Πόλεμος στην Ουκρανία: Τι σκοπούς έχει και τι συμβολίζει η επίσκεψη Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον

«Όπλα, όπλα και ακόμη περισσότερα όπλα». Αυτό θα είναι το αίτημα του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στον αμερικανό ομόλογό του, στο πρώτο του ταξίδι εκτός της εμπόλεμης χώρας του έπειτα από τη ρωσική εισβολή της 24^ης Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τον Μιχαΐλο Ποντολιάκ, πολιτικό του σύμβουλο, που μίλησε σχετικά με την επίσκεψη-έκπληξη στην Ουάσιγκτον στο πρακτορείο Reuters.

Η επικείμενη συνάντηση του Ζελένσκι με τον Τζο Μπάιντεν, που είναι προγραμματισμένη για απόψε, 21 Δεκεμβρίου, στις 21:30 ώρα Ελλάδας, διέρρευσε σήμερα, έχοντας κρατηθεί έως τώρα μυστική για λόγους ασφαλείας του ουκρανού ηγέτη. Ωστόσο, όπως αναφέρει το ευρωπαϊκό Politico, της οριστικοποίησής της είχε προηγηθεί έντονο παρασκήνιο, με διαρκείς επικοινωνίες μεταξύ των δυο επιτελείων και εκνευρισμό των Ουκρανών για τους «δισταγμούς» των ΗΠΑ να αποστείλουν περισσότερα προηγμένα οπλικά συστήματα.

Ουκρανία: Οι διαπραγματεύσεις για το τέλος του πολέμου αργούν

Σε δηλώσεις του, ο Ζελένσκι υποστήριξε ότι στόχος της επίσκεψης ήταν η ενίσχυση της «ανθεκτικότητας και των αμυντικών δυνατοτήτων» της Ουκρανίας, εν μέσω του συνεχιζόμενου μπαράζ επιθέσεων του ρωσικού στρατού σε νευραλγικές υποδομές της χώρας, που έχουν ως αποτέλεσμα αλλεπάλληλα μπλακ άουτ και διακοπές νερού, στην καρδιά του ουκρανικού χειμώνα.

Από την πλευρά του, πάντως, ο Ποντολιάκ συμπλήρωσε μιλώντας στο Reuters ότι το ταξίδι του ουκρανού προέδρου «βάζει επιτέλους ένα τέλος στις απόπειρες της ρωσικής πλευράς να αποδείξει την υποτιθέμενη επιδείνωση των διμερών μας σχέσεων».

Όπλα, αλλά τι όπλα;

Το αίτημα της Ουκρανίας για «περισσότερα όπλα» δεν είναι αυστηρά ποσοτικό. «Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε εκ του σύνεγγυς γιατί χρειαζόμαστε συγκεκριμένους τύπους οπλισμού», σημείωσε ο πολιτικός σύμβουλος του Ζελένσκι στο ειδησεογραφικό πρακτορείο. «Συγκεκριμένα, τεθωρακισμένα οχήματα, τα πιο πρόσφατα αντιπυραυλικά συστήματα και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς».

Ωστόσο, σύμφωνα με το Politico, το υπερατλαντικό ταξίδι του Ζελένσκι δεν εγγυάται ότι οι Ουκρανοί θα λάβουν αυτά που ζητούν. Παρά την επιμονή των Ουκρανών ότι η απουσία όπλων μεγάλου βεληνεκούς τους εμποδίζει να ανακαταλάβουν χαμένα εδάφη διατηρώντας το momentum που τους χάρισαν οι νίκες των τελευταίων μηνών, οι εκκλήσεις τους για συστήματα ATACMS (Army Tactical Missile Systems) και μη επανδρωμένα αεροσκάφη Gray Eagle και Reaper πιθανότατα θα μείνουν αναπάντητες, αφού οι Αμερικανοί διστάζουν να προσφέρουν στους συμμάχους τους οπλικά συστήματα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να χτυπήσουν ρωσικές θέσεις εντός της ρωσικής επικράτειας.

Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Ζελένσκι θα φύγει από τις ΗΠΑ με άδεια χέρια. Ανεξάρτητα από την εξέλιξη των αποψινών συνομιλιών, η αμερικανική κυβέρνηση πρόκειται να παρουσιάσει νέο πακέτο στρατιωτικής στήριξης στην Ουκρανία, ύψους $1,8 δισ., στο οποίο θα περιλαμβάνεται βαρύς οπλισμός αξίας $850 εκατ. από τα αμερικανικά οπλοστάσια. Και μπορεί τα πυραυλικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς να απουσιάζουν, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, όμως η Ουκρανία για πρώτη φορά θα δει – σχεδόν προς έκπληξή της – ένα παλιότερο αίτημά της να ικανοποιείται: αυτό της παράδοσης συστοιχίας πυραύλων Patriot, αλλά και κιτ καθοδήγησης JDAM, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε υφιστάμενα μη κατευθυνόμενα πυρομαχικά για να τα μετατρέψουν σε «έξυπνες βόμβες».

