Panjandrum: Το πιο καταστροφικό πειραματικό όπλο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

Θεωρούνταν το όπλο που θα άλλαζε την πορεία του πολέμου για τους Βρετανούς και θα βοηθούσε τους Συμμάχους στην Απόβαση στη Νορμανδία. Η εφεύρεση του Panjandrum δεν πέρασε ποτέ στην παραγωγή.

Ήταν στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που οι Σύμμαχοι πειραματίστηκαν με νέα όπλα. Το Panjandrum, ένας περιστρεφόμενος τροχός που κινούνταν με πυραύλους, ήταν απλά πολύ επικίνδυνο για τους ίδιους.

Είχε σχεδιαστεί να αγγίζει ταχύτητες των 60 μιλίων την ώρα και να διαπερνά τοίχους από σκυρόδερμα ύψους 10 μέτρων. Σε σχήμα τεράστιας ρόδας βαγονιού, το Panjandrum ήταν εξοπλισμένο με περίπου 70 ρουκέτες και γεμάτο εκρηκτικά. Αποδείχτηκε εξαιρετικά επικίνδυνο για να αξιοποιηθεί στον πόλεμο.

«Οι στρατηγοί τράπηκαν σε φυγή για να καλυφθούν» έγραψαν οι James Moore και Paul Nero για το Panjandrum στο βιβλίο τους «Pigeon Guided Missiles: And 49 Other Ideas that Never Took Off». «Ο επίσημος εικονολήπτης παραλίγο να κατακρεουργηθεί. Και το Panjandrum, με τις ρουκέτες να εκτοξεύονται και τους τροχούς να φλέγονται, διαλύθηκε».

Μετά από την τελευταία αποτυχημένη δοκιμή, το πειραματικό πρόγραμμα τερματίστηκε.

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και το τείχος του Ατλαντικού

Ο πόλεμος κατά της Γερμανίας είχε φτάσει σε αδιέξοδο το 1943. Παρά τους έντονους βομβαρδισμούς, οι Γερμανοί είχαν αποτύχει να κατακτήσουν τη Βρετανία. Οι Σύμμαχοι αγωνίζονταν να αποκτήσουν ερείσματα στην Ευρώπη.

Φοβούμενοι μια εισβολή από τη Μάγχη, οι Γερμανοί είχαν αναγείρει βαριά οχυρωματικά έργα κατά μήκος της ευρωπαϊκής ακτογραμμής. Γνωστό ως Ατλαντικό Τείχος, το φράγμα εκτεινόταν από τη Νορβηγία μέχρι την Ισπανία.

Τσιμεντένια καταφύγια παρατάσσονταν στην παραλία. Συρματοπλέγματα, κρυφές νάρκες και τεράστια πυροβόλα ενίσχυαν την άμυνα. Τα πανύψηλα τείχη από σκυρόδεμα έκαναν μια εισβολή να φαντάζει αδύνατη. Μέχρι που οι Βρετανοί επινόησαν ένα όπλο ικανό να ανατινάξει το τείχος του Ατλαντικού.

Η Directorate of Miscellaneous Weapons Development (DMWD) ήταν υπεύθυνη για την ανάπτυξη νέων πολεμικών μηχανών. Και ανταποκρίθηκε στην πρόκληση. Δημιούργησε το Panjandrum.

Η σχεδίαση του Panjandrum

Ουσιαστικά οι Βρετανοί κατασκεύασαν δύο τροχούς, με κάθε έναν να έχει ύψος 10 ποδιών. Τους ένωσαν με έναν κοίλο σωλήνα, γεμάτο εκρηκτικά. Οι πύραυλοι που ήταν προσαρτημένοι στους τροχούς θα προωθούσαν την πολεμική μηχανή προς τις γερμανικές οχυρώσεις.

Σχεδίαζαν να προσεγγίσουν την παραλία με αποβατικό σκάφος και να εκτοξεύσουν την πολεμική μηχανή στο νερό. Το Panjandrum θα κυλούσε τότε προς την ακτή και θα προσέκρουε στο τείχος του Ατλαντικού, ανοίγοντας τρύπα ώστε να διεισδύσουν στη γερμανική άμυνα και τα συμμαχικά άρματα μάχης να περάσουν από μέσα.

