Το παρασκήνιο της παρουσίασης του βιβλίου του Τσακαλώτου

Θα μπορούσε να περιγραφεί και ως reunion. Εξάλλου, αν έβλεπες από ψηλά την αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, θα ξεχώριζες όλη την διαπραγματευτική ομάδα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ του 2015 -2019.

Έλειπε σίγουρα ένας: Ο δημοσιογράφος και άρχων των non papers Θοδωρής Μιχόπουλος, που έφυγε αδόκητα το 2018. Μεγάλη απώλεια τότε αλλά χθες το απόγευμα τον θυμήθηκε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και του αφιέρωσε το βιβλίο και την παρουσίαση- συντόνιζε η Δώρα Αναγνωστοπούλου.

Σκληρή διαπραγμάτευση ή συνθηκολόγηση; Για το βιβλίο του Τσακαλώτου και των συνεργατών του

Γιατί όμως γέμισε η εν λόγω αίθουσα χθες; Τόσο μάλιστα που να αστειευθεί οξφορδιανά ο Τσακαλώτος λέγοντας πως μάλλον την «έκλεισε» κάποιος «του ΣΥΡΙΖΑ του 3%» που δεν είχε υπολογίσει την μαζική προσέλευση; Μα παρουσιάστηκε ο συλλογικός τόμος που επιμελήθηκε ο τέως ΥΠΟΙΚ (και είναι ο συγγραφέας ενός εκ των άρθρων ) με τίτλο «Με την πλάτη στον τοίχο» από τις εκδόσεις «Θεμέλιο». Το βιβλίο αφορά την περίοδο των διαπραγματεύσεων από το 2015- 2019 και σ’ αυτό γράφουν πρόσωπα που υπήρξαν μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας εκείνη την εποχή, όπως οι Δημήτρης Λιάκος, Δημήτρης Παπαγιαννάκος, Έλενα Παπαδοπούλου, Αντώνης Παπαζαχαρίου, Σπύρος Παπακωνσταντίνου, Γιώργος Σταθάκης κ.ά.

Η περίοδος τελικά δεν είναι τόσο γνωστή, τόσο φωτισμένη και παρά το γεγονός πως έχουν αρχίσει να γράφονται βιβλία και μαρτυρίες για τότε (π.χ. από τον Δημήτρη Στρατούλη για το πρώτο βέβαια εξάμηνο και φυσικά το «Ανίκητοι Ηττημένοι του Γιάνη Βαρουφάκη, το οποίο έγινε ταινία από τον Κώστα Γαβρά). Χθες πάντως, ήταν όλοι εκεί, τουλάχιστον όσοι παρέμειναν στην περιπέτεια του συριζαικού κυβερνητισμού. Κάποιοι από τις ομάδες των τεχνικών κλιμακίων, της ομάδας του Χίλτον που συναντούσε τον Ντέκλαν Κοστέλο και τους τότε «θεσμούς», όλη η αιχμή του ΣΥΡΙΖΑ της διαπραγμάτευσης, των αξιολογήσεων και των επιμέρους φακέλων που πηγαινοέρχονταν για μήνες με την Τρόικα ώστε να υπάρξει η «δημοσιονομική προσαρμογή» της χώρας.

Η Βάλια Αρανίτου, καθηγήτρια του τμήματος Κοινωνιολογίας στο ΕΚΠΑ μίλησε εισαγωγικά εξάλλου για το καθεστώς «μετα- αλήθειας και αναθεώρησης» που αφορά και τις ημέρες εκείνες και που έγραψε κατα το δοκούν την Ιστορία των κυβερνητικών ημερών του ΣΥΡΙΖΑ. Στο ερώτημα αν η Πρώτη Φορά Αριστερά «εξόντωσε» την μεσαία τάξη, η Αρανίτου- η ίδια έχει γράψει και το βιβλίο «Η μεσαία τάξη στην Ελλάδα την εποχή των μνημονίων: Μεταξύ κατάρρευσης και ανθεκτικότητας»- μίλησε για τα κροκοδείλια δάκρυα διαφόρων για τα εν λόγω κοινωνικά στρώματα ενώ όρισε εκ νέου την σύνθετη αυτή τάξη και την διαχώρισε μεταξύ της Παραδοσιακής και των ευγενών επαγγελμάτων, θυμίζοντας πως συνεθλίβη βασικά στα δύο πρώτα μνημόνια.