Το αντιαεροπορικό σύστημα Patriot αναμένεται να βοηθήσει τους Ουκρανούς να αντιμετωπίσουν τους συνεχιζόμενους βομβαρδισμούς των υποδομών τους, όμως αξιωματούχοι από το Κίεβο επιμένουν ότι οι εξοπλισμοί που έχουν δεσμευτεί να αποστείλουν οι Αμερικανοί δεν αρκούν για τη συνέχιση της ουκρανικής προέλασης στα ανατολικά της χώρας.

Ο πόλεμος της προπαγάνδας

Η επίσκεψη Ζελένσκι έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή του πολέμου που μαίνεται εδώ και δέκα ολόκληρους μήνες στα εδάφη της χώρας του – όχι μόνο επειδή ο ρωσικός στρατός επιχειρεί να μετατρέψει τον χειμώνα σε σύμμαχό του, καταστρέφοντας τις υποδομές ενέργειας της Ουκρανίας, αλλά και επειδή η ενεργειακή κρίση έχει αρχίσει να προκαλεί τριγμούς στο άλλοτε αρραγές νατοϊκό μέτωπο κατά του ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Πούτιν.

Έτσι, πέρα από μια «νίκη δημοσίων σχέσεων», όπως το χαρακτηρίζει το CNN, το ταξίδι του Ζελένσκι είναι και ένα ισχυρό μήνυμα προς τους δυτικούς του συμμάχους. Η κυβέρνηση Μπάιντεν πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει τη συγκεκριμένη συνάντηση για να υπογραμμίσει τη σημασία της συνεχιζόμενης υποστήριξης προς την Ουκρανία, τη στιγμή που οι Ευρωπαίοι έχουν αρχίσει να αποκτούν δεύτερες σκέψεις εξαιτίας της διαφαινόμενης ύφεσης που σύμφωνα με θεσμούς και αναλυτές θα μπορούσε να προκύψει στο εσωτερικό της ΕΕ ως αποτέλεσμα της ενεργειακής κρίσης.

Ταυτόχρονα, η ίδια η στάση των ΗΠΑ αναμένεται να επηρεαστεί – έστω σε κάποιο βαθμό – από την επερχόμενη αλλαγή των ισορροπιών στο Κογκρέσο. Ήδη, ο Κέβιν Μακάρθι, που ενδέχεται να είναι ο επόμενος Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, έχει δεσμευτεί ότι οι ΗΠΑ δεν θα συνεχίσουν να δίνουν «λευκή επιταγή» στην Ουκρανία, ενώ αρκετοί Ρεπουμπλικανοί με ακροδεξιές απόψεις και μεγάλη επιρροή, έχουν ορκιστεί να βάλουν τέλος στην υποστήριξη της Ουάσιγκτον.

Σύμφωνα με πηγή του Politico που παρευρέθηκε σε σχετική ενημέρωση των κορυφαίων αξιωματούχων εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν περιμένει πως οι συγκεκριμένες δεσμεύσεις θα γίνουν πράξη, όμως, θεωρώντας πιθανή τη μείωση των ροών χρηματοδότησης και εξοπλισμών προς την Ουκρανία, επιθυμεί να χρησιμοποιήσει την παρουσία του Ζελένσκι ως μοχλό πίεσης.

Πώς θα μπορούσε να αντιδράσει η Ρωσία

Όπως τονίζει το CNN, το οποίο μάλιστα παρομοιάζει την επίσκεψη του Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον με εκείνη του Ουίνστον Τσώρτσιλ στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η αποστολή συστημάτων αεράμυνας Patriot θα αποτελέσει την εντονότερη εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο μέχρι και σήμερα.

Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με ανάλυση του αμερικανικού μέσου, αποτελεί εξίσου κίνδυνο και ευκαιρία για την Ουκρανία, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα νέα συστήματα για να επιφέρει σημαντικά πλήγματα στον ρωσικό στρατό, πριν ο τελευταίος προλάβει να ανασυνταχθεί. Την ίδια στιγμή, όμως, το Κρεμλίνο, που έχει δείξει πολλές φορές ότι είναι προετοιμασμένο να συνεχίσει τον πόλεμο για όσο καιρό χρειαστεί, ποντάροντας στην εξάντληση της Δύσης, ήδη έχει σχολιάσει δυσμενώς την αποψινή συνάντηση των δυο προέδρων.

«Η προμήθεια όπλων συνεχίζεται και η γκάμα των παρεχόμενων όπλων επεκτείνεται. Όλα αυτά, φυσικά, οδηγούν σε όξυνση της σύγκρουσης. Αυτό δεν προμηνύεται καλό για την Ουκρανία», δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος Τύπου του ρώσου προέδρου, Ντμίτρι Πεσκόφ, υπογραμμίζοντας ότι η Ρωσία δεν βλέπει καμία πιθανότητα για ειρηνευτικές συνομιλίες με το Κίεβο.

Με πληροφορίες από Reuters, Politico, CNN