Τα 22 χρόνια της νέας χιλιετίας

Ο θάνατος κρυμμένος στο αγιόκλημα
ακροπατούσε πάνω στο ιωδί
και στο γλαυκό

Από την ποίηση: «Περπατώ και ονειρεύομαι»

“Ότι τα χίλια έτη ως η ημέρα η εχθές”
είπε ο ψαλμωδός.
Και εμένα σαν χθες μου φαίνεται που έγραφα το δικό μου κείμενο τη νύχτα εκείνη την ανταριασμένη, παραμονή της Νέας Χιλιετίας.
Ανάμεσα σε δυο αιώνες και ανάμεσα σε δυο χιλιετίες είχε γραφτεί το μικρό εκείνο κείμενο, να αποχαιρετήσει αλλά και να θυμηθεί, ή ίσως, να ανάψει ένα ταπεινό κεράκι από το λυκαυγές του νέου κόσμου που ξημέρωνε. Ένα ταπεινό κεράκι ανάψαμε όλοι, νοεαρά ή πραγματικά, και το κρατήσαμε στο χέρι, καθένας να φωτίσει με τη δική του φλόγα, με το δικό του φως, τον άγνωστο αιώνα που ξημέρωνε. Αυτόν που άνοιγε το μυστήριο της Τρίτης Χιλιετίας. Γιατί εμείς όλοι, που φτάσαμε ζώντες στην κορυφή της λυκαύγειας, είμαστε και οι μάρτυρες αυτού του νέου κόσμου που είχε ανατείλει εκείνο το πρωινό.

Η παγκόσμια παραφροσύνη του Millennium

Ψάχνω μέσα μου και βρίσκω τη μελαγχολία. Μελαγχολία και δέος για το άγνωστο που ερχόταν ακάθεκτο και απειλητικό  παραμονή του Millennium. Ένα μεταφυσικό, υπαρξιακό δέος, που έσερνε  όλες τις τρομακτικές εξαγγελίες των νέων προφητών, όλη την αδηφάγα απειλητική λαμπρότητα της νέας τεχνολογίας.
Προτιμώ να μείνω στη μελαγχολία. Είναι μαζί και νοσταλγία και άμυνα ενάντια στη λήθη του αιώνα που έσβησε και που εμείς τον ζήσαμε, εμείς πονέσαμε μέσα του, ονειρευτήκαμε, διαψευστήκαμε, εμείς τον χαράξαμε στην ψυχή μας.
Αυτή η παγκόσμια παραφροσύνη για την υποδοχή της χιλιετίας, τότε, το περίφημο Millennium, δεν ήταν, τελικά. παρά ένα τυπικό “ορόσημο”, νοητά διαχωριστικό των δύο κόσμων, αυτού του πέθαινε προδομένος και αδικαίωτος, και αυτού που γεννιόταν μέσα στα εργαστήρια των αλχημιστών.
Πρώτη φορά, από τη νύχτα εκείνη, κάνω τον απολογισμό. Είκοσι δύο χρόνια τρέχουμε να προφτάσουμε αυτό το καινούριο της εξαγγελίας, αυτό το άγνωστο της ελπίδας. Όπως μάταια.

“Ο Ήλιος της δικαιοσύνης”

Και στη σκέψη μου έρχονται τα Χριστούγεννα της παιδικής ηλικίας. Με τη συμμετοχή της ψυχής στο θαύμα της Ημέρας. Γιατί και η ζωή ήταν γαλήνια και απλή, είχε την καθαρότητα του αισθήματος που ομορφαίνει. Η ζωή ήταν η ευλογία της Ημέρας που ξημέρωνε, δίχως την ταραχή της παγκόσμιας ειδησεολογίας. Και ο άνθρωπος ήταν μεγάλος μέσα στην ασημαντότητά του. Γιατί οι αναλογίες ήταν διαφορετικές – για να θυμηθούμε και τον στίχο του ποιητή: “Δεν είναι πάντα πιο μικρό το σπίτι από το βουνό/ δεν είναι πάντα πιο μεγάλος από το λουλούδι ο άνθρωπος”.
Ο χριστουγεννιάτικος ψαλμός, μέσα από τη φωνή του ιεροψάλτη πατέρα μου, έρχεται ακόμα στη σκέψη μου: Μια φωνή που είχε μέσα της τη νοσταλγία και τον πόνο της χαμένης πατρίδας. Και ο ψαλμός δοξαστικός, κρατά για πάντα μέσα του το θαύμα εκείνο:
“…σε προσκυνείν τον Ήλιον της Δικαιοσύνης και σε γινώσκειν εξ ύψους Ανατολήν.”
Δύο χιλιάδες χρόνια πριν, ανέτειλε στον κόσμο “ο Ήλιος της Δικαιοσύνης”. Ο ίδιος “Ήλιος”, που με λαμπαδηφορίες τον περίμενε ο αιώνας της τρίτης χιλιετίας. Και εμείς τώρα τον περπατάμε  αμίλητοι τον αιώνα αυτόν και ψάχνουμε να βρούμε την ψυχή μας. Να βρούμε τη γνώση του χαμένου που είναι δύναμη. Είναι όρκος της μνήμης. Όρκος της συνείδησης να κρατήσει τα ιερά και τα όσια πάνω από τις σαρωτικές εξαγγελίες.

Τα είκοσι δύο χρόνια της νέας χιλιετίας

Είκοσι δύο χρόνια ζήσαμε στη νέα χιλιετία που ξημέρωσε. Και δεν επαληθεύτηκε σχεδόν καμιά  από τις ευχές εκείνης της παράφορης νύχτας του Millennium. Ελπίσαμε, ο ματωμένος άνθρωπος  του ζοφερού αιώνα, που πέθαινε, να σταθεί στο κατώφλι της νέας χιλιετίας, και με την γενναιότητα που χαρακτηρίζει τον ηττημένο να αναγνωρίσει τα λάθη του, και να δώσει τον όρκο του Καλού! Τον όρκο της Δικαιοσύνης! Τον ιερό όρκο μιας αγάπης που θα εξαγίαζε όλους τους ποταμούς του αίματος που χύθηκαν στην περασμένη χιλιετία και όλο το μίσος που ξοδεψε γι΄αυτό. Ελπίσαμε, αυτός ο ματωμένος άνθρωπος που στάθηκε στο κατώφλι της νέας χιλιετίας να γίνει λίγο πιο σοφός λίγο πιο ταπεινός, απεκδυόμενος την αιμοχαρή του αλαζωνεία, να γίνει λίγο πιο ανθρώπινος. Για να ανθίσουν στους αγρούς του νέου κόσμου που ξημέρωνε μόνο τα γαλήνια χρώματα “της επί γης ειρήνης”. Αυτά ελπίσαμε όλοι μαζί και ο καθένας μόνος. Αυτή ήταν η ευχή η προσευχή που κάναμε όλοι μαζί και ο καθένας μόνος.
Όμως οι ελπίδες βάναυσα διαψεύστηκαν.
Και οι ευχές οι προσευχές κύλησαν στο βάραθρο της οργής και της παράνοιας.
Τι να πούμε πια και τι να ευχηθούμε, όλοι μαζί και ο καθένας μόνος!
Ο Φρόυντ, σε κάποια στιγμή του δικού του εφήμερου βίου, είχε πει: “Μια παραφροσύνη πλανιέται στην ατμόσφαιρα!”
Εμείς, όλοι μαζί και ο καθένας μόνος, την παραφροσύνη την βιώνουμε κάθε μέρα πια. Όπου και αν στρέψουμε το βλέμμα, μια πράξη θυμού και μίσους, μια άγρια πράξη αίματος ή εξαπάτησης συντελείται. Όμως και πάλι, Χριστουγεννιάτικες ημέρες, είτε πιστεύει κανείς είτε δεν πιστεύει, θα το ανάψουμε το κεράκι μας. Και θα κάνουμε την ίδια ευχή την ίδια προσευχή: Ο άνθρωπος που περπατάει ξυπόλυτος και φοβισμένος στους δρόμους της νέας χιλιετίας, με τα χέρια δεμένα πισθάγκωνα και τα μάτια γεμάτα φονικά, να βρει ξανά τον ουρανό της γαλήνης που έχασε, να βρει την πίστη του και να ονειρευτεί το “Φως το της Γνώσεως!” Το Φως  εκείνο το “εξ ύψους Ανατολήν!”

Η Μαρία Λαμπαδαρίδου είναι συγγραφέας και ποιήτρια
Τα βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη.
Το τελευταίο της μυθιστόρημα είναι: “Το Σμαραγδένιο Βουνό”, 2022.