«Δεν μπορείς να είσαι καλός» – Είδαμε την παράσταση Pomona και νιώσαμε ηλεκτρισμένη γαλήνη

Τρεις φράσεις-κλειδιά με ακολούθησαν σαν μάντρα μετά το τέλος της παράστασης: «Δεν μπορείς να είσαι καλός, δεν γίνεται», «γιατί μπλέκεις, δεν μπλέκω», «πάρε μια ανάσα». Και οι τρεις αυτές φράσεις, σε παραλλαγές, αναφέρονται κάμποσες φορές από όλους τους ηθοποιούς, κυκλικά και τελετουργικά. Υπάρχει λόγος.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το σκηνικό είναι απλό αλλά πολυεπίπεδο. Μια σειρά από λεκάνες τουαλέτας απλωμένες σε όλη τη σκηνή. Άμεση σύνδεση με την ανθρώπινη φύση, με την φανερή-μυστική λειτουργία του ανθρώπινου σώματος. Και με μία προκάτ ματαιότητα της ύπαρξης, που για άλλους είναι αβάσταχτη και για άλλους αστεία.

Το «Κουκλόσπιτο» του Ίψεν με τη Λένα Παπαληγούρα είναι sold out και προσθέτει έξτρα παραστάσεις για τις γιορτές

Το 2019 παίχτηκε στο Σικάγο και στη Μελβούρνη και το 2020 στο Kings Cross Theatre του Λονδίνου.

Οι κατακερματισμένες, μεγάλες αλήθειες της ζωής

Μάντσεστερ. Βράδυ. Η Όλι βρίσκεται μέσα στο αυτοκίνητο του Ζέππο. Κάνοντας κύκλους στην πόλη, του ζητάει να βρει την αδερφή της που έχει εξαφανιστεί. Στον Ζέππο ανήκει «ένα πολύ μεγάλο μέρος της πόλης». Στο πίσω κάθισμα, ο Κθούλου αμίλητος, λύνει ασταμάτητα έναν κύβο του Ρούμπικ. Η Φαίη τηλεφωνεί με αγωνία στο σπίτι της για να πει ότι δεν θα επιστρέψει σύντομα. Φαίνεται σαν κάποιος να την καταδιώκει. Η Γκέηλ, καταπίνοντας χάπια, ετοιμάζει την απόδρασή της από ένα μέρος απ’ όπου κανείς δε δραπετεύει. Ο Τσάρλι τραυματίζεται θανάσιμα πάνω σε έναν στημένο καυγά με τον Μόου. Λίγο αργότερα, η Φαίη οδηγεί την Όλι σε ένα δωμάτιο, ενημερώνοντάς την για τις συνθήκες εργασίας της. Κι αμέσως μετά ο Τσάρλι υποδέχεται την Κήτον που θέλει να παίξει Dungeons and Dragons.

Οι διάλογοι αποσπασματικοί, μεμονωμένοι, ασυνάρτητοι αρχικά –στη συνέχεια κάνει το λινκ ο θεατής. Κι όμως, μέσα στην αποκομμένη και κατακερματισμένη φύση τους, οι διάλογοι αυτοί αναμασούν τις μεγάλες αλήθειες της ζωής, που ένας πιτσιρικάς μόλις τις μαθαίνει και ένας ενήλικας τις κουβαλάει στις τσέπες του.

Το σκηνικό είναι απλό αλλά πολυεπίπεδο. Μια σειρά από λεκάνες τουαλέτας απλωμένες σε όλη τη σκηνή.

Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τίποτα, ούτε καν για την υπόθεση του έργου

Tο σουρεαλιστικό θρίλερ του Άλιστερ ΜακΝτάουαλ γράφτηκε κατά παραγγελία για το Orange Tree Theatre στο Richmond, όπου και ανέβηκε πρώτη φορά το 2014. Η επιτυχία του ήταν τόσο μεγάλη και άμεση, που την επόμενη χρονιά μεταφέρθηκε στο National Theatre στο Λονδίνο και στο Royal Exchange Theatre στο Μάντσεστερ.

