Πέθανε ο πρώην πάπας Βενέδικτος σε ηλικία 95 ετών

Ο πρώην πάπας Βενέδικτος πέθανε σήμερα σε ηλικία 95 ετών, ανακοίνωσε το Βατικανό. «Με θλίψη σας ανακοινώνω ότι ο επίτιμος πάπας Βενέδικτος 16ος, πέθανε σήμερα στις 09:34 (τοπική ώρα)», επεσήμανε σε γραπτή ανακοίνωση ο Ματέο Μπρούνι, επικεφαλής των υπηρεσιών Τύπου της Αγίας Έδρας, προσθέτοντας ότι «περισσότερες πληροφορίες θα δοθούν το συντομότερο δυνατό».

Η σορός του, όπως αναφέρει η ανακοίνωση από το Βατικανό, θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου από τις 2 Ιανουαρίου. Η κηδεία του πάπα Βενέδικτου θα τελεστεί την Πέμπτη 5 Ιανουαρίου στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, όπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος Ματέο Μπρούνι.

Η τελετή, σύμφωνα με την ίδια πηγή, θα ξεκινήσει στις 09:30 τοπική ώρα, χοροστατούντος του πάπα Φραγκίσκου.

Με μεγάλη θλίψη πληροφορήθηκε το υπουργείο Εξωτερικών την είδηση του θανάτου του πρώην πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’. Με ανάρτησή του στο Twitter, το υπουργείο Εξωτερικών εκφράζει, σε αυτή την ώρα της θλίψης, βαθύτατα συλλυπητήρια στον Πάπα Φραγκίσκο, την Αγία Έδρα, τους οικείους του και στους Καθολικούς σε όλο τον κόσμο.

Ο Βενέδικτος o 16ος, ο οποίος έγινε το 2013 ο πρώτος Ποντίφικας που παραιτήθηκε έπειτα από 600 χρόνια, λάμβανε θεραπεία σε πρώην μοναστήρι στο Βατικανό, όπου ζούσε έκτοτε. Άφηνε πίσω του μια Καθολική Εκκλησία που είχε ταλαιπωρηθεί από σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης, κακοδιαχείριση και πόλωση μεταξύ συντηρητικών και προοδευτικών.

Ηγήθηκε της Καθολικής Εκκλησίας για λιγότερο από οκτώ χρόνια, έως ότου έγινε ο πρώτος πάπας που παραιτήθηκε μετά τον Γρηγόριο XIII το 1415. Ζούσε τα τελευταία χρόνια στο μοναστήρι Mater Ecclesiae μέσα στο Βατικανό. Ο διάδοχός του πάπας Φραγκίσκος τον επισκεπτόταν συχνά εκεί.

Ο Βενέδικτος, ο πρώτος Γερμανός πάπας εδώ και 1.000 χρόνια, εξελέγη στις 19 Απριλίου του 2005 για να διαδεχθεί τον πολύ δημοφιλή πάπα Ιωάννη Παύλο Β’, που έμεινε στην κεφαλή της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας για 27 χρόνια.

La santé de Benoît XVI s’était dégradée ces derniers jours, mais le Vatican avait indiqué vendredi que son état était «stationnaire» et qu’il avait participé à la célébration de la messe dans sa chambre jeudi #AFP pic.twitter.com/jDFklUwig3

— Agence France-Presse (@afpfr) December 31, 2022

Ο Βενέδικτος ανακοίνωσε την πρόθεσή του να παραιτηθεί στις 11 Φεβρουαρίου του 2013. Δήλωσε ότι δεν είχε πια τη σωματική και ψυχική δύναμη να ηγηθεί της εκκλησίας.

Benedict XVI became the first leader of the Catholic Church to stand down in 600 years in 2013.

Read more ⤵️https://t.co/WBdRusTldG pic.twitter.com/v5C8JEp9hG

— The Telegraph (@Telegraph) December 31, 2022

Στις 28 Φεβρουαρίου της ίδιας χρονιάς παραιτήθηκε επίσημα και μετακινήθηκε προσωρινά στη θερινή παπική κατοικία, νότια της Ρώμης, ενώ καρδινάλιοι από όλο τον κόσμο συγκεντρώθηκαν στη Ρώμη για να εκλέξουν τον διάδοχό του. Ο Φραγκίσκος, ο πρώτος πάπας από τη Λατινική Αμερική, εξελέγη διάδοχός του στις 13 Μαρτίου του 2013.

