Έγκλημα: Η ανατομία και ο χάρτης του εγκλήματος

Το οργανωμένο έγκλημα εξαπλώνεται και γίνεται όλο και πιο βίαιο. Οι μαφιόζικες εκτελέσεις απασχολούν πλέον συχνά την επικαιρότητα, με τους δράστες να γίνονται όλο και πιο αδίστακτοι. Κεντρικά σημεία των μεγάλων πόλεων μετατρέπονται σε αρένες ξεκαθαρίσματος λογαριασμών, με παράπλευρες απώλειες και τραυματισμούς αθώων πολιτών.

Την ίδια στιγμή η παραβατικότητα των ανηλίκων έχει ξεφύγει από οποιονδήποτε έλεγχο, με τους ειδικούς να κάνουν λόγο για «επιδημία». Από την πλευρά τους, οι διωκτικές αρχές εμφανίζονται αδύναμες να προστατεύσουν αποτελεσματικά τους πολίτες, που παρακολουθούν αβοήθητοι την κοινωνία να βυθίζεται στον ζόφο της βίας.

Η στιγμή των πυροβολισμών στη Νέα Σμύρνη

Η πλατεία Νέας Σμύρνης

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου, 21.30. Το μπαρ, στην οδό 25ης Μαρτίου, στην κεντρική πλατεία της Νέας Σμύρνης, είναι γεμάτο κόσμο που διασκεδάζει όταν ξαφνικά ένας άνδρας, ο οποίος μέχρι εκείνη τη στιγμή  κρυβόταν πίσω από μια πρασιά, εισβάλλει οπλισμένος στο μπαρ. Φοράει μπλούζα με κουκούλα και έχει το πρόσωπό του καλυμμένο με χειρουργική μάσκα.

Με απόλυτη ψυχραιμία σηκώνει το όπλο του και αρχίζει να πυροβολεί στοχεύοντας όσους κάθονταν σε ένα συγκεκριμένο τραπέζι. Στη συνέχεια φεύγει ανενόχλητος προς άγνωστη κατεύθυνση, εκμεταλλευόμενος τον πανικό που έχει σπείρει τόσο στους θαμώνες του μπαρ όσο και στους περαστικούς που έτρεχαν για να σωθούν.

Από τα πυρά του άγνωστου μέχρι στιγμής εγκληματία πέφτουν νεκροί δύο άνδρες αλβανικής καταγωγής, 41 και 44 ετών. Ο 41χρονος έπεσε επιτόπου νεκρός με δύο σφαίρες στο κεφάλι, ενώ ο 44χρονος δέχθηκε χτυπήματα στον θώρακα.

Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός», όπου και κατέληξε. Από τις σφαίρες του επαγγελματία εκτελεστή τραυματίστηκε σοβαρά και μια γυναίκα 31 ετών, που δεν είχε καμία σχέση με τους δύο Αλβανούς αλλά είχε την ατυχία να κάθεται σε διπλανό τραπέζι. Η κοπέλα νοσηλεύεται εκτός κινδύνου στον «Ερυθρό Σταυρό», με σοβαρά τραύματα.

Ξεκαθάρισμα λογαριασμών

Από την πρώτη στιγμή αστυνομικές πηγές έκαναν λόγο για ξεκαθάρισμα λογαριασμών ανάμεσα σε εγκληματικές συμμορίες. Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές ο 41χρονος κυκλοφορούσε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους ενώ έχει κατηγορηθεί για διακίνηση ναρκωτικών, οπλοκατοχή, οπλοχρησία, ληστείες, κλοπές, επικίνδυνες σωματικές βλάβες, καθώς και διακίνηση μεταναστών σε Ελλάδα και Αλβανία.

