Χρυσό νόμισμα αποδεικνύει ότι ο «ψεύτικος» Ρωμαίος αυτοκράτορας ήταν αληθινός

Το νόμισμα που φέρει το όνομα του Σπονσιανού και το πορτρέτο του βρέθηκε πριν από 300 και πλέον χρόνια στην Τρανσυλβανία, που κάποτε ήταν ένα μακρινό φυλάκιο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Θεωρήθηκε ότι ήταν πλαστό και είχε κλειδωθεί σε ντουλάπι μουσείου.

Τώρα οι επιστήμονες λένε ότι τα σημάδια από γρατσουνιές που είναι ορατά στο μικροσκόπιο αποδεικνύουν ότι βρισκόταν σε κυκλοφορία πριν από 2.000 χρόνια.

Ο καθηγητής Πολ Πίρσον του University College του Λονδίνου, επικεφαλής της έρευνας, δήλωσε στο BBC News ότι έμεινε έκπληκτος από την ανακάλυψη.

«Αυτό που βρήκαμε είναι ένας αυτοκράτορας. Ήταν μια φιγούρα που θεωρούνταν πλαστή και είχε διαγραφεί από τους ειδικούς» είπε.

«Αλλά εμείς πιστεύουμε ότι ήταν αληθινός και ότι είχε ρόλο στην ιστορία».

• Διαβάστε επίσης: Ιστορικό ορόσημο: Η παλαιότερη γραπτή πρόταση βρίσκεται σε μία χτένα

Δείτε το βίντεο

Τι ισχύει τελικά;

Το νόμισμα που βρίσκεται στο επίκεντρο της ιστορίας ήταν ανάμεσα σε έναν μικρό θησαυρό που ανακαλύφθηκε το 1713. Θεωρούνταν γνήσιο ρωμαϊκό νόμισμα μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι ειδικοί υποπτεύθηκαν ότι μπορεί να είχε παραχθεί από πλαστογράφους της εποχής, λόγω του ακατέργαστου σχεδιασμού του.

Το τελειωτικό χτύπημα ήρθε το 1863, όταν ο Χένρι Κοέν, ο κορυφαίος εμπειρογνώμονας νομισμάτων της εποχής στη Bibliothèque Nationale de France, εξέτασε το πρόβλημα για τον μεγάλο του κατάλογο των ρωμαϊκών νομισμάτων. Είπε ότι δεν ήταν μόνο «σύγχρονες» απομιμήσεις, αλλά κακοφτιαγμένες και «γελοία φανταστικές». Άλλοι ειδικοί συμφώνησαν και μέχρι σήμερα ο Σπονσιανός έχει απορριφθεί στους επιστημονικούς καταλόγους.

Αλλά ο καθηγητής Πίρσον υποψιάστηκε το αντίθετο όταν είδε φωτογραφίες του νομίσματος ενώ έκανε έρευνα για ένα βιβλίο σχετικά με την ιστορία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Μπορούσε να διακρίνει γρατσουνιές στην επιφάνειά του που πίστευε ότι μπορεί να είχαν δημιουργηθεί από την κυκλοφορία του νομίσματος.

Επικοινώνησε με το Μουσείο Hunterian του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, όπου το νόμισμα φυλασσόταν κλειδωμένο σε ένα ντουλάπι μαζί με άλλα τρία από τον αρχικό θησαυρό, και ζήτησε να συνεργαστεί με τους ερευνητές εκεί.

Εξέτασαν και τα τέσσερα νομίσματα κάτω από ένα ισχυρό μικροσκόπιο και επιβεβαίωσαν στο περιοδικό PLOS 1 ότι όντως υπήρχαν γρατσουνιές και ότι τα μοτίβα συμφωνούσαν με το ότι τα μετέφεραν σε πορτοφόλια.

Μια χημική ανάλυση έδειξε επίσης ότι τα νομίσματα είχαν θαφτεί στο χώμα για εκατοντάδες χρόνια, σύμφωνα με τον Τζέσπερ Έρικσον, ο οποίος είναι έφορος νομισμάτων του μουσείου και συνεργάστηκε με τον καθηγητή Πίρσον στο έργο.

