού στο Κατάρ, εντός και εκτός γηπέδων, εν μέσω χρόνιου διπλωματικού τέλματος στην ισραηλινο-παλαιστινιακή διένεξη και εν αναμονή του σχηματισμού της πιο ακροδεξιάς κυβέρνησης στα χρονικά του Ισραήλ.
Κάπως έτσι λοιπόν αυτή η ιστορική, όσο και πολλαπλά επίμαχη αθλητική διοργάνωση στο αραβικό εμιράτο έχει γίνει εφαλτήριο για την εκδήλωση ενός μαζικού κύματος αλληλεγγύης από φιλάθλους του αραβικού και όχι μόνο κόσμου προς τον παλαιστινιακό αγώνα ενάντια στην ισραηλινή κατοχή.
Αλληλεγγύη εντός κι εκτός γηπέδων
Σημαίες της Παλαιστίνης, πανό, περιβραχιόνια και καφίγια (τα παραδοσιακά ασπρόμαυρα παλαιστινιακά μαντήλια) είναι ορατά στις κερκίδες, αλλά ακόμη και εντός του αγωνιστικού χώρου.
Είτε με την επεισοδιακή εισβολή-διαμαρτυρία ενός φιλάθλου στο γήπεδο την ώρα του ποδοσφαιρικού αγώνα μεταξύ Τυνησίας και Γαλλίας, είτε κατά τους πανηγυρισμούς των παικτών της εθνικής ομάδας του Μαρόκου για την ιστορική πρόκριση στις τελικές φάσεις του Μουντιάλ.
Κατά τη διάρκεια των αγώνων ακούγονται συνθήματα υπέρ των Παλαιστινίων και κατά της ισραηλινής κατοχής.
Εκτός γηπέδων, στις ζώνες φιλάθλων και στους δρόμους, φίλαθλοι από διάφορες χώρες -όχι μόνο της Μέσης και Εγγύς Ανατολής- κάνουν δηλώσεις ή τραγουδούν για «λευτεριά στην Παλαιστίνη».
Σχετικά βίντεο έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο: από Βραζιλιάνους στο μετρό του Κατάρ, έως την viral πια παρέμβαση ενός Άγγλου φιλάθλου σε ζωντανή μετάδοση στην ισραηλινή τηλεόραση.
A British fan screaming “Free Palestine” to an lsraeli reporter in Qatar. pic.twitter.com/sTP9SP4qPp
— Muhammad Smiry (@MuhammadSmiry) December 4, 2022
Δεκάδες είναι επίσης τα βίντεο με φιλάθλους διαφόρων εθνικοτήτων να διακόπτουν με συνθήματα και χειρονομίες ή και να παρενοχλούν Ισραηλινούς δημοσιογράφους (η πιο αισθητή ίσως ισραηλινή παρουσία στο Μουντιάλ του Κατάρ) στη διάρκεια απευθείας μεταδόσεων.
Πολλοί άλλοι αρνούνται να μιλήσουν μπροστά στην κάμερα ισραηλινών ΜΜΕ, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την πολιτική του Τελ Αβίβ.
רז שכניק, עוז מועלם
תשמעו, לא רצינו לכתוב את הדברים האלה. תמיד חשבנו שלא אנחנו, העיתונאים, הם הסיפור. בטח לא במפעל הכי גדול של הספורט העולמי לצד האולימפיאדה. אבל אחרי עשרה ימים בדוחא, אי אפשר שלא לחלוק אתכם את מה שעובר עלינו כאן. לא מתכוונים לייפות. אנחנו מרגישים שנואים, עטופי> pic.twitter.com/nMTApXtBWb
— Raz Shechnik (@RazShechnik) November 26, 2022
«Δύο μέτρα και σταθμά»
Αυτές οι εκδηλώσεις συμπαράστασης έχουν γίνει δεκτές με ικανοποίηση στα παλαιστινιακά εδάφη, καθώς και από τα μέλη της πολυπληθούς παλαιστινιακής διασποράς στο ίδιο το Κατάρ, όπου έχουν μετεγκατασταθεί επίσης ανώτερα στελέχη της ισλαμιστικής Χαμάς.
Στο εμιράτο εν τω μεταξύ είναι ακόμη νωπές οι αντιδράσεις στην πρόσφατη απόφαση, με πρωτοβουλία της FIFA, για ειδικές απευθείας πτήσεις από το Τελ Αβίβ στην Ντόχα κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου, με στόχο τη μεταφορά Ισραηλινών και Παλαιστίνιων φιλάθλων στο Κατάρ.
Πρόκειται για μια προσωρινή και υπό προϋποθέσεις εξέλιξη, είχε σπεύσει να διευκρινίσει στις αρχές Νοεμβρίου το καθεστώς του Κατάρ, που -σε αντίθεση με άλλες σουνιτικές μοναρχίες του Κόλπου- δεν έχει ανοίξει επισήμως δίαυλο για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων με το Ισραήλ.