«Υπάρχει έξαρση της βίας σε όλα τα επίπεδα, από τις προσωπικές σχέσεις μέχρι τον τομέα της εγκληματικότητας, όπου εκεί πλέον είναι πολύ έκδηλή. Αυτό που έγινε στη Νέα Σμύρνη σε ώρα αιχμής, μέσα σε τόσο κόσμο, είναι σχεδόν πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα και δείχνει το πόσο έχουμε ξεφύγει σαν κοινωνία. Το συγκεκριμένο περιστατικό αποδεικνύει ότι ακόμα και περιοχές όπως η Νέα Σμύρνη δεν είναι ασφαλείς. Μιλάμε για μια κατάσταση που δεν αφορά μόνο το Ζεφύρι, τα Ανω Λιόσια ή το κέντρο της Αθήνας, αλλά και περιοχές που παλαιότερα θεωρούνταν πιο ασφαλείς» σημειώνει ο κ. Μάνος Κουκίδης, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Εγκληματολόγων Παντείου Πανεπιστημίου.

Η μαφιόζικη εκτέλεση στη Νέα Σμύρνη είναι ο τελευταίος κρίκος μιας φρικτής αλυσίδας ανάλογων περιστατικών που τον τελευταίο καιρό γίνονται όλο και πιο συχνά και έχουν μεταμορφώσει τη χώρα σε ιδιότυπη Αγρια Δύση, όπου αντίπαλες συμμορίες ξεκαθαρίζουν τους λογαριασμούς τους με στυγνές δολοφονίες, πολλές φορές σε μέρη κατάμεστα από θαμώνες, όπως μπαρ και καφετέριες.

Ιδιαίτερα η Αθήνα έχει γίνει ένα πεδίο αιματηρής αντιπαράθεσης μεταξύ συμμοριών του οργανωμένου εγκλήματος, με πρωταγωνιστή την αλβανική μαφία.

«Ποιοτική» αλλαγή

Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά η κυρία Χριστίνα Ζαραφωνίτου, καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και διευθύντρια του Εργαστηρίου Αστεακής Εγκληματολογίας, «η αλλαγή της εγκληματικότητας που παρατηρούμε τον τελευταίο καιρό είναι κυρίως ποιοτική και οφείλεται αφενός στη βία που συνοδεύει πολλά εγκλήματα και αφετέρου στην οργανωμένη μορφή τους. Σημαντική είναι, επίσης, η εμπλοκή όλο και νεαρότερων ατόμων ως δραστών και θυμάτων.»

» Τα παραπάνω αντανακλούν μια κρίση αξιών της κοινωνίας μας που οφείλεται, προφανώς, στις μεγάλες αλλαγές που συνέβησαν τα τελευταία χρόνια σε όλα τα επίπεδα (οικονομικά, κοινωνικά, πληθυσμιακά) και των οποίων οι συνέπειες είναι πλέον εμφανείς. Το περιβάλλον των μεγάλων πόλεων και της Αθήνας, πρωτίστως, είναι το πιο επιβαρυμένο και για τον λόγο αυτόν συγκεντρώνουν και τις πιο σοβαρές μορφές εγκληματικότητας».

Από την πλευρά του ο κ. Γ. Καλιακμάνης, πρόεδρος της Ενωσης Αστυνομικών Νοτιοανατολικής Αττικής, λέει:  «Οσον αφορά το οργανωμένο έγκλημα, η γενική διαπίστωση είναι ότι δύσκολα αντιμετωπίζεται εξαιτίας του γεγονότος ότι θύτες και θύματα είναι εμπλεκόμενοι και κυριαρχεί ο άγραφος νόμος της σιωπής. Αυτό το φαινόμενο έχει να κάνει με την προσέλευση στη χώρα μας εισαγόμενων σκληρών ποινικών, αλλά και της προσπάθειας ανόδου στην εγκληματική ιεραρχία νέων προσώπων που διεκδικούν το δικό τους κομμάτι από την οικονομική πίτα».

Το χρονικό του τρόμου

Μόλις τον περασμένο Ιούνιο είχε πέσει νεκρός από τα πυρά αδίστακτων εκτελεστών ιδιοκτήτης πρατηρίου στον Γέρακα. Σε βάρος του θύματος, είχε ξαναγίνει επίθεση στο παρελθόν.

Λίγο αργότερα, τον περασμένο Ιούλιο, σεσημασμένοι για υποθέσεις ναρκωτικών κακοποιοί αλβανικής καταγωγής είχαν πάρει μέρος σε συμπλοκή στα Πατήσια και στους Αγίους Αναργύρους, περιστατικό που είχε σαν τραγικό απολογισμό τρεις νεκρούς και τρεις τραυματίες, εκ των οποίων οι δύο αστυνομικοί.