Photo: YouTube

Οι ερευνητές πρέπει τώρα να απαντήσουν στο ερώτημα, ποιος ήταν ο Σπονσιανός;

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ήταν ένας στρατιωτικός διοικητής που αναγκάστηκε να αυτοκτονήσει ως αυτοκράτορας της πιο απομακρυσμένης και δύσκολα υπερασπίσιμης επαρχίας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, που ονομαζόταν Δακία.

Αρχαιολογικές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η Δακία αποκόπηκε από την υπόλοιπη ρωμαϊκή αυτοκρατορία γύρω στο 260 μ.Χ.. Υπήρχε πανδημία, εμφύλιος πόλεμος και η αυτοκρατορία κατακερματιζόταν.

Περιτριγυρισμένος από εχθρούς και αποκομμένος από τη Ρώμη, ο Σπονσιανός πιθανόν ανέλαβε την ανώτατη διοίκηση κατά τη διάρκεια μιας περιόδου χάους και εμφυλίου πολέμου, προστατεύοντας τον στρατιωτικό και τον άμαχο πληθυσμό της Δακίας μέχρι να αποκατασταθεί η τάξη και να εκκενωθεί η επαρχία μεταξύ 271 μ.Χ. και 275 μ.Χ., σύμφωνα με τον Τζέσπερ Έρικσον.

«Η ερμηνεία μας είναι ότι ήταν επικεφαλής για να διατηρήσει τον έλεγχο του στρατού και του άμαχου πληθυσμού επειδή ήταν περικυκλωμένοι και εντελώς αποκομμένοι» είπε. «Προκειμένου να δημιουργήσουν μια λειτουργική οικονομία στην επαρχία αποφάσισαν να κόψουν τα δικά τους νομίσματα».

Αυτή η θεωρία θα εξηγούσε γιατί τα νομίσματα δεν μοιάζουν με εκείνα της Ρώμης

«Μπορεί να μην ήξεραν ποιος ήταν ο πραγματικός αυτοκράτορας επειδή υπήρχε εμφύλιος πόλεμος» λέει ο καθηγητής Πίρσον.

«Αλλά αυτό που χρειάζονταν ήταν ένας ανώτατος στρατιωτικός διοικητής ελλείψει πραγματικής εξουσίας από τη Ρώμη. Ανέλαβε τη διοίκηση σε μια περίοδο που χρειαζόταν διοίκηση».

Μόλις οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα νομίσματα ήταν αυθεντικά και ότι είχαν ανακαλύψει αυτό που πίστευαν ότι ήταν ένας χαμένος Ρωμαίος αυτοκράτορας, ειδοποίησαν τους ερευνητές του Μουσείου Μπρούκενταλ στο Σιμπίου της Τρανσυλβανίας, το οποίο διαθέτει επίσης ένα Σπονσιανό νόμισμα. Ήταν μέρος της κληρονομιάς του βαρόνου Σάμουελ φον Μπρούκενταλ, του Αψβούργου κυβερνήτη της Τρανσυλβανίας. Ο βαρόνος μελετούσε το νόμισμα τη στιγμή του θανάτου του και η ιστορία λέει ότι το τελευταίο πράγμα που έκανε ήταν να γράψει ένα σημείωμα που έλεγε «γνήσιο».

Οι ειδικοί του μουσείου Brukenthal είχαν χαρακτηρίσει το νόμισμα τους ως ιστορική απομίμηση, όπως και όλοι οι άλλοι. Αλλά άλλαξαν γνώμη όταν είδαν την έρευνα του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η ανακάλυψη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ιστορία της Τρανσυλβανίας και της Ρουμανίας, σύμφωνα με τον προσωρινό διευθυντή του Εθνικού Μουσείου Μπρούκενταλ, Alexandru Constantin Chituță.

«Για την ιστορία της Τρανσυλβανίας και της Ρουμανίας ειδικότερα, αλλά και για την ιστορία της Ευρώπης γενικότερα, εάν τα αποτελέσματα αυτά γίνουν αποδεκτά από την επιστημονική κοινότητα, θα σημάνουν την προσθήκη μιας ακόμη σημαντικής ιστορικής προσωπικότητας στην ιστορία μας» δήλωσε.

*Με στοιχεία από bbc.com