Διατηρούσε καλές σχέσεις με τον διάδοχό του πάπα Φραγκίσκο. Η συνεχιζόμενη, όμως, παρουσία του στο Βατικανό μετά την παραίτησή του, οδηγούσε σε περαιτέρω ιδεολογική πόλωση. Οι συντηρητικοί που θορυβήθηκαν από τις προοδευτικές κινήσεις του πάπα Φραγκίσκου έβλεπαν τον Βενέδικτο ως θεματοφύλακα της παράδοσης. Αρκετές φορές χρειάστηκε να πει στους νοσταλγούς θαυμαστές του πως «υπάρχει ένα πάπας και αυτός είναι ο πάπας Φραγκίσκος».

Το βιογραφικό του επίτιμου πάπα Βενέδικτου

Ο επίτιμος πάπας Βενέδικτος, Γιόζεφ Ράτσινγκερ,  είχε γεννηθεί στις 27 Απριλίου του 1927 στο Πασάου της Γερμανίας. Ο πατέρας του προερχόταν από οικογένεια αγροτών και ήταν μέλος της τοπικής χωροφυλακής, ενώ η μητέρα του, πριν παντρευτεί, είχε δουλέψει ως μαγείρισσα σε διάφορα ξενοδοχεία.

Ο Ράτσινγκερ πέρασε τα εφηβικά του χρόνια σε μικρή απόσταση από τα σύνορα με την Αυστρία, κοντά στο Σάλτζμπουργκ. Όπως είχε πει ο ίδιος, γνώρισε την εχθρική στάση του ναζισμού προς την Καθολική Εκκλησία και ήταν αυτόπτης μάρτυρας την ημέρα που ο ιερέας της ενορίας του ξυλοκοπήθηκε από τους ναζί. Κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κατετάγη στις εφεδρικές αντιαεροπορικές δυνάμεις και στην συνέχεια, από το 1946 μέχρι το 1951, σπούδασε θεολογία και φιλοσοφία στο Μόναχο. Στις 29 Ιουνίου του 1951 χειροτονήθηκε ιερέας και άρχισε αμέσως να διδάσκει θεολογία, μαζί με γνωστούς καθηγητές της εποχής, στην Βόννη. Πήρε μέρος, ως ειδήμων, στην Δεύτερη Σύνοδο του Βατικανού , από το 1962 μέχρι το 1965. Το 1977 ο πάπας Παύλος ο Έκτος τον διόρισε αρχιεπίσκοπο Μονάχου και, την ίδια χρονιά, ορίσθηκε καρδινάλιος από τον ίδιο ποντίφικα.

Το 1981, ο πάπας Ιωάννης Παύλος ο Δεύτερος διόρισε τον Γιόζεφ Ράτσινγκερ επικεφαλής του «υπουργείου» του Βατικανού για την ορθότητα της πίστεως και όπως έχει υπογραμμίσει το ίδιο το Βατικανό «το συνολικό έργο του, ως συνεργάτη του πάπα Ιωάννη Παύλου του Δεύτερου, ήταν διαρκές και πολύτιμο». Λίγο πριν από τον θάνατό του, ο Πολωνός ποντίφικας του ζήτησε να γράψει τους στοχασμούς της Καθολικής Οδού του μαρτυρίου, (Via Crucis) για το Πάσχα του 2005, στο Κολοσσαίο.

Στις 19 Απριλίου του 2005, ο Βενέδικτος εξελέγη ποντίφικας από το Κονκλάβιο των καρδιναλίων. Κύριο σημείο αναφοράς του, η ανάγκη για επίτευξη της ειρήνης σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Παράλληλα, προσπάθησε να περιορίσει τη γραφειοκρατική ισχύ αρκετών ανώτατων υπηρεσιών του Βατικανού με επικεφαλής κληρικούς και έδωσε έμφαση και στον διαθρησκευτικό διάλογο, ιδίως με τους Ορθόδοξους. Δεν έλειψαν οι αναλυτές που υπογράμμισαν ότι ο Βενέδικτος θέλησε να αναβιώσει κάποια τυπικά στοιχεία της παράδοσης, αρχίζοντας από τα ίδια του τα άμφια: για παράδειγμα, φόρεσε και πάλι κόκκινη κάπα και σκούφο, τα καρμάουρο και ταμπάρο και κόκκινα υποδήματα.