Τον περασμένο Μάιο είχε δολοφονηθεί εν ψυχρώ 32χρονος Αλβανός σε καφετέρια στα Σεπόλια, ενώ τον Οκτώβριο του 2021, πάλι σε καφετέρια στην περιοχή του Αγίου Παύλου, είχε δολοφονηθεί 39χρονος ομοεθνής του.

Τον Νοέμβριο του 2021 είχε σημειωθεί μαφιόζικη επίθεση σε πρατήριο καυσίμων στη λεωφόρο Θηβών με θύμα 37χρονο αλβανικής καταγωγής.

Το 2019 δύο άνδρες που επέβαιναν σε μοτοσικλέτα επιτέθηκαν σε έναν άνδρα που επέβαινε σε τζιπ, στη συμβολή της λεωφόρου Αθηνών με την οδό Σατωβριάνδου στο Χαϊδάρι. Οι δράστες πυροβόλησαν τον ανυποψίαστο οδηγό και τράπηκαν σε φυγή. Το θύμα ήταν επιχειρηματίας, ιδιοκτήτης εταιρείας διανομής καφέ, και είχε γίνει στόχος βομβιστικής επίθεσης και τον Μάιο του 2016.

Ο αριθμός των ανηλίκων θυμάτων ξυλοδαρμού τους πρώτους οκτώ μήνες του 2022 έφτασε τα 231, ενώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021 είχαμε μόνο 86. Η αύξηση των ανήλικων δραστών σωματικών βλαβών το 2022 ξεπερνάει το 177%.

Το πρώτο οκτάμηνο του 2022 οι ανήλικοι δράστες ληστειών αυξήθηκαν κατά 97% σε σύγκριση με πέρυσι. Ακόμα τετραπλασιάστηκαν τα ανήλικα θύματα ληστείας φτάνοντας τα 338, ενώ το ίδιο διάστημα πέρυσι δεν ξεπερνούσαν τα 81.

Συμμορίες της νύχτας λυμαίνονται την Αττική

Πλείστες είναι οι συμμορίες που λυμαίνονται την Αττική και άλλες περιοχές στη χώρα και δραστηριοποιούνται στους χώρους των ναρκωτικών, της προστασίας, στους εκβιασμούς καταστηματαρχών, αλλά και σε συμβόλαια θανάτου.

Σύμφωνα με παλαιότερη έκθεση της ΕΛ.ΑΣ., η πιο ισχυρή από αυτές έχει ως πεδίο δράσης τα δυτικά προάστια. Είναι ενεργή από το 2000 και αριθμεί περισσότερα από 70 μέλη, εκ των οποίων τα 32 διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο.

Ανάμεσα στις εγκληματικές δράσεις της οργάνωσης ήταν και η απαγωγή του εφοπλιστή Περικλή Παναγόπουλου το 2009, ενώ συμμετέχει σε λαθρεμπόριο καυσίμων, και πουλάει προστασία. Η δράση της έχει συνδεθεί και με συμβόλαια θανάτου.

Μια δεύτερη εγκληματική ομάδα δρα στην Πετρούπολη, στη Νίκαια, στον Κορυδαλλό, στον Πειραιά και στην παραλιακή με περισσότερα από 90 μέλη. Και τα τρία ηγετικά μέλη της, που είχαν κατηγορηθεί το 2011 για συμμετοχή σε εκβιάσεις, δολοφονήθηκαν την περίοδο 2017-2018 στο πλαίσιο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών. Μία ακόμα συμμορία έχει ως ηγέτη έναν 56χρονο ποινικό με «κινεζικό» ψευδώνυμο.

Η οργάνωση αριθμεί συνολικά 30 μέλη και δρα κυρίως στην πλατεία Μπουρναζίου, στο Κολωνάκι και σε ορισμένες άλλες περιοχές στο κέντρο της Αθήνας. Ακόμα μία οργάνωση με περισσότερα από 23 μέλη δραστηριοποιείται την τελευταία 20ετία στις περιοχές Κυψέλης, Πατησίων, Αχαρνών, Νέας Φιλαδέλφειας, Αγίων Αναργύρων, Νέας Ιωνίας και Καλογρέζας. Ο φερόμενος ως αρχηγός ένας 58χρονος πυγμάχος, είχε δολοφονηθεί τον Μάιο του 2021 στη Μεταμόρφωση.

