Το θεριακλίκι στα νυχτερινά κέντρα

Παρακολούθησα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις απόψεις του πνευμονολόγου καθηγητή Παναγιώτη Μπεχράκη σε προχτεσινή συνέντευξή του στο κρατικό κανάλι της ΕΡΤ1. Αφορμή αυτής της συνέντευξης ήταν κάποια πρόστιμα σε νυχτερινό κέντρο όπου οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες του ομολογούν ότι οι παραβιάσεις του αντικαπνιστικού νόμου είναι σχεδόν γενικευμένες στα περισσότερα νυχτερινά κέντρα από τους προκλητικούς και αμετανόητους θεριακλήδες, τόσο του τσιγάρου, όσο και του αλκοόλ.

Το παρήγορο είναι ότι ο αντικαπνιστικός νόμος, κυρίως στα καταστήματα εστίασης εφαρμόζεται πλήρως. Ωστόσο, η πληγή των μπουζουξίδικων και άλλων μουσικών συνάξεων παραμένει ανεπούλωτη, κυρίως για τους αντικαπνιστές γλεντζέδες, οι οποίοι όπως τονίζει ο καθηγητής Παν. Μπεχράκης, είναι υποχρεωμένοι να υφίστανται επιδείνωση της υγείας τους από την εκπνοή των καπνιστών, η οποία μαζί με τους καπνούς των τσιγάρων στέλνουν στο αναπνευστικό σύστημα των μη καπνιστών εκτός από τις καρκινογόνες ουσίες των τσιγάρων και χιλιάδες αιωρούμενα μικρόβια από την εκπνοή των θεριακλήδων. Έτσι, επιδεινώνεται η υγεία των μη καπνιστών που πάσχουν από υπέρταση και καρδιαγγειακές διαταραχές και άλλες συναφείς παθήσεις.

Όμως κυριολεκτικά μένω άναυδος με τον ανόητο συσχετισμό της καλής μελωδικής και συναισθηματικά διεγερτικής ρεμπέτικης μουσικής με τη θεριακλίδικη συμπεριφορά των καπνιστών.

Ένα λαμπρό παράδειγμα για μίμηση τα νυχτερινά κέντρα του fado στην Πορτογαλία. Μια πορτογαλική και μια ισπανική κιθάρα πλαισιώνουν με την εξαίσια μελωδία τους τα νοσταλγικά και βαθύτατα συναισθηματικά τραγούδια της saudade. Οι τραγουδίστριες με το διχτυωτό πέπλο και οι άντρες με την παραδοσιακή πορτουγκέζικη μαύρη μπέρτα, χωρίς ενισχυτές και με απόλυτη εθελοντική σιωπή των θαμώνων, δίνουν ένα μάθημα υψηλής μουσικής τέχνης. Στον αντίποδα αυτού του παραδείγματος ο δικός μας σαματάς.

Συχνά αναρωτιέμαι: Είναι η ποιότητα των τραγουδιών και της μελωδίας των ρεμπέτικων που κατεβάζουν τη συμπεριφορά αρκετών θαμώνων των νυχτερινών κέντρων, ή το αντίθετο, δηλαδή η αντικοινωνική συμπεριφορά των θεριακλήδων ρεζιλεύει το ίδιο το καλό ρεμπέτικο; Στις απορίες αυτές αποκλίνω προς το δεύτερο ερώτημα. Λόγω της μουσικής μου παιδείας χρησιμοποιώ το επιχείρημα, ότι την ποιότητα του καλού και όχι του «σκυλάδικου» ρεμπέτικου την προσδιορίζει η άψογη και αυτοκυριαρχημένη συμπεριφορά πάνω στο ρεμπέτικο πάλκο των οργανοπαιχτών και των τραγουδιστών, οι οποίοι στο δύσκολο και εξαντλητικό νυχτοκάματό τους δεν πίνουν ούτε ένα ποτήρι αλκοολούχων ποτών, αλλά ούτε και καπνίζουν. Και εδώ υπάρχει η απάντηση: Η μουσική που συγγενεύει 100% με την τελειότητα των μαθηματικών απαιτεί στην εκτέλεσή της πνευματική οξυδέρκεια …

Το επιχείρημα της μαστούρας

Υπάρχει βέβαια και το επιχείρημα ότι η κατανάλωση αλκοολούχων και η «μαστούρα» του τσιγάρου διεγείρουν συναισθηματικά τους μουσικούς και τους ωθούν ή ορθότερα τους μερακλώνουν για το καλό τραγούδι και το δεξιοτεχνικό παίξιμο των μουσικών οργάνων. Απολύτως λανθασμένη αυτή η άποψη, διότι η μουσική διέγερση των οργανοπαιχτών και τραγουδιστών ξεκινάει από δύο ενδογενείς ακατανίκητους παράγοντες: Από τον εγκέφαλο και την καρδιά.

Και κλείνω το σημείωμά μου αυτό με την εμπειρία μου, από με τη νοσταλγική και βαθύτατα συναισθηματική μουσική του πορτογαλικού φάδο. Στις casas de fado (σπίτια του φάδο). Το εξαίσιο πολύχορδο σολιστικό όργανο guitara portuguesa με το ακομπανιαμέντο, τη συνοδεία της ισπανικής κιθάρας και την εκ βαθέων γυναικεία ή ανδρική φωνή των τραγουδιστών, κυριολεκτικά δημιουργούν ατμόσφαιρα μουσικής μυσταγωγίας. Σε περιβάλλον απόλυτης εθελοντικής σιωπής όλων των θαμώνων. Χωρίς μικρόφωνα και σπαζονευρικά ντεσιμπέλ των ενισχυτών. Παράδειγμα για μίμηση σε μια εποχή άμουσων σαματάδων…