Ουκρανία: Στην κάμερα των NYT η σφαγή εκατοντάδων στη Μπούκα από τον ρωσικό στρατό (βίντεο)

Όταν τον Απρίλιο κυκλοφόρησαν βίντεο και φωτογραφίες που έδειχναν πτώματα δεκάδων αμάχων διασκορπισμένα κατά μήκος ενός δρόμου στην Μπούκα της Ουκρανίας, οι Ουκρανοί και ο υπόλοιπος κόσμος εξέφρασαν φρίκη και οργή. Αλλά στη Ρωσία, οι αξιωματούχοι είχαν μια εντελώς διαφορετική αντίδραση: άρνηση.

Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν απέρριψε τις φρικιαστικές σκηνές στη Μπούκα ως «πρόκληση» και υποστήριξε ότι ο ρωσικός στρατός δεν είχε καμία σχέση με αυτό. Όμως, μια οκτάμηνη οπτικοκοακουστική έρευνα των New York Times κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι δράστες της σφαγής κατά μήκος της οδού Γιαμπλούνσκα ήταν Ρώσοι αλεξιπτωτιστές του 234ου Συντάγματος Αεροπορικής Επίθεσης, με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Artyom Gorodilov.

Τουλάχιστον 458 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην Μπούκα, σύμφωνα με το Κίεβο

Σκότωναν και παιδιά που διέσχιζαν τον δρόμο

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι δολοφονίες αποτελούσαν μέρος μιας σκόπιμης και συστηματικής προσπάθειας για την αδίστακτη εξασφάλιση μιας διαδρομής προς την πρωτεύουσα, Κίεβο. Οι στρατιώτες ανέκριναν και εκτέλεσαν άοπλους άνδρες σε ηλικία μάχης και σκότωσαν ανθρώπους που διέσχιζαν άθελά τους το δρόμο τους – είτε επρόκειτο για παιδιά που διέφευγαν με τις οικογένειές τους, είτε για ντόπιους που ήλπιζαν να βρουν τρόφιμα, είτε για ανθρώπους που απλώς προσπαθούσαν να επιστρέψουν στο σπίτι τους με τα ποδήλατά τους.

Οι δημοσιογράφοι των Times πέρασαν μήνες στην Μπούκα μετά την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων, παίρνοντας συνεντεύξεις από τους κατοίκους, συλλέγοντας τεράστιο υλικό από κάμερες ασφαλείας και αποκτώντας αποκλειστικά αρχεία από κυβερνητικές πηγές.

Στη Νέα Υόρκη, οι ερευνητές των Times ανέλυσαν το υλικό και ανακατασκεύασαν τις δολοφονίες κατά μήκος αυτού του δρόμου με ακρίβεια λεπτού. Μερικά από τα πιο καταδικαστικά στοιχεία, που εμπλέκουν την 234ή μονάδα, περιλάμβαναν τηλεφωνικά αρχεία και αποκωδικοποιημένα διακριτικά κλήσης που χρησιμοποιούσαν οι διοικητές στα ρωσικά ραδιοφωνικά κανάλια.

Ο δρόμος του θανάτου

Όλα δείχνουν μια θρασύτατη και αιματηρή εκστρατεία που μετέτρεψε έναν ήσυχο δρόμο των προαστίων σε αυτό που οι κάτοικοι αποκαλούν τώρα «δρόμο του θανάτου».

Ιστορικά, οι δημοσιογράφοι και οι ερευνητές βασίζονταν σε μία μόνο φωτογραφία ή βίντεο για να αποκαλύψουν τις φρικαλεότητες σε καιρό πολέμου. Το 1992, το περιοδικό Time δημοσίευσε στο εξώφυλλό του τη φωτογραφία ενός εξαντλημένου αιχμαλώτου στη Βοσνία. Σχεδόν 20 χρόνια αργότερα, ένα βίντεο κατέγραψε την εκτέλεση αιχμαλώτων μαχητών των Τίγρεων Ταμίλ, τις τελευταίες ημέρες του εμφυλίου πολέμου στη Σρι Λάνκα.

Αυτό που διαφοροποιεί τα αποδεικτικά στοιχεία που ανακαλύφθηκαν στην Μπούκα είναι η κλίμακα και η λεπτομέρεια που συνδέουν μια ενιαία μονάδα και τον διοικητή της με συγκεκριμένες δολοφονίες, με πιθανές συνέπειες για τις τρέχουσες έρευνες. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (I.C.C.) ερευνά ήδη πιθανά εγκλήματα πολέμου και άλλες θηριωδίες στην Ουκρανία.

