Ελληνοτουρκικά: Απειλές πολέμου και δίαυλοι επικοινωνίας – Το εκλογικό 2023 σε Ελλάδα και Τουρκία

Οι δημόσιες και επίσημες δηλώσεις με τις συνήθεις τουρκικές ιαχές πολέμου είναι η μία όψη του νομίσματος των σχέσεων της Ελλάδας και της Τουρκίας. Η άλλη όψη του νομίσματος βρίσκεται στο παρασκήνιο και δείχνει ότι καταβάλλεται τουλάχιστον από ελληνικής πλευράς προσπάθεια μέσω μιας «μυστικής διπλωματίας» να διατηρηθούν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας αν μη τι άλλο για να μην εκτραπεί περαιτέρω η υπάρχουσα ένταση.

Λογικό και επιβεβλημένο

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο υπουργός Άμυνας Νίκος Παπαναγιωτόπουλος χαρακτήρισε «λογικό και επιβεβεβλημένο» να ανοίξει ξανά ο δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα. Η δήλωση αυτή του κ. Παναγιωτόπουλου έγινε το απόγευμα κατά την προσέλευσή του στην επιτροπή εξοπλισμών της Βουλής και στον απόηχο της ελληνοτουρκικής συνάντησης στις Βρυξέλλες που έγινε την περασμένη εβδομάδα υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας.

• Ελληνοτουρκικά: Ενα άγνωστο επεισόδιο και μια μυστική συνάντηση

Υπενθυμίζεται ότι η κα Αννα-Μαρία Μπούρα, διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου του Κυριάκου Μητσοτάκη, συνομίλησε τετ-α-τετ με τον Ιμπραχίμ Καλίν, εκπρόσωπο και στενό συνεργάτη του προέδρου της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι η συνάντηση έγινε σε ουδέτερο έδαφος, στα γραφεία της γερμανικής αντιπροσωπείας στις Βρυξέλλες, παρουσία του Γενς Πλέτνερ, διπλωματικού συμβούλου του Γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς. Γίνεται σαφές ότι το Βερολίνο επιχειρεί μια νέα διαμεσολάβηση.

Αυτή η αναγνωριστική συνάντηση, ουσιαστικά για να (ξανα)σπάσει ο πάγος γίνεται τη στιγμή που Ελλάδα και Τουρκία βαδίζουν σε εκλογές και οι εσωτερικές πολιτικές ανάγκες ένθεν κακείθεν θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν την εμπρηστική ρητορική. Αν και υπάρχουν άλλες πληροφορίες και φήμες ότι αυτού του είδους οι μυστικές συναντήσεις είναι πολύ περισσότερο συχνές και τακτικές απ’ όσο νομίζουμε και ως εκ τούτου δεν τίθεται θέμα κάποιου πάγου που πρέπει να σπάσει.

Δεν ζούμε σε ήρεμους καιρούς

Ωστόσο, παρά τις καιρούς συναντήσεις και της αναζήτησης διαύλων επικοινωνίας σε επίπεδο επίσημων τοποθετήσεων τα πράγματα παραμένουν ως είχαν. Η Τουρκία εγείρει συνεχώς αξιώσεις, η ρητορική της παραμένει εμπρηστική, ενώ από την Αθήνα οι απαντήσεις παραμένουν σε υψηλούς τόνους -ανάλογα με τη βαρύτητα των κάθε φορά τουρκικών δηλώσεων- και αν μη τι άλλο δείχνουν τις δυσκολίες εκτόνωσης της έντασης.

Ο Νίκος Δένδιας σήμερα από το Βελιγράδι απαντώντας στις εμπρηστικές δηλώσεις Ερντογάν τόνισε ότι «δεν ζούμε σε ήρεμους καιρούς. Αναφέρομαι στον αναθεωρητισμό, ο οποίος σε συνδυασμό με τις νέο-οθωμανικές φιλοδοξίες και απειλές πολέμου είναι κάτι που η Ελλάδα αντιμετωπίζει καθημερινά λόγω της παράλογης ρητορικής της Τουρκίας» και πρόσθεσε: «Αλλά θα ήθελα να πω από εδώ, από το Βελιγράδι, ότι η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να υπερασπίζεται την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας».

Νύχτα

Οι νέες δηλώσεις Ερντογάν έγιναν μετά την καταγγελία της Τουρκίας ότι «ελληνικά μαχητικά παρενόχλησαν νατοϊκή άσκηση». Η τουρκική εκπαιδευτική άσκηση NEXUS ACE όχι μόνο δεν ήταν «νατοϊκή», αλλά και το νατοϊκό AWACS αρνήθηκε να συνεργαστεί, επισήμαναν από τη δική τους μεριά πηγές του ελληνικού υπουργείου Άμυνας.

Ο Τούρκος πρόεδρος τόνισε ότι έχει πει στους αξιωματούχους να «κάνουν ό, τι είναι απαραίτητο, αν η Ελλάδα συνεχίσει να συμπεριφέρεται έτσι», επαναλαμβάνοντας την προειδοποίησή του: «Μπορεί να έρθουμε ξαφνικά μια νύχτα». Δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στη δοκιμή βαλλιστικών πυραύλων από την Τουρκία η οποία – όπως ανέφερε τρομάζει την Αθήνα.

Αυτό το σκηνικό πάντως αναμένεται να συνεχιστεί για το επόμενο εξάμηνο καθώς και για τις δύο πλευρές του Αιγίου το σκηνικό είναι άκρως προεκλογικό. Στην Ελλάδα θα διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές και στην Τουρκία προεδρικές εκλογές.

Κοινό σημείο ο γρίφος της ημερομηνίας των εκλογών

Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι αποτελεί κοινό -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- στοιχείο για τις εκλογικές αναμετρήσεις και των δύο χωρών ότι παραμένει γρίφος η ακριβής ημερομηνία στην οποία θα στηθούν οι κάλπες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Τουρκία. Ξέρουμε όλοι τις ημερομηνίες στο περίπου αλλά επισήμως δεν έχουν ανακοινωθεί σε καμία από τις δύο χώρες. Στην Τουρκία αναμένεται να στηθούν κάλπες κάπου ανάμεσα στο Μάιο και τον Ιούνιο, ενώ στην Ελλάδα αναζητούνται ημερομηνίες από το Μάρτιο μέχρι και το Μάιο καθώς -με βάση τις επίσημα διατυπωμένες θέσεις των κομμάτων για τις κυβερνητικές συνεργασίες προεξοφλούνται διπλές εκλογές, ειδικά σε περίπτωση πρωτιάς της ΝΔ.

Μάλιστα δεν είναι τυχαίο ότι έχουν υπάρξει αντιπαραθέσεις Μητσοτάκη και Ερντογάν που είχαν προεκλογική χροιά, όπως ήταν οι «συστάσεις» του Τούρκου προέδρου προς τους Έλληνες ψηφοφόρους «να δώσουν μάθημα στους κυβερνώντες» που καταδικάστηκε από τα ελληνικά κόμματα ως παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας. Εκείνη δε την παρέμβαση είχε αξιοποιήσει η κυβέρνηση μιλώντας για τις διπλωματικές «επιτυχίες» της Αθήνας που ανησυχούν τον Ερντογάν.