Μέχρι μια ηλικία οι άνθρωποι δεν νοιάζονται αν η γέμιση της γαλοπούλας έχει έξτρα κάστανο εκτός από κουκουνάρι. Δεκάρα δε δίνουν για το αν η ιεροτελεστία της γιορτής τηρείται ευλαβικά, αν τα δώρα έχουν καλοτσακισμένο περιτύλιγμα, αν τα λαμπιόνια στο δέντρο είναι σταθερά ή τρεμοπαίζουν. Το προσωπικό στυλ, η κομψότητα ή η απόκλιση από αυτήν, οι παγίδες των κοινωνικών υποχρεώσεων και το façade της ευγένειας αριβάρουν κάποια στιγμή απροειδοποίητα και σχεδόν εξαναγκαστικά. Προσαρμόζονται στους καιρούς πλέκοντας τους κοινωνικούς ιστούς.

«Θα μαζευτούμε στον θείο». Η φράση αυτή ακουγόταν σταθερά, καθησυχαστικά και χωρίς κανένα υπαινικτικό σχόλιο στο ηχόχρωμα της αγγελιαφόρου, ακριβώς μετά την αποστολή ευχετήριων καρτών με το ταχυδρομείο και λίγο πριν την ανάσυρση των καθιερωμένων συνταγών από τους Τσελεμεντέδες, «έτσι για να μοσχοβολήσει το σπίτι».

Το γεγονός αυτό καθεαυτό, των μαζώξεων με τη φαμίλια κάθε Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά, έμοιαζε από αδιάφορο έως βαρετό για τα νεότερα μέλη της, τα αδέρφια, τα ξαδέρφια, εγγόνια, ενώ πάντα κατέληγε σε ένα αυστηρό ταμπούρωμα ανάμεσα στα δύο στρατοπέδα -όχι απαραίτητα εχθρικών μεταξύ τους, όχι απαραίτητα φιλικών μεταξύ τους.

Η κουστωδία των χαρακτήρων πάνω-κάτω ανάλογη αυτής της κινηματογραφικής συνάθροισης της ναπολιτάνικης φαμίλιας του Πάολο Σορεντίνο, στην ταινία «Το Χέρι του Θεού». Προς θεού, μακριά από την αντιστοιχία του δανέζικου φιλμ «Festen» του Τόμας Βίντερμπεργκ -αν και ποτέ δεν ξέρεις, πυρηνικές οικογένειες είναι αυτές.

Ο κυανόκρανος θείος με το παιδήλικο ντύσιμο, η κλασική περίπτωση του «έξω καρδιά» τύπου, η γλυκιά και συγκαταβατική συμβία του, ο πρώην χίπις κουνιάδος, η αντισυμβατική συννυφάδα, ο υψηλόβαθμος μπατζανάκης με τα χρυσά κουμπιά στο μπλέιζερ, η διανοούμενη ανιψιά με την φρεσκοεγχειρισμένη μυωπία, η δυναμική μητέρα του λόχου, ο λιγομίλητος παππούς.

Πολιτικά ζητήματα τίθονταν σε διαβούλευση, αυτά δεν ήταν οικογενειακά τραπεζώματα, αυτά ήταν το καφενείο της Βουλής. Η συντηρητική παράταξη της ομήγυρης με εκπρόσωπο κάποιον καβατζαρισμένο στο δημόσιο εναντίον της προοδευτικής πτέρυγας με επικεφαλής κάποια μαχόμενη αγωνίστρια με φιλοσοφημένο λόγο και επαναστατική θέση -συνήθως αυτή η πτέρυγα κυριαρχούσε και στο άλλο ντιμπέιτ, αυτό των ανάλαφρων γνώσεων.

«Μα, είναι δυνατόν να μου λες ότι ο πολικός αστέρας είναι το Βόρειο Σέλας; Είσαι και δασκάλα, να πάρει η ευχή».

«Εντάξει, την Λερναία Ύδρα όλοι την ξέρουν. Τους άλλους δώδεκα άθλους του Ηρακλή πες μου, εδώ σε θέλω».

Κάπου στο φόντο μία τριτοξάδερφη-Κέρβερος σαν τον τρικέφαλο σκύλο του Άδη να τρώει τα πάντα ή να μην κατεβάζει μπουκιά, ανάλογα με το πόσο χολοσκασμένη ήταν.

«Γιατί κάποιοι millennials λένε όχι στις οικογενειακές συγκεντρώσεις και ναι στον εαυτό τους» διαβάζω σε πρόσφατο άρθρο στο fortune.com.

Γιατί ξέρουν τι κάνουν, σκέφτομαι, αλλά συνεχίζω παρακάτω:

«Η απόφαση να περάσει κανείς χρόνο με την οικογένειά του βασίζεται στην επιθυμία να είναι μαζί της ή στην ενοχή ότι είναι “αυτός που δεν πάει σπίτι”; Είστε διατεθειμένοι να θυσιάσετε ένα μέρος της δικής σας ψυχικής ηρεμίας προκειμένου να μην αισθανθείτε ενοχές ή να χαρακτηριστείτε ως εγωιστές;» είναι ένα από τα σημεία τεκμηρίωσης του τίτλου ενώ συνεχίζει: «Όταν οι άνθρωποι εξατομικεύονται νωρίς και διαμορφώνουν την ενήλικη ζωή τους, συχνά αφήνουν πίσω τους μια οικογενειακή δυναμική και στοιχεία που τους κάνουν να αισθάνονται λιγότερο αποτελεσματικοί. Επανεφευρίσκουν τον εαυτό τους προκειμένου να νιώσουν ενδυναμωμένοι».

Η Σέρι Ρίλεϊ, συγγραφέας του βιβλίου «Εκθετική διαβίωση: Σταματήστε να ξοδεύετε το 100% του χρόνου σας στο 10% αυτού που είστε» κωδικοποιεί την τάση: «Η επιλογή να “παραλείψετε” την οικογένεια για τις γιορτές μπορεί να φαίνεται σκληρή, αλλά στην πραγματικότητα μπορεί να είναι μια μορφή αυτοσυντήρησης».

Από ότι φαίνεται ο θείος «θα καθίσω με τη νεολαία» έμεινε χωρίς ρόλο.

Η generation X που δεν παράλειψε τα οικογενειακά, εορταστικά τραπέζια έχει εμφανίσει ήδη τις παρενέργειες. Μένει να δούμε τι θα συμβεί με τους millennials. Ας πιούμε σε αυτούς. Cheers!

Headlines