Οι κυπριακές εκλογές και οι προκλήσεις των ημερών

Στην τελική ευθεία για τις προεδρικές εκλογές μπαίνει η Κυπριακή Δημοκρατία, με τις υποψηφιότητες να σπάνε ρεκόρ, αφού φτάνουν πλέον τις 17. Πρώτος γύρος στις 5 Φεβρουαρίου και δεύτερος γύρος στις 12 Φεβρουαρίου.

Για μία θέση στον δεύτερο γύρο και τελικά για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας ωστόσο διαγωνίζονται τρεις: ο πρόεδρος του κόμματος του Νίκου Αναστασιάδη, του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, ο πρώην ΥΠΕΞ και κυβερνητικός εκπρόσωπος επί κυβερνήσεων Νίκου Αναστασιάδη, Νίκος Χριστοδουλίδης, και ο επικεφαλής διαπραγματευτής για το Κυπριακό επί κυβερνήσεων Νίκου Αναστασιάδη, Ανδρέας Μαυρογιάννης.

Πέραν του Αβέρωφ Νεοφύτου που έχει το χρίσμα του ΔΗΣΥ, οι άλλοι δύο υποψήφιοι δηλώνουν ανεξάρτητοι, έχοντας ωστόσο εξασφαλίσει ο μεν Χριστοδουλίδης την υποστήριξη των ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ και Αλληλεγγύης, ο δε Μαυρογιάννης την υποστήριξη του ΑΚΕΛ.

Με αρκετούς να διερωτώνται – παρά τις δηλώσεις των τριών υποψηφίων περί διαφορετικών προγραμμάτων – αν βαδίζουμε σε μία τρίτη θητεία «Αναστασιάδη» και κατά πόσο θα μπορέσει όποιος από τους τρεις εκλεγεί να διαφοροποιηθεί από πολιτικές που υπηρέτησε ή υποστήριξε επί 10 χρόνια.

Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις εμφανίζει ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος εμφανίζεται ως οπαδός της «σκληρής γραμμής» στο Κυπριακό και επίσης να μην έχει πρόβλημα να «ψαρέψει» ψήφους από τη δεξαμενή του εθνικισμού, καθώς και στα δεξιά του ΔΗΣΥ. Δηλώνει ότι παραμένει ΔΗΣΥ, ελπίζοντας στις ψήφους των αντιπάλων του Νεοφύτου.

Προβάλλει τις σχέσεις που οικοδόμησε στο εξωτερικό ως ΥΠΕΞ και το πλεονέκτημα που θα μπορούσαν να του δώσουν την επομένη των εκλογών. Κατηγορείται δε για ισορροπισμό που φτάνει τα όρια της αδυναμίας λήψης αποφάσεων, κάτι που για πολλούς είναι ένα σαφές μειονέκτημα στη διακυβέρνηση, εκτός της γυάλας της διπλωματίας.

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου πάλι στοχεύει στην κομματική πειθαρχία του ΔΗΣΥ. Αναζητά τις ψήφους των φιλελεύθερων δεξιών και προτάσσει την οικονομία. Δηλώνει ικανός να κυβερνήσει και δη χωρίς συνεργασίες που θα μπορούσαν να απειλήσουν την κυβέρνησή του και την ικανότητά της να λαμβάνει αποφάσεις. Με το ερώτημα να παραμένει αν θα μπορέσει να πείσει τους ψηφοφόρους να τον «σταυρώσουν». Και ποια θα είναι η τύχη του σε έναν δεύτερο γύρο με αντίπαλο τον Χριστοδουλίδη.

Ο Μαυρογιάννης προτάσσει την κατάσταση στα Κατεχόμενα, αλλά και τον ρόλο του στο Κυπριακό, ακόμα και αν υπηρέτησε και αυτός πιστά τη γραμμή Αναστασιάδη, άρα οι διαφορές αναζητούνται. Και αυτός χρεώνεται με έλλειψη εμπειρίας στη διακυβέρνηση. Ενώ το οικονομικό του πακέτο λόγω ΑΚΕΛ απευθύνεται στους πιο ευάλωτους με στόχο την κοινωνική πολιτική.

