Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ λατρεύει να μισεί τα γκάλοπ (των άλλων)

Η σχέση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με τις δημοσκοπήσεις έχει περάσει από πολλά κύματα. Μια σκληρή γραμμή των τελευταίων ετών θέλει τις μετρήσεις αυτές είτε να υποεκτιμούν το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είτε να είναι οργανικό μέρος του συστήματος. Αυτή είναι η συριζαϊκή ανάγνωση παρά το γεγονός πως και η Κουμουνδούρου συμβουλεύεται τις δικές της μετρήσεις και ενίοτε πανηγυρίζει για τις μεταβολές των δεδομένων που αυτές παρουσιάζουν. Τελευταίο και πιο νωπό παράδειγμα, οι Τάσεις της MRB που «αγκαλιάστηκαν» από τον ΣΥΡΙΖΑ και χρησιμοποιήθηκαν στο επιχείρημά του πως κάτι αλλάζει στον πολιτικό χάρτη και μάλιστα υπέρ των ιδίων.

Γενικά και δομικά ο Αλέξης Τσίπρας και οι σύντροφοί του αμφισβητούν τις δημοσκοπήσεις. «Η φθορά της κυβέρνησης είναι τεράστια. Το καταλαβαίνει αυτό όποιος περπατά και συζητά με τους απλούς ανθρώπους στην αγορά, στους χώρους δουλειάς» είχε πει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σε συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος στις αρχές Δεκεμβρίου.

Η εικόνα αναντιστοιχίας των προθέσεων των πολιτών με τις τάσεις στην κοινωνία είναι μόνιμη επωδός του, ενώ ως πρόσθετο επιχείρημα η μεριά ΣΥΡΙΖΑ καταθέτει την «ξεπερασμένη μεθοδολογία» πολλών εκ των μετρήσεων που έχουν δείγμα μόνον ένα μέρος του πιο μεγάλου ηλικιακά κοινού, ενώ αγνοούν το πιο νέο.

Οι αντίπαλοι του ΣΥΡΙΖΑ λένε πως απλώς η Κουμουνδούρου δεν θέλει να αποδεχτεί την πραγματικότητα και το γεγονός πως η ΝΔ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν σταθερό προβάδισμα σε όλες τις μετρήσεις από τις αρχές του 2016 μέχρι σήμερα. Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση.

Ο μεν ΣΥΡΙΖΑ επικαλείται τις άστοχες εκτιμήσεις ορισμένων μετρήσεων για τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015, για το δημοψήφισμα και για τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Ο ίδιος βέβαια επίσης είχε επικαλεστεί ορισμένες άλλες μετρήσεις που δεν έπεσαν μέσα και αφορούσαν τις εκλογές του 2019.

Οι ίδιοι οι δημοσκόποι τονίζουν πως εργαλειοποιείται η εργασία τους, ενώ τα δεδομένα κάθε φορά είναι αντικειμενικά, καταγράφουν τις τάσεις, εμπεριέχουν το στοιχείο του λάθους, λαμβάνουν υπόψη την αδιευκρίνιστη ψήφο, κάνουν σταθμίσεις και αναγωγές που δύσκολα έχουν απόκλιση από τη «φωτογραφία της στιγμής».

Καθώς βέβαια πλησιάζουμε στις εκλογές, οι μετρήσεις αναπόφευκτα θα γίνουν μέρος της πολιτικής αντιπαράθεσης. Κάθε κόμμα κάνει και τις δικές του, ενώ η κυβέρνηση και το Μέγαρο Μαξίμου κάνουν focus group και ανάλογα αναπροσαρμόζουν τη στρατηγική τους (το ρεπορτάζ λέει πως ο Μητσοτάκης θα στοχεύσει με ένταση το προσεχές διάστημα την επαρχία).