Όλα τα βλέμματα βέβαια ήταν στραμμένα στον Αλέξη Τσίπρα που στο διάλειμμα των νομοσχεδίων που συζητούνται στην Βουλή, έκανε το πέρασμα του, χαιρέτισε την παρουσίαση και έμεινε μάλιστα σε όλη με «όλα τα κακά παιδιά του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησής του», όπως είπε. Ο ίδιος υπερασπίστηκε τις ημέρες εκείνες, μίλησε για την κληρονομιά τους, τις δυσκολίες τους και έκανε και νέο κυβερνητικό νεύμα: «Είμαστε, λοιπόν, σήμερα όλοι εδώ στη παρουσίαση του βιβλίου του Ευκλείδη που παρουσιάζει την αλήθεια όσων ζήσαμε, συγκινημένοι και περήφανοι για όσα πετύχαμε. Είμαστε όλοι εδώ, πιστεύω σοφότεροι από τα λάθη μας. Αλλά το ίδιο αποφασισμένοι, αν χρειαστεί, να ξαναβγάλουμε τα κάστανα από τη φωτιά».

Νωρίτερα λίγο είχε οριστικοποιηθεί η απόφαση του κόμματός του να ψηφίσει τελικά παρών στην τροπολογία για το market pass στην Βουλή λόγω της ενσωμάτωσης του φόρου των διυλιστηρίων. Και ενώ αρχικά υπήρχε διαρροή για Ναι. «Πριν από λίγο έγινε γνωστό ότι ακόμη και αυτή η υποτυπώδης φορολόγηση υπερκερδών των διυλιστηρίων που αναμένεται να φτάσει τα 3 δις για το 22, θα γίνει με το χαμηλότερο προτεινόμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή συντελεστή και θα καταγραφεί όχι ως φόρος αλλά ως δαπάνη», τόνισε ο Τσίπρας στην παρουσίαση. Ένα κυβερνητικό κόμμα, ομογενοποιημένο σε σχέση με το 2015 ή ακόμη και το 2019 έχει άλλη ευελιξία θα συμπληρώναμε. Κληρονομιά (ή και κατάρα;) των ημερών της διαπραγμάτευσης του 15- 19. Επιστρέφουμε όμως στο βιβλίο.

«Άξιζε τον κόπο;», αναρωτήθηκε ο Ανδρέας Ξανθός που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις από το Υπουργείο Υγείας. Άξιζε, απάντησε αφού η μάχη πρέπει να δίδεται «και απ’ τα κάτω και απ’ τα πάνω», όπως είπε και με μεροληψία υπέρ των αδυνάτων. Περιέγραψε το βιβλίο ως οδηγό «εφαρμοσμένης αριστερής Πολιτικής» και έκανε λόγο για υπεράσπιση του ηθικού πλεονεκτήματος της Αριστεράς.

Ο Τσακαλώτος έκλεισε την παρουσίαση και παρομοίασε το πόνημα ως άσκηση ιστορικής μνήμης. Έχει ενδιαφέρον πως στα επιχειρήματα του γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ φορολόγησε βαριά απάντησε πως η δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας δεν είχε ολοκληρωθεί τότε και άρα όποια κουβέντα έχει νόημα σε αυτό το πλαίσιο. Προχώρησε δε σε μια αναλυτική ανατομία της διαπραγμάτευσης, του παζαριού, της αρχής των τότε Θεσμών «τίποτε δεν είναι συμφωνημένο αν δεν είναι όλα συμφωνημένα» ενώ πρόσθεσε πως ήταν τότε δύσκολη η συμμετοχή του όλου κόμματος στις διαπραγματεύσεις, λόγω χρονικότητας και πίεσης από το εν λόγω παζάρι.

Το τελευταίο έχει ενδιαφέρον αφού τότε για όσους θυμούνται το θέμα των «αποφάσεων απ’ τα πάνω» έμπαινε απ΄το «βαθύ κόμμα». Ε, άφησε και μια μπηχτή για το Γιάνη Βαρουφάκη, όχι ονομαστική βέβαια αλλά με τακτ, περιγράφοντας υπουργούς που θεωρούσαν πως είχε καλύτερη γραμμή το ΔΝΤ για την χώρα από τους ευρωπαίους. «Είναι χρήσιμο εργαλείο το βιβλίο για την 2η φορά Αριστερά», κατέληξε ο Τσακαλώτος.

Όπως και να ‘χει η παρουσίαση λειτούργησε και στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του συριζαικού φρονήματος στον δρόμο για τις κάλπες.