Ευγένιος Ευγενίδης: 140 χρόνια από την γέννησή του

Στις 22 Δεκεμβρίου 2022, συμπληρώθηκαν 140 χρόνια από την γέννηση του Ευγένιου Ευγενίδη, εθνικού ευεργέτη και ιδρυτή του Ιδρύματος Ευγενίδου.

Όμως, ποιος ήταν ο Ευγένιος Ευγενίδης; Από πού ξεκίνησε και πώς έγινε ένας από τους επιφανέστερους Έλληνες του 20ού αιώνα;  Ας τον γνωρίσουμε καλύτερα.

Θράσος Καστανάκης: Ένας σημαντικός πεζογράφος του μείζονος ελληνισμού

Ο Ευγένιος Ευγενίδης γράφει για τον Ευγένιο Ευγενίδη

Το άρθρο «Eugenides’ Sweethearts», που υπογράφει ο ίδιος και δημοσιεύτηκε το 1947 στο περιοδικό των υπαλλήλων της Swedish Orient Line, Aktuellt, αποκαλύπτει όχι μόνο την οξύνοια αλλά και το χιούμορ του…

«… Υπήρχαν ακόμη πολλές γυναίκες στη δεξίωση και μία από αυτές με ρώτησε γιατί δεν είχα παντρευτεί και πότε σκόπευα να το κάνω. Αμέσως απάντησα “Γιατί πρέπει να παντρευτώ; Είμαι πολύ καλύτερα σε σχέση με τον μέσο άνδρα, αφού έχω υιοθετήσει τη συνήθεια των ναυτικών να έχουν μία ‘sweetheart’ σε κάθε λιμάνι που επισκέπτονται”. Κι ενώ ο κύριος Brostrom κατέβαλλε μεγάλη προσπάθεια να κρύψει την έκπληξή του, οι κυρίες συνέχιζαν να ρωτούν: “Είναι ξανθιές ή μελαχρινές;”, “Πόσες είναι;” (“Ω, τι αριθμός!”), “Πού είναι;” “Παντού!”), “Δεν ζηλεύουν η μία την άλλη;”. Αλλά όταν η τελευταία μου δήλωση ότι “κάθε χρόνο έχω και διαφορετική ‘sweetheart’” κόντεψε να τινάξει τη δεξίωση στον αέρα, κατάλαβα ότι ήταν η στιγμή να σταματήσω. Ωστόσο, μια περίεργη αλλά γοητευτική κυρία επέμενε να μάθει τα ονόματα των ‘sweethearts’ μου, κι έτσι εγώ της τα είπα… “ERLAND, DALAND, ROLAND, SMALAND αλλά και οι πιο πρόσφατες: VASALAND, VIKINGLAND κ.λπ. κ.λπ”. Στο άκουσμά τους ο οικοδεσπότης κύριος Brostrom, ένιωσε ανακούφιση (γνωρίζοντας πως επρόκειτο για τα ονόματα των πλοίων μου)…»

Ο Ευγένιος Ευγενίδης μέσα από το εξαιρετικό αφιέρωμα‒ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ2, που σκιαγραφεί την πορεία του. 

Το αφιέρωμα από τον Νίκο Μεγγρέλη και την Εριφύλη Μαρωνίτη στην εκπομπή της ΕΡΤ2 «Διασπορά, Παροικίες, Ευεργεσία: Από το Εγώ στο Εμείς» ερευνά και αποτυπώνει το ευρύτερο ιστορικό, κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται ο πρωταγωνιστής-Εθνικός Ευεργέτης, Ευγένιος Ευγενίδης. Τον τόπο καταγωγής του, τις απρόβλεπτες, λόγω ιστορικών συγκυριών, μετακινήσεις του, τους τόπους διαμονής του, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που έπαιξαν καίριο ρόλο στη ζωή του. Παρακολουθεί τη θεαματική εξέλιξή του, κοινωνική και οικονομική, τις δυσκολίες αλλά και τις ανατροπές μιας περιπετειώδους ζωής, και αναδεικνύει το σπουδαίο έργο του ευπατρίδη Ευγένιου Ευγενίδη για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας και εκπαίδευσης των ελληνοπαίδων, για τη διάσωση και τη διαφύλαξη της ελληνικής κληρονομιάς αλλά και τη διασύνδεσή του με την ανάπτυξη της Ελλάδας.

Ο Ευγένιος Ευγενίδης… με λίγα λόγια. Ένα σύντομο βιογραφικό.

Ο Ευγένιος Ευγενίδης γεννήθηκε στο Διδυμότειχο της Θράκης στις 22 Δεκεμβρίου 1882 και σπούδασε στην αμερικανική Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης απ’ όπου αποφοίτησε το 1902.

Σε ηλικία μόλις 24 ετών αναλαμβάνει τη διεύθυνση του ναυτικού πρακτορείου Reppen στην Κωνσταντινούπολη, του οποίου λίγο αργότερα γίνεται συνεταίρος. Παράλληλα κατασκευάζει 24 φορτηγίδες σε δικό του ναυπηγείο στον Κεράτιο Κόλπο. To 1907 ιδρύει το Σκανδιναβικό Πρακτορείο Εγγύς Ανατολής.

Με την Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταλείπει την Κωνσταντινούπολη, όπου με την ευρύτατη επιχειρηματική του δράση είχε καθιερωθεί ως ένας από τους πιο αξιόλογους οικονομικούς παράγοντες, και εγκαθιστά την έδρα του εμπορικού του οίκου στον Πειραιά αναλαμβάνοντας τη γενική για την Ελλάδα πρακτόρευση της «Σουηδικής Ανατολικής Γραμμής». Το Σκανδιναβικό Πρακτορείο, το οποίο διαχειριζόταν τα συμφέροντά της, γίνεται ο μεγαλύτερος πρακτοριακός οργανισμός σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Για την περαιτέρω ανάπτυξη της «Σουηδικής Ανατολικής Γραμμής» το 1924 επιδίδεται στην εισαγωγή σουηδικής ξυλείας στην Ελλάδα και εξελίσσεται στον μεγαλύτερο εισαγωγέα ξυλείας.

Με το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μεταφέρει τις δραστηριότητές του στη Νότιο Αφρική, όπου οργανώνει τακτική γραμμή μεταξύ Ν. Αφρικής και Ν. Αμερικής χρησιμοποιώντας το πρώτο πλήρως ιδιόκτητο φορτηγό πλοίο του, το Αργώ. Προβλέποντας την αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος από την Ελλάδα και την Ιταλία προς τη Β. Αμερική μετά τον πόλεμο, ιδρύει την επιβατηγό εφοπλιστική εταιρεία Home Lines στην Ελβετία δρομολογώντας πλοία αρχικά προς τη Ν. Αμερική και την Αυστραλία και κατόπιν προς την Β. Αμερική.

Το 1953 δωρίζει 1 δισεκατομμύριο δραχμές υπέρ των πληγέντων από τους καταστροφικούς σεισμούς στα νησιά του Ιονίου, καθώς επίσης και ένα πλήρως εφοδιασμένο νοσοκομείο και λυόμενα οικήματα. Την ίδια χρονιά ιδρύει τη νέα τακτική γραμμή Ελλάδας-Ν. Αμερικής διαθέτοντας το πρώτο επιβατικό πλοίο με ελληνική σημαία.

Το 1954 πεθαίνει ξαφνικά στο γραφείο του, στο Vevey της Ελβετίας. Με την διαθήκη του συνιστά ίδρυμα στην Ελλάδα, το οποίο θα συμβάλλει στην εκπαίδευση των νέων στο τεχνικό και επιστημονικό πεδίο.