Και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, από την άλλη, μελετάει τα δικά του ευρήματα, έχει δοθεί εντολή για να ερευνηθούν πιο επισταμένα ειδικές περιφέρειες ανά την Ελλάδα, έχει αρχίσει δε να μετράει και πρόσωπα και δυνητικές υποψηφιότητες όπως στην Α’ Αθήνας.

Συριζαϊκή αντίφαση

Εδώ λένε πολλοί πάντως υπάρχει η συριζαϊκή αντίφαση: αμφισβητεί τις μετρήσεις των άλλων, όχι τις δικές του που όμως δεν απέχουν μεθοδολογικά.

«Η καλύτερη μέτρηση είναι η κοινωνία» επαναλαμβάνουν πολλά στελέχη του που σε αυτή τη συγκυρία περιοδεύουν σε περιοχές αλλά και αυτό το επιχείρημα είναι μόνο πολιτικό. Κακά τα ψέματα και ο ΣΥΡΙΖΑ κοιτάει τα ευρήματα. Εξάλλου το poll of polls που λέγεται Εκλογικές Τάσεις και που δημοσιεύει το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς ανά τακτά διαστήματα, τα ευρήματα όλων των μετρήσεων συνυπολογίζει για να καταλήξει στα δικά του ενδιαφέροντα συμπεράσματα και αναλύσεις (εδώ προΐστανται οι Δανάη Κολτσίδα και ο Κώστας Πουλάκης).

Τα ποιοτικά στοιχεία

Μια ειδική σημασία για όλα τα κόμματα και άρα και για τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν τα ποιοτικά στοιχεία των μετρήσεων. Καθόλου τυχαία, η στόχευση Τσίπρα για παράδειγμα στα μεσαία στρώματα που διατηρούν μια αδύνατη σχέση με την Κουμουνδούρου αλλά και καθόλου τυχαία τα «χαμόγελα» στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τα νωπά στοιχεία της MRB όπου ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υπερέχει της ΝΔ στη στήριξη της μεσαίας τάξης με ποσοστό 29,6% έναντι 27,6% και μάλιστα για πρώτη φορά.

Ακόμη και η όλη στάση Τσίπρα στη Βουλή κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού εδραζόταν σε στοιχεία που η άνωθεν μέτρηση καταγράφει. Εδώ από μεριάς Κουμουνδούρου θεωρούν πως επιδοκιμάζεται το σύνθημα «Δικαιοσύνη παντού» που εκφράστηκε από τον Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ και υπερέχει με ποσοστό 35,6% έναντι της κυβερνητικής επίκλησης για δήθεν «Σταθερότητα» που λαμβάνει 32,8%.

Η αμφισβήτηση των μετρήσεων από μεριάς ΣΥΡΙΖΑ έχει να κάνει και με μια δομική καχυποψία που θέλει πολιτικά να διατηρεί το κόμμα σε σχέση με ένα πιο «αντισυστημικό» μέρος του κοινού του. Στα πρόσθετα επιχειρήματα του Αλέξη Τσίπρα και των επιτελών του είναι η ειδική δυναμική που αναπτύσσεται πάντα λίγο πριν από την κάλπη και που μεταβάλλει τα δεδομένα.

Είναι επίσης η ίδια η απλή αναλογική που πιέζει τους χώρους και ανοίγει δυνατότητες που πολλές φορές τα ραντάρ των δημοσκοπήσεων δεν πιάνουν. Είναι όπως λένε από τον ΣΥΡΙΖΑ το ίδιο το γεγονός της πόλωσης και των διλημμάτων που θα τίθενται με εμφατικό τρόπο το επόμενο διάστημα ή και ένα νέο εκλογικό κοινό που θα πάει στην κάλπη και που δεν μετριέται από τις εταιρείες.

Πάντως η αμφίσημη στάση του ΣΥΡΙΖΑ για τις μετρήσεις θα συνεχιστεί. Την ίδια ώρα που οι αιχμές του θα επανακαθορίζονται και με βάση πολλών εκ των δικών του δημοσκοπικών αναγνώσεων.