Οποιος και αν είναι ο πρόεδρος που θα εκλεγεί, θα κληθεί από την πρώτη μέρα να αντιμετωπίσει το αδιέξοδο στο Κυπριακό και τις επιλογές που θα δοθούν σε μια περίοδο που η διεθνής κοινότητα και δη οι ΗΠΑ βλέπουν τη Μεσόγειο στο πλαίσιο ενός ευρύτερου γεωπολιτικού σχεδιασμού στη σκιά και των αλλαγών που έχει φέρει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Η ΑΟΖ και οι ανακαλύψεις

Οι ανακαλύψεις στο Τεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ, στο παρά πέντε των εκλογών, και η τουρκική διεκδίκηση μεριδίου μέσω της προβολής των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων δείχνουν τις διαθέσεις της Αγκυρας να μπει στο παιχνίδι των ενεργειακών σχεδιασμών μέσω Κύπρου. Αφού το Αιγαίο καθίσταται μάλλον απαγορευτικό.

Με όχημα τόσο τις διεκδικήσεις της στο βόρειο μισό του Τεμαχίου 6, αλλά και τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, η Αγκυρα θα επιχειρήσει να προκαλέσει εξελίξεις. Επαναφέροντας δυναμικά το ζήτημα του διαμοιρασμού των κερδών από τους υδρογονάνθρακες στο νησί. Την ίδια στιγμή αναμένεται να προχωρήσει αποφασιστικά τα τετελεσμένα στο Βαρώσι, κάνοντας ίσως μια υποχώρηση στο ζήτημα των δύο κρατών, απέναντι στη νέα κυβέρνηση.

Με το ερώτημα να είναι ποια θα είναι η θέση που θα κρατήσει τελικά ο νέος πρόεδρος σε μια ύστατη πρόταση για λύση. Και τις ΗΠΑ να πιέζουν είτε για διευθέτηση του Ενεργειακού στα πρότυπα της συμφωνίας Λιβάνου – Ισραήλ είτε για συνολική λύση του Κυπριακού στη βάση ενός συμβιβασμού. Και όταν λέμε για συμβιβασμούς, πάντα μιλάμε για υποχωρήσεις και παραχωρήσεις.

Δεν είναι λίγοι αυτοί που αναγνωρίζουν ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έβαλε τέλος στις ρωσοκυπριακές σχέσεις, έφερε τις ΗΠΑ πιο κοντά στην Κύπρο, επανέφερε το ζήτημα του σεβασμού της κυριαρχίας, της καταδίκης της εισβολής και κατοχής και ίσως να δημιούργησε ένα μομέντουμ για μια νέα προσπάθεια στο Κυπριακό. Με φόντο και τα ενεργειακά. Ενα μομέντουμ με παγίδες και κινδύνους, που μπορούν να αποτελέσουν αντί για ευκαιρία ακόμα και ταφόπλακα στο Κυπριακό με χρέωση της ελληνοκυπριακής πλευράς.

Σε όλα αυτά προστίθενται και οι κατηγορίες για σκάνδαλα διαφθοράς, λάθη και παραλείψεις στην προηγούμενη κυβέρνηση, από τα οποία και οι τρεις υποψήφιοι πολύ δύσκολα μπορούν να πάρουν αποστάσεις…

Οι εξελίξεις αφορούν άμεσα και την Αθήνα αφού, πέραν της άμεσης σχέσης με την Κύπρο, αποτελούν μέρος της ίδιας περιοχής που αναζητά λύσεις. Δεν μπορεί να βγει από το κάδρο των πιέσεων για διευθέτηση των ζητημάτων και σίγουρα θα έχει το δικό της μερίδιο στον όποιο συμβιβασμό επιβληθεί στην περιοχή. Μερικό ή συνολικό…