Οι κριτικοί το χαρακτήρισαν «άγριο δυστοπικό δράμα με φοβερό κωμικό πλεονέκτημα» (The Observer), «διεστραμμένο παιχνίδι ή παραμύθι στο οποίο τα τέρατα είναι πολύ αληθινά» (Guardian) και «θρίλερ που σε κρατά κολλημένο στην άκρη του καθίσματος σου» (Time Out London).

Το 2019 παίχτηκε στο Σικάγο και στη Μελβούρνη και το 2020 στο Kings Cross Theatre του Λονδίνου.

«Η τρομερή γοητεία του έργου, έγκειται στη μυστηριώδη δομή του, τον ελλειπτικό χαρακτήρα των σκηνών του και τη δυστοπική, αινιγματική του ατμόσφαιρα. Η αλληλουχία των συμβάντων παρασύρει σταδιακά τον θεατή σε μία ακαταμάχητη δίνη πιθανοτήτων, ενώ θα τολμούσε κανείς να πει πως η αποσπασματική του αφήγηση συνομιλεί με τις σύγχρονες τάσεις που αναγνωρίζουμε σε σειρές μυστηρίου, όπως ίσως το Lost, το Dark ή ακόμα και το Stranger Things. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι αν το έργο αφορά την εμπορεία βρεφών, την οργανωμένη μαστροπεία, το εμπόριο οργάνων, τη μαφία ή όλες τις θεωρίες συνομωσίας που γνωρίζουμε ταυτόχρονα. Ίσως να είναι κάτι από όλα αυτά ή όλα αυτά μαζί. Ή ίσως να είναι απλά ένα παιχνίδι RPG (Role Playing Game) όπου οι καταταλαιπωρημένοι χαρακτήρες του έργου είναι απλά παίκτες που συμμετέχουν με τη θέλησή τους, με σκηνοθέτη τον Τσάρλυ. Μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το ποιος είναι ποιος και για το τι ισχύει στ’ αλήθεια;» διαβάζω στο πρόγραμμα της παράστασης και μοιραία έρχονται κάποια ερωτήματα μαζί με τις απαντήσεις τους:

α) -Τι μας κάνει καλούς; -Δεν υπάρχει απάντηση, όλα παίζονται στο φλας της στιγμής ή στο τι θα φέρει το ζάρι.

β) –Τι μας κάνει να ονειρευόμαστε; -Δεν υπάρχει απάντηση, ίσως η λύση να είναι τα βιβλία.

γ) –Τι μας κάνει να ζούμε για πάντα; Δεν υπάρχει απάντηση, τελεία.

-Τι μας κάνει καλούς; -Δεν υπάρχει απάντηση, όλα παίζονται στο φλας της στιγμής ή στο τι θα φέρει το ζάρι.

Το κακό κυριαρχεί του καλού;

Στο έργο, όλα τα δεινά αποδίδονται σε ένα «υπέρτατο κακό» και η λούπα των γεγονότων φαίνεται αναπόδραστη, με ένα αίσθημα ασφυξίας γνώριμο στη σύγχρονη εμπειρία μας. Γι’ αυτό και το έργο δεν αφορά μόνο τους λάτρεις των RPG και του H. P. Lovecraft, αλλά και όλους αυτούς που αναζητούν τρόπους προσωπικής εξέλιξης και που αναρωτιούνται για την έννοια της αλήθειας. Για το κατά πόσο φυλακιζόμαστε μόνοι μας, στη δική μας, προσωπική Pomona; Η έντονη θεατρικότητα του έργου, με πολλά στοιχεία θεάτρου μέσα στο θέατρο, αγκαλιάζει όλα αυτά τα ερωτήματα, δημιουργώντας ταυτόχρονα πολλά περισσότερα. Είναι η Pomona μια κατασκευή μέσα στην κατασκευή της παράστασης; Ποιος είναι ο κεντρικός αφηγητής και πόσους ρόλους παίζει ο καθένας;

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος συνεργάζεται στη σκηνοθεσία με τον Ισλανδό conceptual artist και ενεργό μέλος της κουλτούρας των RPG, Sigurdur F3. O καλλιτέχνης προσέγγισε το Θέατρο Πόρτα, λίγο αφού αυτό εξασφάλισε τα δικαιώματα του έργου, εκδηλώνοντας το ενδιαφέρον του να συμμετάσχει δημιουργικά στο ανέβασμα της παράστασης και ταυτόχρονα θέτοντας εξ’ αρχής όρους για την απόκρυψη της ταυτότητάς του, η οποία παραμένει κρυφή για τον θίασο. Η αλληλεπίδρασή τους γίνεται πάντα μέσω διαδικτύου και χωρίς ποτέ ο καλλιτέχνης να είναι ορατός.

Όπως λέει ο Θωμάς Μοσχόπουλος: «Κάθε προσπάθεια αναζήτησης περαιτέρω στοιχείων του Sigurdur F3 και της ομάδας του σε Google ή άλλες μηχανές αναζήτησης στάθηκε άκαρπη ως προς τα αποτελέσματά της. Παρότι το τελικό κίνητρο της πρότασής του παραμένει ασαφές, ως τώρα όλα δείχνουν πως κάναμε μια πολύ σωστή επιλογή. Ο Sigurdur F3 είναι σταθερά μαζί μας, «αόρατος» αλλά πολύ συμμετοχικός, δημιουργικός, και σταθερά ανατρεπτικός να οιστρηλατεί κάθε βήμα μας, βασανίζοντας μας ως προς το ποιος τελικά είναι και γιατί μας διάλεξε. Πιστεύουμε πως σύντομα θα αποκαλυφθούν όλα σε μια τελική ανατροπή, ενώ κατά καιρούς έχουμε υποθέσει πως πίσω από την κρυφή αυτή ταυτότητα μπορεί να είναι ο ίδιος ο συγγραφέας, κάποιος που απλώς «τρολάρει» ή ακόμα και κάποιο οργανικό μέλος μιας επερχόμενης μορφής διαδικτυακού ακτιβισμού στις παραστατικές τέχνες που συνδυάζει τα RPG με δημόσια happenings».

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος συνεργάζεται στη σκηνοθεσία με τον Ισλανδό conceptual artist και ενεργό μέλος της κουλτούρας των RPG, Sigurdur F3.

Η Pomona υπάρχει μέσα στον καθένα μας

Η Pomona (Πομόνα) είναι ένα πραγματικό μέρος, μία εγκαταλελειμμένη νησιωτική περιοχή στο κέντρο του Μάντσεστερ, που οι ντόπιοι χαρακτηρίζουν ως «μια τρύπα στο κέντρο της πόλης». Οι ύποπτες δραστηριότητες που περιγράφει το έργο, θα μπορούσαν κάλλιστα να συμβαίνουν εκεί. Επίσης, η Πομόνα είναι: η αρχαία ρωμαϊκή θεά των καρποφόρων δέντρων, των κήπων και των οπωρώνων, τύπος στροβιλαντλίας που επιτρέπει την αποτελεσματική άντληση νερού από μεγάλα βάθη και Κολλέγιο στην Καλιφόρνια.

Δείτε το τρέιλερ

Ταυτότητα της παράστασης:

Μετάφραση: Θωμάς Μοσχόπουλος

Σκηνοθεσία: Sigurdur F3, Θωμάς Μοσχόπουλος

Σκηνικά-Κοστούμιια-Προβολές: Βασίλης Παπατσαρούχας

Μουσική: Δημήτρης Παπατσαρούχας

Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος

Σχεδιασμός ήχου: Λευτέρης Δούρος

Βοηθός σκηνοθέτη: Παύλος Παυλίδης

Επιμέλεια κίνησης: Αυγουστίνος Κούμουλος

Κατασκευή κοστουμιών: Όλγα Εβσέεβα

Ειδικές κατασκευές: Δήμητρα Καίσαρη

Γραφιστική επιμέλεια: Χρυσούλα Κοροβέση-Μάριος Γαμπιεράκης (Mavra Gidia)

Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας

Φωτογραφία αφίσας: Γεράσιμος Μαυρομμάτης

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Στεφανία Ζώρα, Σίμος Κακάλας, Ειρήνη Μακρή, Άννα Μάσχα, Άλκης Μπακογιάννης, Γιώργος Παπαπαύλου, Φώτης Στρατηγός

Θέατρο Πόρτα

Μεσογείων 59, 115 26, Αθήνα

Τηλ.: 210 77 11 333