2023: Οι τέσσερις ηγέτες που θα απασχολήσουν την διεθνή σκακιέρα

Πούτιν και Ζελένσκι ήταν αυτοί που μονοπώλησαν το 2022 την διεθνή επικαιρότητα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Το 2023 όμως οι ηγέτες που πρόκειται να απασχολήσουν ιδιαίτερα την διεθνή σκακιέρα είναι τέσσερις.

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Ναρέντρα Μόντι και ο Λούλα Ντα Σίλβα. Βέβαια, ο ρόλος που θα παίξουν, η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στην Ρώμη, Τζόρτζια Μελόνι και ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Ρίσι Σούνακ είναι και αυτός αρκετά σημαντικός, ιδιαίτερα λόγω των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί στην Ευρώπη, αλλά και για το κύμα των πολιτών που επιθυμούν την αναίρεση του Brexit, στην Βρετανία.

Το comeback του Λούλα στην εξουσία

Ο Λούλα Ντα Σίλβα επέστρεψε στην εξουσία. Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας κατά τα έτη 2003 – 2011, κατάφερε να ορκιστεί και πάλι πρόεδρος μετά την νίκη του επί του Μπολσονάρου στην κρίσιμη αναμέτρηση του Οκτωβρίου. Βέβαια, ο πρωθυπουργός επιστρέφει σε μία διχασμένη χώρα με πολλές εντάσεις και τεράστια ενεργειακή κρίση που συνεχίζει να πλήττει όλες τις χώρες.

Ως προς την οικονομία, ο Λούλα θέλει να εφαρμόσει ένα οικονομικό μοντέλο βασιζόμενο στις επενδύσεις, την αύξηση των δαπανών και την ευημερία των πολιτών. Ακόμη, θέλει να ανοιχτεί σε αγορές, όπως αυτή της Κίνας. Όμως εδώ ελλοχεύει ένας κίνδυνος να εμπλακεί στην δίνη της σινοαμερικανικής κόντρας, την ώρα που η χώρα δεν έχει την δυναμική που είχε παλαιότερα.

Ο Μόντι και η εκκολαπτόμενη περιφερειακή υπερδύναμη

Η Ινδία μαζί με την Κίνα πρόκειται σε μακροπρόθεσμο επίπεδο να διατελέσουν έναν αρκετά μεγάλο ρόλο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι ιδιαίτερα αν υπολογίσει κανείς την «μεταμόρφωση» που θα υποστεί, τόσο η Ευρώπη, όσο και οι ΗΠΑ το επόμενο διάστημα λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Ως γνωστόν ο Μόντι διανύει το τελευταίο έτος πριν τις εκλογές του 2024 και αυτό που θέλει να κάνει είναι να εδραιώσει την θέση της Ινδίας σε μία φάση ιδιαίτερα μεγάλης παγκόσμιας προβολής.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να υπενθυμιστεί πως η Ινδία είναι προεδρεύει στην G20 από την 1^η Δεκεμβρίου και πρόκειται να διοργανώσει την επόμενη Σύνοδο Κορυφής των 20 ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη στις 9 με 10 Σεπτεμβρίου 2023 στο Νέο Δελχί. Οπότε για τον Μόντι το 2023 είναι το έτος της επιβεβαίωσης, το έτος που ίδιος θέλει να βάλει το λιθαράκι προκειμένου η χώρα να χτίσει το προφίλ της περιφερειακής υπερδύναμης.

Ήδη στην Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης που έγινε στην Σαμαρκάνδη, η Ινδία εμφανίστηκε ως ένα έθνος ικανό για πολλά, όπως οι σχέσεις με την Ρωσία και οι φιλικές σχέσεις με την ιστορική της αντίπαλο, την Κίνα. Ο Ινδός πρωθυπουργός συμμετέχει ενεργά στην αναβίωση του Quad, της σύμπραξης ΗΠΑ, Αυστραλίας, Ινδίας και Ιαπωνίας που γεννήθηκε το 2006 με το όραμα του Ινδο-Ειρηνικού ως ενιαίου στρατηγικού χώρου.