Η αποβίβαση στρατευμάτων σε μια βαριά οχυρωμένη παραλία θα μπορούσε γρήγορα να μετατραπεί σε σφαγή. Όμως κυλώντας αρκετά Panjandrums μέσα από τη γερμανική γραμμή, οι Σύμμαχοι ήλπιζαν να αποφύγουν την αιματοχυσία. Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα. Ήταν σχεδόν αδύνατο να λειτουργήσει.

Οι δοκιμές του Panjandrum

Οι Βρετανοί ανακάλυψαν τα προβλήματα του πειραματικού όπλου με τον δύσκολο τρόπο. Το 1943 δοκίμασαν το Panjandrum σε μια παραλία του Ντέβον.

Η δοκιμή αρχικά κύλησε ομαλά. Το Panjandrum κατάφερε να φτάσει από το αποβατικό σκάφος στην παραλία, προωθούμενο από τους πυραύλους. Μέχρι που κάποιοι απέτυχαν να πυροδοτηθούν και ο περιστρεφόμενος τροχός βγήκε εκτός πορείας.

Απτόητη η DMWD τροποποίησε το πρωτότυπο. Προσέθεσαν έναν ακόμη τροχό και περισσότερες ρουκέτες. Για να κρατήσουν την πορεία του, ενίσχυσαν τους τροχούς με ατσάλινα καλώδια.

Μόνο που σε ορισμένες περιπτώσεις τα καλώδια έσπασαν, δημιουργώντας ακόμα μεγαλύτερο χάος.

Παρά τις καταστροφικές δοκιμές, οι Βρετανοί συνέχισαν να εργάζονται πάνω στο Panjandrum. Τον Ιανουάριο του 1944, η DMWD προσκάλεσε τα ανώτατα κλιμάκια, συμπεριλαμβανομένων επιστημόνων, αξιωματικών και φωτογράφων, να παρακολουθήσουν την πολεμική μηχανή σε δράση.

Η δοκιμή ξεκίνησε ομαλά. Με την εκτόξευση πυραύλων, το Panjandrum κύλησε στο νερό και την παραλία. Στη συνέχεια, όμως, η δοκιμή πήρε διαφορετική τροπή.

«Στην αρχή όλα πήγαν καλά. Το Panjandrum κύλησε στη θάλασσα και άρχισε να κατευθύνεται προς την ακτή. Στη συνέχεια, όμως, το Panjandrum άρχισε να ταλαντεύεται απειλητικά» σημειώνεται σε ντοκιμαντέρ του BBC.

Ο τροχός περιστράφηκε προς τον Louis Klemantaski, φωτογράφο του Βασιλικού Ναυτικού. Κοιτάζοντας μέσα από τηλεσκοπικό φακό, ο Klemantaski νόμιζε ότι το όπλο ήταν πιο μακριά και συνέχιζε τη λήψη.

Ακούγοντας θόρυβο, ο Klemantaski κοίταξε ψηλά. Είδε τον έναν τροχό να κατευθύνεται προς το μέρος του, με ρουκέτες να εκτοξεύονται προς κάθε κατεύθυνση. Έτρεξε για να σωθεί. Οι ναύαρχοι και οι στρατηγοί που είχαν συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσουν τη δοκιμή, έψαχναν σημείο να κρυφτούν. Συμφώνησαν πως το Panjandrum ήταν μια αποτυχία.

Μήνες αφότου οι Βρετανοί απέσυραν το Panjandrum, έσπασαν με επιτυχία το τείχος του Ατλαντικού και εισέβαλαν στη Νορμανδία.

Την ημέρα της απόβασης στη Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου 1944, πάνω από 160.000 συμμαχικά στρατεύματα εισέβαλαν στις παραλίες της Νορμανδίας. Η τολμηρή εισβολή είχε υψηλό τίμημα. Οι Σύμμαχοι υπέστησαν πάνω από 9.000 απώλειες. Ωστόσο, η απόβαση στη Νορμανδία πέτυχε. Μια από τις μεγαλύτερες εισβολές στην ιστορία πέτυχε, απλά χωρίς το Panjandrum.