Φυσικό αέριο: Πώς το πλαφόν μπορεί να επιδεινώσει την κρίση

Μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις για την επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο, οι υπουργοί ενέργειας της ΕΕ κατέληξαν την Δευτέρα στην επιβολή πλαφόν και στο φυσικό αέριο, ύψους 180 ευρώ. Ο μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς φυσικού αερίου, σχεδιάστηκε για να αποτρέπει τις ακραίες διακυμάνσεις των τιμών, και πρόκειται να εφαρμοστεί στις 15 Φεβρουαρίου

Το νέο ανώτατο όριο θα τεθεί σε ισχύ μόνο εάν η διαφορά τιμής με τις παγκόσμιες τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου είναι μεγαλύτερη από 35 ευρώ. Οι τιμές θα πρέπει να παραμείνουν πάνω από τα δύο ανώτατα όρια για τρεις ημέρες για να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός.

Τα οφέλη και το ρίσκο της επιβολής πλαφόν στο φυσικό αέριο

Πώς το πλαφόν μπορεί να επιδεινώσει την ενεργειακή κρίση

Σύμφωνα με ανάλυση του Bloomberg, το πλαφόν στο φυσικό αέριο υπάρχει περίπτωση να μειώσει την προσφορά του υδρογονάνθρακα και να επιδεινώσει έτι περαιτέρω την ενεργειακή κρίση. Η μείωση της προσφοράς προέρχεται από τον αυξημένο ανταγωνισμό που προέρχεται από την Ασία.

Ομάδα αναλυτών της Goldman Sachs, τονίζει πως η επιβολή ενός ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου χωρίς επιβολή πλαφόν στην ζήτηση, μπορεί να επιδεινώσει το Ευρωπαϊκό έλλειμμα, λόγω της αύξησης της κατανάλωσης.

Με την σειρά του, αυτό σημαίνει ότι θα περιοριστεί η παγκόσμια προσφορά, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί η κοινωνία στην χρήση δελτίων για την κατανάλωση φυσικού αερίου.  Επιπροσθέτως, το πλαφόν αυτό θα δυσκολέψει τη σύναψη νέων συμφωνιών μεταξύ των Ευρωπαίων εισαγωγέων και εξαγωγέων όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ.

Πλεονεκτήματα του πλαφόν

Μέσα στα πλεονεκτήματα του πλαφόν στο αέριο είναι η μείωση της κατακόρυφης αύξησης των τιμών spot μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Οι τιμές του LNG της Ασίας θα ακολουθήσουν εκείνες της Ευρώπης, αφού οι δύο αγορές έχουν συνδεθεί αναπόσπαστα το τελευταίο έτος λόγω της περιορισμένης προσφοράς.

Σημειωτέον πως το πλαφόν της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει τεθεί στα €180/μεγαβατώρα ή $56/εκατομμύριο BTU. Για την ενεργοποίηση του πλαισίου, οι τιμές του φυσικού αερίου πρέπει να κυμαίνονται άνω του ανώτατου ορίου για τρεις συνεχόμενες ημέρες και να συνδυάζονται με υψηλές τιμές LNG. Εάν το πλαφόν είχε αποφασιστεί φέτος, θα είχε ισχύσει για 40 ημέρες μεταξύ του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου.

Το πλαφόν αυτό θεωρείται ως κάτι το θετικό από αρκετές χώρες-εισαγωγείς LNG της Ασίας οι οποίες είχαν υποφέρει λόγω της μεταβλητότητας των τιμών το 2022. Οι τιμές αυτές στις ασιατικές αγορές spot είχαν αυξηθεί από τα $19 στα $85/εκατ. ΒΤU, οδηγώντας πολλές αναπτυσσόμενες οικονομίες της περιοχής στην ακύρωση των σχεδίων τους για αύξηση των εισαγωγών.

Οι κυρώσεις της ΕΕ που δεν δούλεψαν

Κατά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί με τις ΗΠΑ ξεκίνησαν να επιβάλλουν κυρώσεις, οι οποίες δεν απειλούσαν καθόλου το πολεμικό ταμείο του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Ο λόγος ήταν ότι όσες κυρώσεις και αν επέβαλλαν μέσα σε αυτούς τους εννέα μήνες ακόμα τα εξαρτημένα κράτη μέλη από το ρωσικό φυσικό αέριο πλήρωναν την Ρωσία στο νόμισμα που τους είχε επιβάλλει, δηλαδή το ρούβλι.

Αν και προσπάθησαν να φτιάξουν σχέδιο για την σταδιακή αποκλιμάκωση της χρήσης του αερίου από την Ρωσία τελικώς αυτό προχωρά αργά, συγκριτικά με το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί από την Ευρώπη.

Τώρα, όμως μετά το πλαφόν σε πετρέλαιο και αέριο, η Ρωσία αναμένεται να χάσει αρκετούς πόρους βραχυπρόθεσμα, με αποτέλεσμα η πολεμική μηχανή να αρχίσει να εξαντλείται. Έχει ιδιαίτερη σημασία η επόμενη κίνηση της Ρωσίας.