«Αυτού του είδους τα ψηφιακά αποδεικτικά στοιχεία είναι μια τεράστια αλλαγή, ιδίως σε σύγκριση με παλαιότερες έρευνες, όπως στην πρώην Γιουγκοσλαβία», δήλωσε ο Matthew Gillett, ανώτερος λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Έσεξ, ο οποίος στο παρελθόν εργάστηκε σε διεθνή ποινικά δικαστήρια. «Αν κάποια υπόθεση της Ουκρανίας καταλήξει σε διεθνές δικαστήριο όπως το ICC, θα πρέπει να έχει σημαντικά βίντεο ως στοιχεία».

Μια μονάδα αλεξιπτωτιστών ευθύνεται για τη σφαγή

Ενώ διάφορες στρατιωτικές μονάδες ήταν παρούσες στην Μπούκα – και ο αριθμός των νεκρών σε όλη την πόλη ξεπέρασε τους 400 – οι Times εντόπισαν το 234ο Σύνταγμα, μια μονάδα αλεξιπτωτιστών με έδρα την πόλη Πσκοφ στη δυτική Ρωσία, ως τον κύριο ένοχο για τις δολοφονίες στην οδό Γιαμπλούνσκα.

Μονάδες αερομεταφερόμενων όπως αυτή θεωρούνται από τις καλύτερα εκπαιδευμένες και εξοπλισμένες του ρωσικού στρατού. Τα αποδεικτικά στοιχεία για την εμπλοκή της 234ής περιλαμβάνουν στρατιωτικό εξοπλισμό, σήματα στολών, ραδιοφωνικές συνομιλίες και δελτία συσκευασίας σε κιβώτια πυρομαχικών.

Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες από το Janes και το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου παρείχαν πληροφορίες σχετικά με τα ρωσικά τεθωρακισμένα οχήματα και τα σήματά τους, καθώς και τις τακτικές επιχειρήσεις που φαίνονται στα οπτικά στοιχεία.

Μητέρες, πατέρες, παιδιά: Πολίτες ως θύματα

Οι Times εντόπισαν, για πρώτη φορά, τρεις δεκάδες ανθρώπους που σκοτώθηκαν κατά μήκος της οδού Γιαμπλούνσκα τον Μάρτιο. Εξετάσαμε τα πιστοποιητικά θανάτου για τα περισσότερα από αυτά τα θύματα και η κυρίαρχη αιτία θανάτου ήταν τραύματα από πυροβολισμούς, γράφει η αμερικανική εφημερίδα.

Τα θύματα ήταν κάτοικοι της Μπούκα ή γειτονικών πόλεων, όλων των ηλικιών και επαγγελμάτων. Μεταξύ των θυμάτων, που σκοτώθηκαν από Ρώσους αλεξιπτωτιστές, ήταν η 52χρονη Tamila Mishchenko και η 14χρονη κόρη της, Anna, στις 5 Μαρτίου. Ήταν μεταξύ τεσσάρων γυναικών που διέφευγαν από την Μπούκα, όταν Ρώσοι στρατιώτες πυροβόλησαν το μπλε μίνι βαν τους.

Σχεδόν όλα τα θύματα που εντόπισαν οι Times στην οδό Γιαμπλούνσκα ήταν άμαχοι ή Ουκρανοί αιχμάλωτοι πολέμου. Η δολοφονία τους θα μπορούσε να διωχθεί από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και να θεωρηθεί έγκλημα πολέμου, σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Λόγω του συστηματικού και εκτεταμένου χαρακτήρα τους, οι δολοφονίες στην Μπούκα θα μπορούσαν επίσης να ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Η Ρωσία, όμως, δεν έχει προσχωρήσει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και είναι απίθανο να συνεργαστεί σε πιθανές μελλοντικές υποθέσεις που αφορούν Ρώσους στρατιώτες.

Οι δολοφονίες δεν ήταν τυχαίες πράξεις βίας

Τα θύματα στην οδό Γιαμπλούνσκα δεν πέθαναν από διασταυρούμενα πυρά μεταξύ των ρωσικών και των ουκρανικών δυνάμεων, ούτε πυροβολήθηκαν κατά λάθος στην ομίχλη του πολέμου.

Η έρευνα των Times δείχνει ότι τα ρωσικά στρατεύματα σκότωσαν δεκάδες ανθρώπους σκόπιμα, προφανώς στο πλαίσιο μιας συστηματικής επιχείρησης «εκκαθάρισης», για να εξασφαλίσουν την πορεία προς την πρωτεύουσα.

Δεκάδες άμαχοι πυροβολήθηκαν και έπεσαν νεκροί. Σε άλλες περιπτώσεις, άνδρες ύποπτοι για διασυνδέσεις με τον ουκρανικό στρατό συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν.