Ο δημογραφικός εφιάλτης και το ασφαλιστικό

Σε διαρκή πίεση θα παραμένει το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας για πολλές δεκαετίες, εξαιτίας των διαρκώς επιδεινούμενων στοιχείων του δημογραφικού προβλήματος της χώρας. Οι επανηλλειμένες μειώσεις των συντάξεων και οι αυξήσεις των ορίων συνταξιοδότησης καθίστανται – σε βάθος χρόνου – ανενεργές, εφόσον δεν βρεθούν λύσεις στο οξυμένο δημογραφικό πρόβλημα της χώρας.

Ενδεικτικό της επιδείνωσης που θα επιφέρει το δημογραφικό πρόβλημα στο ασφαλιστικό, είναι το στοιχείο σύμφωνα με το οποίο – το 2070 – για κάθε ένα άτομο ηλικίας άνω των 65 ετών, θα αντιστοιχούν 1,7 άτομα σε ηλικία εργασίας. Αυτός μάλιστα είναι ένας από τους λόγους που επικαλείται η κυβέρνηση για την αλλαγή που επιφέρει στην επικουρική ασφάλιση.

Η κατάρρευση της σχέσης συνταξιούχων – ασφαλισμένων, σε συνδυασμό την εκρηκτική άνοδο των ελαστικών μορφών απασχόλησης, απομειώνουν σημαντικά τα έσοδα της κοινωνικής ασφάλισης. Μόνο από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης οι απώλειες φθάνουν τα 2,5 δισ. ευρώ ετησίως.

Δραματική επιδείνωση των δημογραφικών στοιχείων

Την δραματική επιδείνωση των δημογραφικών στοιχείων της χώρας καταγράφουν τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ μελέτη του πανεπιστημιακού κ. Σ. Ρομπόλη (ομότιμου καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου) και του αναλογιστή κ. Β. Μπέτση (διδάκτορα στο ίδιο πανεπιστήμιο) που προβάλει τα σημερινά στοιχεία στο έτος 2070.

Η μελέτη εκτιμά ότι μόνο για την χρηματοδότηση της επιβάρυνσης του συστήματος, εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, υπάρχουν δύο – εξαιρετικά επώδυνες – λύσεις:

• Πρώτον, είτε θα βρεθούν επιπλέον πρόσθετοι πόροι ύψους 0,5% του ΑΕΠ.
• Δεύτερον, να ληφθούν «εφιαλτικά μέτρα» όπως η μείωση των συντάξεων κατά 30%, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 73 έτη έως το 2060, η αύξηση των εισφορών από 20% που είναι σήμερα, σε 27%.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το εργατικό δυναμικό της Ελλάδας – υπό τις σημερινές δημογραφικές συνθήκες – εκτιμάται ότι το έτος 2070 θα διαμορφωθεί στα 3,201 εκατ. άτομα από 4,656 εκατ. άτομα που ήταν τον Μάρτιο του 2020, ενώ ο αριθμός των συνταξιούχων θα διαμορφωθεί στα 2,820 εκατ. συνταξιούχους από 2,494 εκατ. συνταξιούχους που ήταν τον Μάιο του 2020.

Με λίγα λόγια εκτιμάται ότι «το 2070 το εργατικό δυναμικό θα μειωθεί σε σχέση με το 2020 κατά 31%, ενώ οι συνταξιούχοι θα αυξηθούν κατά 13% σε σχέση με το 2020».

«Το γεγονός αυτό επηρεάζει σημαντικά, μεταξύ των άλλων, τομείς όπως είναι η υγειονομική περίθαλψη και η κοινωνική ασφάλιση», εκτιμούν οι δύο ερευνητές.

Η επιβάρυνση του ασφαλιστικού συστήματος εξαιτίας του δημογραφικού προβλήματος υπολογίζεται στα 49,5 δισ. ευρώ μέχρι το 2065. Ενώ οι ετήσιες απώλειες ασφαλιστικών εισφορών λόγω της πλήρους κυριαρχίας των ελαστικών μορφών απασχόλησης στην αγορά εργασίας, φθάνουν τα 2,5 δισ. ευρώ.

Ως εκ τούτου για την χρηματοδότηση της επιβάρυνσης του συστήματος, εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, θα πρέπει να βρεθούν επιπλέον πρόσθετοι πόροι ύψους 0,5% του ΑΕΠ. Διαφορετικά απαιτούνται εφιαλτικά μέτρα όπως η μείωση των συντάξεων κατά 30%, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 73 έτη έως το 2060 η αύξηση των εισφορών για την κύρια σύνταξη από 20% που είναι σήμερα σε 27%.