Μια άλλη εγκληματική οργάνωση που δραστηριοποιείται και αυτή στη Νέα Ιωνία φέρεται να έχει αρχηγό έναν επίσης 58χρονο, πρώην μέλος της προαναφερθείσας συμμορίας, ο οποίος έχει επίσης κατηγορηθεί για εκβιάσεις και για κατοχή όπλων και εκρηκτικών. Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΛ.ΑΣ. η οργάνωση έχει 16 μέλη.

Ακόμα στην έκθεση καταγράφεται η δράση συμμορίας ποινικών που δραστηριοποιείται κυρίως στην περιοχή του Πειραιά. Η εν λόγω ομάδα του έχει 10 συνολικά μέλη με αναφερόμενο αρχηγό έναν 42χρονο που είχε τραυματιστεί σε εγκληματική επίθεση προ μερικών ετών, ενώ φαίνεται να ασχολείται και με το εμπόριο καυσίμων.

Στην ίδια πολυσέλιδη έκθεση περιγράφεται επίσης η δράση δύο ομάδων νονών της νύχτας, από τις οποίες η μία δραστηριοποιείται στη Βορειοανατολική Αττική και η άλλη στην περιοχή της Κυψέλης και της λεωφόρου Αλεξάνδρας, πρώην αθλητή πολεμικών τεχνών.

«Θέλω να ξεχάσω όσα έζησα»

«Το πρώτο τηλεφώνημα από την έφηβη κόρη μου με βρήκε το απόγευμα στο γραφείο: “Να πάω με τις φίλες μου στην πλατεία;”. Ηταν τόσο συνηθισμένο που, αφού συμφωνήσαμε για την ώρα της επιστροφής, αφοσιώθηκα αμέσως στη δουλειά. Το δεύτερο κουδούνισμα όμως, κάπου στις 9.30 το βράδυ, ήταν εντελώς ασυνήθιστο. Ανάμεσα σε λυγμούς, άκουγα την κόρη μου να μου λέει πως έπεσαν πυροβολισμοί και πως μετά είδε κόσμο να βγαίνει από τα γύρω μαγαζιά τρέχοντας. Αν δεν έκλαιγε, δεν θα την πίστευα. Μου ήταν αδύνατον να δεχθώ πως θα μπορούσαν να εκτυλιχθούν τέτοιες σκηνές στην πλατεία της Νέας Σμύρνης.

»“Τι λες;” τη ρώτησα και μάλλον διέκρινε την έκπληξη στη φωνή μου. “Πέντε πυροβολισμοί, σου λέω” μου είπε. Είχε πια αρχίσει να με κυριεύει η ανησυχία. Ηθελα να μάθω εάν ήταν ασφαλής, εκείνη την ώρα δεν μπορούσε να με ενδιαφέρει τίποτε άλλο. Μου είπε πως κάποιος στην παρέα έδωσε το σύνθημα “τρέξτε!” και πως λίγο μετά ακούστηκαν σειρήνες από ασθενοφόρα και περιπολικά. Ακόμη και σήμερα δεν μπορώ να πιστέψω πως η κόρη μου έτρεξε να σωθεί από τις σφαίρες ένα βράδυ των Χριστουγέννων. Και ακόμη ανησυχώ: όταν την επομένη της έστειλα στο κινητό ένα λινκ με τις ειδήσεις για όσα είχαν συμβεί στην πλατεία, με πήρε πίσω – άλλο ένα ασυνήθιστο τηλεφώνημα – για να μου πει πως δεν ήθελε να ξέρει τίποτε. Ηθελε απλώς να ξεχάσει όσα είχε βιώσει. Κι εγώ, τώρα, αναρωτιέμαι πώς θα μπορούσα να χειριστώ ένα τέτοιο τραύμα. Και μη μου πει κανένας πως αυτό δεν είναι ανάμεσα στα τραύματα που αφήνουν οι σφαίρες».

Τα στοιχεία της Ε.Κ. είναι στη διάθεση του «Βήματος».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟ ΒΗΜΑ