Αξιοπιστία, το κρίσιμο ζητούμενο

Ως προς το αστάθμητο του πράγματος που βιώνουμε, ένα δίκιο το έχει ο υπουργός των Οικονομικών. Μιλώντας στο podcast Βαβέλ του ot.gr, ο Χρήστος Σταϊκούρας το περιέγραψε όσο πιο απλά γίνεται. Φτιάχνεις, λέει, προϋπολογισμό του ’23 – προσχέδιο – λίγο πριν από τη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης με μία τιμή φυσικού αερίου. Αυτή η τιμή πήγε 60% πάνω στη διάρκεια της ΔΕΘ και στη συνέχεια 50% κάτω δύο εβδομάδες μετά τη ΔΕΘ.

Πρόσθεσε δε, ότι αν με ρωτούσατε 15 μέρες πριν σχετικά με τις επιδοτήσεις για το ρεύμα Ιανουαρίου, τα πράγματα θα ήτανε καλύτερα. Και έναν μήνα πριν μας περίσσευαν κιόλας χρήματα. Τώρα ενδεχομένως δεν φτάνουν. «Δεν μπορώ να σας απαντήσω με απόλυτο τρόπο αν φτάνει ή δεν φτάνει το 1 δισεκατομμύριο αποθεματικό του 2023 για την ενέργεια», τόνισε. Συγκρίνοντας με μια άλλη δύσκολη στιγμή, αυτή των Μνημονίων, αναγνώρισε ότι τουλάχιστον τότε η δυσκολία είχε να κάνει περισσότερο με τη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τους θεσμούς. «Είχες αίσθηση του περιθωρίου και των αντοχών και εξαρτώνταν εν πολλοίς από την ελληνική κυβέρνηση. Τώρα, φυσικό αέριο και Covid δεν εξαρτώνται αποκλειστικά από την οποιαδήποτε εθνική κυβέρνηση».

Ο «μπαρουτοκαπνισμένος» στα Μνημόνια και τις απανωτές κρίσεις υπουργός Οικονομικών περιγράφει με λίγες φράσεις το άγνωστο και κρίσιμο, μαζί, 2023 για την ελληνική οικονομία. Ολοι φανταζόμαστε ότι έρχεται μια κάποια επιβράδυνση στην οικονομία. Μια ζημιά στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και μια προσπάθεια να σταθούν όρθια τα δημόσια οικονομικά. Μαζί με τις χρόνιες ανισορροπίες, όπως αυτές στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που ποτέ δεν μας εγκατέλειψαν, δημιουργείται ένα εκρηκτικό μείγμα.

Ολα αυτά θα ισορροπούν, τουλάχιστον στο πρώτο μισό της χρονιάς, με τις πολιτικές προεκλογικές ανάγκες της χώρας και τον εθισμό της κοινωνίας στις συνεχείς ενισχύσεις. Μετά βλέπουμε. Εχει ο καιρός. Το πιθανότερο είναι ότι θα χρειαστεί ένα… συμμάζεμα των οικονομικών και μια επιστροφή στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων μετά τις εκλογές.

Η ένταση όλων αυτών θα εξαρτηθεί και από την κυβέρνηση που θα εκλεγεί. Η εμπειρία έχει δείξει ότι μια ισχυρή κυβέρνηση που λέει «κανονικά» πράγματα διαθέτει μεγαλύτερη ευελιξία κινήσεων. Σκεφτείτε απλά τη δυνατότητα που είχε η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση της ΝΔ το 2019 να μειώσει τον ΕΝΦΙΑ σχεδόν έναν μήνα μετά την εκλογή της. Φαντάζεται κανείς ότι και η προηγούμενη κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν ήθελε να το κάνει αυτή; Ειδικά προεκλογικά; Απλά δεν μπορούσε. Η Ευρώπη δεν θα την άφηνε, όχι από κάποιο σύμπλεγμα, αλλά γιατί γνώριζε ότι θα αποτελούσε την αρχή του «ξεχαρβαλώματος» των δημοσίων οικονομικών. Η αίσθηση του φόβου από τα γεγονότα του 2015 ήταν ακόμα έντονη.

Το κρίσιμο στην περίπτωσή μας, σήμερα, είναι η λέξη «αξιοπιστία» και μάλιστα όχι μόνο σε επίπεδο κυβέρνησης αλλά ξεχωριστά για κάθε έναν που διαπραγματεύεται στην Ευρώπη. Αν την έχεις, σε εμπιστεύονται και προχωράς, όπως έγινε στο τελευταίο διθυραμβικό για τη χώρα, την κυβέρνηση και τον υπουργό Οικονομικών Eurogroup. Εκεί που σχεδόν με ανακούφιση «αποχαιρέτησαν» την Ελλάδα από την ατζέντα των ευρωπαϊκών προβλημάτων. Η ανάγκη για «αξιοπιστία» θα είναι ακόμα πιο μεγάλη στο απρόβλεπτο 2023. Εκεί που οι αγορές θα αξιολογούν κάθε μέρα τα πάντα, αναζητώντας τον αδύναμο κρίκο…