‘Όπως γράφει ο ιταλικός Τύπος, ήταν και ο πρώτος ποντίφικας ο οποίος ζήτησε συγγνώμη από τα θύματα παρενοχλήσεων και σεξουαλικών  κακοποιήσεων για τις οποίες ευθύνονταν κληρικοί. Συνάντησε, δε πολλά από τα θύματα των καταδικαστέων και τραυματικών αυτών συμπεριφορών. Για παράδειγμα, σε ότι αφορά την Ιρλανδία, το 2006 ο πάπας ζήτησε την παραίτηση επισκόπων της που δεν είχαν καταπολεμήσει με αρκετή αποφασιστικότητα κρούσματα παιδεραστίας μέσα στην Καθολική Εκκλησία. Το 2011, όμως, κάποιοι  από τους συνδέσμους θυμάτων κακοποιήσεων από κληρικούς προσέφυγαν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, κατηγορώντας τον Γερμανό πάπα και άλλους υψηλόβαθμους κληρικούς του Βατικανού για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και συγκάλυψη των σεξουαλικών κακοποιήσεων. Το 2012, η προσφυγή και οι κατηγορίες αποσύρθηκαν από τους  ίδιους τους δικηγόρους των συνδέσμων.

Στις 28 Φεβρουαρίου του 2013, ο Βενέδικτος  παραιτήθηκε επίσημα από ποντίφικας, προκαλώντας τεράστια έκπληξη στους πιστούς καθολικούς και όχι μόνο. Αιτία της απόφασής του αυτής, όπως υπογράμμισε ο ίδιος, τα προβλήματα υγείας του, που είχαν επιδεινωθεί.  Μετά την εκλογή του Φραγκίσκου, ο Βενέδικτος ονομάσθηκε «επίτιμος ποντίφικας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας».

Πάπας Βενέδικτος: Η ιστορική παραίτηση

Ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ -κατά κόσμον Γιόζεφ Άλοϊς Ράτσινγκερ και γεννημένος το 1927 στη Βαυαρία- έγινε το 2005 ο πρώτος Γερμανός Πάπας έπειτα από μια χιλιετία. Μόλις οκτώ χρόνια αργότερα έγινε ο πρώτος που παραιτήθηκε από το αξίωμα εδώ και έξι αιώνες.

Η επίσημη αιτιολογία του Βατικανού ήταν λόγοι υγείας. Κατά πολλούς, η ιστορική παραίτηση του Βενέδικτου ΙΣΤ’ -και έκτοτε «Ομότιμου Πάπα»- ήταν επιβεβλημένη υπό το βάρος πλείστων όσων σοβαρών σκανδάλων…

Η εξέλιξη αυτή φάνταζε σε πολλούς αναπάντεχη και σε άλλους αναμενόμενη για τον 265ο ποντίφικα, που εξελέγη σε μια από τις πιο σύντομες ψηφοφορίες στα χρονικά της Αγίας Έδρας.

Μέχρι τότε, μεγάλο μέρος του Τύπου τον αποκαλούσε «καρδινάλιο-πάντσερ», είτε ως αναφορά στις σκληροπυρηνικές θεολογικές θέσεις του, είτε κυρίως παραπέμποντας στο άρμα μάχης της ναζιστικής Γερμανίας και της -υποχρεωτικής, ως επισήμως αναφέρεται- συμμετοχής του, τότε ως έφηβου, στις τάξεις του Γ’ Ράιχ.

Έξι δεκαετίες αργότερα, αφότου είχε αναλάβει πια καθήκοντα επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων με τη συνεχή υποστήριξή του στη διαδικασία αγιοποίησης του αμφιλεγόμενου Πάπα Πίου IB’ (1939-1958), η θητεία του οποίου στιγματίστηκε βαριά, μεταξύ άλλων, από την ένοχη σιωπή για το Ολοκαύτωμα.

Μέχρι να παραιτηθεί, το 2013, ο Βενέδικτος ΙΣΤ’ είχε γράψει πολλές «μαύρες» σελίδες.