«Η θέση μας παραμένει υπέρ της λύσης του παλαιστινιακού ζητήματος», τόνισε η Ντόχα, προς άμβλυνση των επικρίσεων για συγκεκαλυμμένα διττή στάση στο φόντο του ατέρμονου διπλωματικού αδιεξόδου. «Η συμφωνία για τις πτήσεις δεν πρέπει να πολιτικοποιηθεί»…
Αναλυτές και ΜΜΕ καυτηριάζουν πάντως την πολιτική «δύο μέτρων και δύο σταθμών» τόσο του εμιράτου, όσο και της FIFA απέναντι σε μείζονα κοινωνικο-πολιτικά ζητήματα που απασχολούν εντός κι εκτός γηπέδων αυτό το τουρνουά.
Απαγορεύτηκαν για παράδειγμα τα πανό με το σύνθημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» των αντικαθεστωτικών διαδηλώσεων στο Ιράν, καθώς και μπλουζάκια με την εικόνα της νεκρής 22χρονης Κούρδισσας-σύμβολο των κινητοποιήσεων, Μαχσά Αμινί.
Το ίδιο συνέβη και με τις σημαίες, τα περιβραχιόνια και άλλα διακριτικά στα χρώματα του ουράνιου τόξου ως ένδειξη στήριξης των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, σε μια μουσουλμανική χώρα όπου η ομοφυλοφιλία απαγορεύεται δια νόμου.
Ορισμένοι Ισραηλινοί σχολιαστές εν τω μεταξύ χαρακτήρισαν τις εκδηλώσεις στο Μουντιάλ 2022 υπέρ των Παλαιστινίων και κατά της πολιτικής της χώρας τους ως απόδειξη μιας διαρκούς αντι-ισραηλινής, ακόμη και αντισημιτικής στάσης στην ευρύτερη και μη περιοχή.
Διπλωματία, λαός και μπάλα
Οι αντιδράσεις από τους φιλάθλους στο Μουντιάλ 2022 ως προς το παλαιστινιακό ζήτημα «δεν αποτελούν πλήγμα για τις Συμφωνίες του Αβραάμ», έγραψε στην Jerusalem Post η διπλωματική συντάκτρια της ισραηλινής εφημερίδας, Λαχάβ Χαρκόβ.
Αναφερόταν στις συμφωνίες που υπογράφηκαν το 2020, με αμερικανική μεσολάβηση, μεταξύ του Ισραήλ, του Μπαχρέιν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για εξομάλυνση των σχέσεων των δύο αραβικών κρατών με το Τελ Αβίβ. Κίνηση, την οποία ακολούθησαν λίγο αργότερα το Σουδάν και το Μαρόκο.
Επίσης δεν συνιστούν πλήγμα «για την ειρήνη με την Ιορδανία και την Αίγυπτο», προσέθεσε η Ισραηλινή δημοσιογράφος. «Είναι ωστόσο μια προειδοποίηση για τους περιορισμούς αυτών των συμφωνιών», τονίζει.
«Το κύμα των αραβικών χωρών που εξομαλύνουν επίσημα τις σχέσεις με το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια έρχεται σε αντίθεση με την αυξανόμενη έλλειψη δημόσιας υποστήριξης στον Κόλπο για τις Συμφωνίες του Αβραάμ», είχε επισημάνει από τον περασμένο Ιούλιο, συνοδεία σχετικής δημοσκόπησης, η αμερικανική δεξαμενή σκέψης Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική στην Εγγύς Ανατολή.
«Μετά την υπογραφή των Συμφωνιών του Αβραάμ δεξιοί σχολιαστές ισχυρίστηκαν ότι η μοίρα των Παλαιστινίων δεν ενδιαφέρει πια τους Άραβες», αναφέρει σε άρθρο του στη Haaretz o Ούζι Μπαράμ, πρώην υπουργός Εσωτερικών και Τουρισμού του Ισραήλ επί διακυβέρνησης των Εργατικών.
«Δεν μπήκαν στον κόπο να διαβάσουν το άρθρο των συμφωνιών, που αναφέρει ότι η υλοποίησή τους απαιτεί την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους», σχολιάζει -αν και οι περί του αντιθέτου εξελίξεις δεν δείχνουν να πτοούν μοναρχίες του Κόλπου.
«Όσο για τη συμβίωση μεταξύ των Παλαιστινίων και άλλων αραβικών κρατών», υπογραμμίζει, «μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Κατάρ δεν φαίνεται να χρειάζονται περαιτέρω αποδείξεις»…
Κατά τον Άμρο Άλι, καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο στο Κάιρο και ερευνητή στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, το μήνυμα είναι σαφές.
«Σε αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο», έγραψε στο Twitter, «νικήτρια έχει γίνει η Παλαιστίνη».
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις