Επτά μέρες από τη ζωή μιας οικιακής βοηθού στο Κατάρ – «Η κυρία είναι τρελή»

Στα χαρτιά τα δικαιώματά τους έχουν ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια – αλλά οι νέοι κανόνες δεν τηρούνται πάντα.

«Έρχομαι σε επαφή με την Γλάντις (όχι το πραγματικό της όνομα) αργά το βράδυ, αφού οι εργοδότες της από την ελίτ του Κατάρ έχουν πάει για ύπνο» γράφει η Μέγκα Μόχαν στο bbc.com.

Σε μια σύντομη διαδικτυακή συνομιλία μου λέει ότι εργάζεται από τις 8 π.μ. έως τις 11 μ.μ. κάθε μέρα. Καθαρίζει, βοηθάει στην προετοιμασία του φαγητού και φροντίζει τα παιδιά.

Τρώει ό,τι περισσεύει από τα γεύματα της οικογένειας και λέει ότι δεν έχει πάρει ρεπό από τότε που ξεκίνησε πριν από 18 μήνες.

«Η κυρία είναι τρελή» λέει η Γκλάντις, μια Φιλιππινέζα γύρω στα 40, για την εργοδότριά της. «Μου φωνάζει κάθε μέρα».

Πριν το Κατάρ κερδίσει τον διαγωνισμό για τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022, οι ξένοι εργαζόμενοι δεν μπορούσαν να αλλάξουν δουλειά ή να φύγουν από τη χώρα χωρίς την άδεια του εργοδότη τους. Αυτό εξακολουθεί να ισχύει στα περισσότερα κράτη του Κόλπου.

«Οι πνεύμονες της Ντόχα»: Γιατί οι κάτοικοι αφήνουν τα σπίτια τους για να ζήσουν σε ξενοδοχεία στο Κατάρ;

Υπό τον έλεγχο, το Κατάρ άρχισε να εισάγει μεταρρυθμίσεις, αλλά η Διεθνής Αμνηστία λέει ότι αυτές δεν κατάφεραν να τερματίσουν ένα μοτίβο καταχρήσεων που αντιμετωπίζουν οι οικιακές εργαζόμενες.

Για παράδειγμα, η εργοδότης της Γκλάντις έχει κρατήσει το διαβατήριό της, εμποδίζοντάς την να φύγει χωρίς τη συγκατάθεσή του.

Αλλά η Γκλάντις εξακολουθεί να αισθάνεται τυχερή. Τουλάχιστον της επέτρεψαν να κρατήσει το τηλέφωνό της, λέει, σε αντίθεση με κάποιες άλλες αλλοδαπές υπηρέτριες. Επίσης, δεν έχει υποστεί σωματική κακοποίηση. Στο Κατάρ, αυτό συμβαίνει πολύ συχνά, λέει.

Υπάρχει και ένας άλλος λόγος για τον οποίο θέλει να παραμείνει στην τωρινή της δουλειά – θεωρεί απίθανο στην ηλικία της να βρει καλύτερη. Κερδίζει 1.500 ριάλ το μήνα (376 ευρώ) και είναι σε θέση να τα στέλνει όλα στο σπίτι για να στηρίξει την οικογένειά της.

Photo: Visit Qatar / Unsplash

Δικαιώματα των οικιακών βοηθών

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 160.000 αλλοδαπές οικιακές βοηθοί στη χώρα, σύμφωνα με στοιχεία του 2021 από την Αρχή Σχεδιασμού και Στατιστικής του Κατάρ.

Το 2017 το Κατάρ εισήγαγε τον νόμο για τις οικιακές εργαζόμενες, ο οποίος περιορίζει τις ώρες εργασίας σε 10 ώρες την ημέρα και απαιτεί καθημερινά διαλείμματα, εβδομαδιαίο ρεπό και πληρωμένες αργίες

Το 2020 εισήγαγε επίσης έναν κατώτατο μισθό και έδωσε στους εργαζόμενους το δικαίωμα στα χαρτιά να αλλάζουν εργασία ή να εγκαταλείπουν τη χώρα χωρίς να ζητούν άδεια

Ωστόσο, η Διεθνής Αμνηστία αναφέρει ότι οι νόμοι αυτοί δεν έχουν εφαρμοστεί ή επιβληθεί σωστά και η ακραία υπερεργασία, η έλλειψη ανάπαυσης και η καταχρηστική και εξευτελιστική μεταχείριση συνεχίζονται.

Η Τζοάνα Κονσέπτιον της Migrante International, μιας οργάνωσης βάσης που υποστηρίζει τους Φιλιππινέζους εργαζόμενους στο εξωτερικό, λέει ότι πολλοί σιωπούν για τις κακές συνθήκες εργασίας επειδή το να κερδίζουν χρήματα για τις οικογένειές τους είναι η πρωταρχική τους προτεραιότητα.

Αλλά όταν εκείνοι που βρίσκονται στα κράτη του Κόλπου αισθάνονται αρκετά σίγουροι για να μιλήσουν ελεύθερα, λέει, συχνά αναφέρουν σοβαρή κακομεταχείριση. Μια γυναίκα είπε ότι ο εργοδότης της έσπρωχνε το κεφάλι της σε μια λεκάνη τουαλέτας και της αρνιόταν φαγητό και νερό όταν θύμωνε.

Αντίθετα, μια καμαριέρα που απασχολείται από την κυβερνώσα βασιλική οικογένεια Αλ Θανί, λέει ότι της φέρονται καλά – αλλά δεν έχει ρεπό, όπως όλοι οι εργαζόμενοι πρέπει τώρα να έχουν σύμφωνα με τους νέους κανόνες.

Photo: Elissar Haidar / Unsplash

Στα «παλάτια της Σταχτοπούτας»

Χαμογελαστή και ζωηρή, η Αλθέα (όχι το πραγματικό της όνομα) καλεί με βίντεο το BBC από το υπόγειο μιας βασιλικής κατοικίας. Εξηγεί ότι οι εργοδότες της της έδωσαν ένα iPhone, ρούχα, κοσμήματα και παπούτσια που δεν μπορούσε να αγοράσει στην πατρίδα της, στις Φιλιππίνες.

Όπως και στην περίπτωση της Γκλάντις, είναι η δυσκολία να κερδίσει στην πατρίδα της έναν μισθό που να της εξασφαλίζει τα προς το ζην που την έφερε εδώ.

«Καθώς μιλάμε, άλλες Φιλιππινέζες οικιακές βοηθοί, οι οποίες μοιράζονται ένα μεγάλο δωμάτιο στο χώρο διαμονής της Αλθέα, λένε γεια και συμμετέχουν στο τηλεφώνημα» γράφει η Μέγκα Μόχαν στο bbc.com.

Έχουν τα δικά τους υπνοδωμάτια και μια κοινή κουζίνα. Αυτό είναι σημαντικό. Οι υπηρέτριες που βλέπει η Αλθέα στο TikTok και το Facebook να ζητιανεύουν για φαγητό και να παρακαλούν κάποιον να τις σώσει, δεν είναι τόσο τυχερές.

«Βλέπω αυτά τα βίντεο στο διαδίκτυο όλη την ώρα, γι’ αυτό και νιώθω τόσο τυχερή» λέει. «Για μένα, κάθε μέρα μοιάζει με παραμύθι».

Παρ’ όλα αυτά, είναι σκληρή δουλειά σε αυτά τα «παλάτια της Σταχτοπούτας», όπως τα αποκαλεί, με τα ψηλά ταβάνια και τους πολυελαίους, τις αντίκες με χρυσές επενδύσεις, τα τραπέζια από φίλντισι και τα φρεσκοκομμένα λουλούδια.

Η ημέρα ξεκινάει στις 6.30 π.μ., όταν το προσωπικό ετοιμάζει το πρωινό για την οικογένεια. Η Αλθέα τρώει μόλις τελειώσει η οικογένεια. Αφού καθαρίσουν, ξεσκονίζουν και μαζεύουν τα δωμάτια και στήνουν τα τραπέζια για το μεσημεριανό γεύμα.

«Είναι ελαφριά δουλειά επειδή είμαστε πολλοί» λέει η Αλθέα.

Οι καμαριέρες ξεκουράζονται στα διαμερίσματά τους μεταξύ 15:00 και 18:00, και στη συνέχεια ετοιμάζονται για το δείπνο. Μόλις τελειώσει το δείπνο, η Αλθέα έχει τελειώσει τη δουλειά της και είναι ελεύθερη να φύγει από το συγκρότημα αν θέλει.

Η βασιλική οικογένεια δεν κρατάει το διαβατήριό της. Αλλά η Αλθέα εργάζεται κάθε μέρα, συμπεριλαμβανομένων των Σαββατοκύριακων. Δεν παίρνει το ρεπό που ο νόμος του Κατάρ υποτίθεται ότι εγγυάται τώρα. Είναι το τίμημα που πληρώνει για την παροχή ζωτικής οικονομικής υποστήριξης στην οικογένειά της.

Δείτε το βίντεο

«Αξιοζήλευτη» δουλειά

Η Μέρι Γκρέις Μοράλες, μια υπεύθυνη προσλήψεων στη Μανίλα που φέρνει σε επαφή Φιλιππινέζικο προσωπικό με VIPs στον Κόλπο, λέει ότι η εργασία για το παλάτι είναι μια «αξιοζήλευτη» δουλειά.

«Η οικογένεια είναι γενναιόδωρη» λέει. Και, σε ένα σχόλιο που αντανακλά τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετώπιζαν οι υπηρέτριες στην πατρίδα, προσθέτει: «Τα κορίτσια παχαίνουν όσο βρίσκονται στο παλάτι. Η οικογένεια τις ταΐζει καλά».

Αλλά οι βασιλείς έχουν κάποιες πολύ συγκεκριμένες απαιτήσεις, αποκαλύπτει η ίδια.

«Τα κορίτσια που στέλνονται για να εργαστούν για τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ είναι μεταξύ 24 και 35 ετών και πολύ όμορφες» λέει η Μοράλες.

«Κάνει μια παύση για να κοιτάξει την οθόνη όπου την κοιτάζω από τα κεντρικά γραφεία του BBC στο Λονδίνο» γράφει η Μέγκα Μόχαν.

«Πιο όμορφες από σένα» λέει χαμογελώντας.

«Αργότερα στέλνει ένα WhatsApp για να ζητήσει συγγνώμη, καθώς τα παιδιά της την άκουσαν και είπαν ότι ήταν αγενής. Τη διαβεβαιώνω ότι δεν προσβλήθηκα – και δεν αναφέρω ότι η πρόσληψη ανθρώπων με βάση την εμφάνισή τους θα ήταν παράνομη σε πολλές χώρες» καταλήγει η Μέγκα Μόχαν στο bbc.com.

*Με στοιχεία από bbc.com