Το 2023 αναμένεται να είναι γεμάτο δοκιμές πολιτικής ωριμότητας για τη χώρα του, συμπεριλαμβανομένων των εκλογών στο Πακιστάν και την διαχείριση μίας διαδικασίας από την οποία το Νέο Δελχί ελπίζει ότι θα προκύψει ένας ηγέτης στο Ισλαμαμπάντ, ανοιχτός στην επίλυση των διμερών διαφορών.

Τα διλήμματα και οι προκλήσεις του Νετανιάχου

Μετά από κάποια χρόνια, ο Νετανιάχου επιστρέφει στην ηγεσία του Ισραήλ, έχοντας την πιο ακροδεξιά κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας. Στην νέα κυβέρνηση του ηγέτη του Λικούντ μετέχουν τρία ακροδεξιά κόμματα, από την ψήφο των οποίων εξαρτάται η επιβίωση της Κυβέρνησης.

Υπουργός Εθνικής Ασφάλειας έχει αναλάβει ο ακροδεξιός Μπεν Γκβιρ, που θα έχει μεγάλες εξουσίες επί της ισραηλινής αστυνομίας. Η συμφωνία Νετανιάχου – Γκβιρ, προβλέπει ότι θα έχει την άμεση εποπτεία της συνοριακής αστυνομίας και των μονάδων της στη Δυτική Όχθη που μέχρι σήμερα βρίσκονταν υπό την αρμοδιότητα του υπουργείου Αμύνης.

Ο Νετανιάχου αντιμετωπίζει μία σοβαρή πρόκληση. Τον συνδυασμό της κοσμικής και της εθνικιστικής δεξιάς με την ακροδεξιά του Γκβίρ. Πρόκληση της Κυβέρνησης θα είναι σίγουρα το Παλαιστινιακό. Από την άλλη, ένα από τα σοβαρά προσωπικά μέτωπα του Νετανιάχου είναι η δικαστική καταιγίδα που συνεχίζεται εναντίον του και οι καταγγελίες για διαφθορά, οι οποίες πρέπει να εξαλειφθούν προκειμένου να μείνει στην εξουσία.

Ο Ερντογάν ενώπιον του κάβου της κάλπης

Πρώτο και κύριο πρόβλημα – πρόκληση του Ερντογάν για το 2023 είναι η εκλογική αναμέτρηση. Ο Σουλτάνος θέλει να γιορτάσει τα 100 χρόνια της Δημοκρατίας της Τουρκίας και είναι έτοιμος να δώσει γη και ύδωρ για να το καταφέρει αυτό. Από την άλλη, ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν έχει αλλάξει την πολιτική του παρά την 20ετη θητεία του στην ηγεσία της χώρας.

Στην οικονομία, έχει αυξήσει τον πληθωρισμό λόγω της πολιτικής των επιτοκίων που ακολουθεί και η χώρα κινείται χάρη στην βοήθεια του Κατάρ, της Σαουδικής Αραβίας και της Ρωσίας. Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή προοπτική είναι μακρινό όνειρο για την Άγκυρα και έχει δώσει τη θέση της σε ένα άλλο αφήγημα, ένα κράμα νεοοθωμανικής, εθνικιστικής εξωτερικής πολιτικής.

Την ίδια ώρα από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία εμφανίζεται ως ουδέτερος και διαμεσολαβητής μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ. Τα συμφέροντα του Ερντογάν τείνουν να δείχνουν προς την λειτουργία της χώρας ως ενεργειακού κόμβου και στη διαχείριση γεωπολιτικών έργων ως γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και της Ασίας.

Το ερώτημα παραμένει. Θα υπερισχύσει ο Ερντογάν και σε αυτές τις εκλογές, ενώ οι δημοσκοπήσεις τον δείχνουν να πέφτει μέρα με την μέρα; Πολλά θα εξαρτηθούν από τον υποψήφιο που θα επιλέξουν τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία αναμένεται να ενώσουν τις δυνάμεις τους κόντρα στο κόμμα του Τούρκου Προέδρου.