Νότης Μαυρουδής: Γεννήθηκε στη φυλακή και κατέκτησε τον κόσμο με την μουσική του

Ο Νότης Μαυρουδής έχασε τόσο άδικα τη ζωή του το βράδυ της Τρίτης (3/1) βυθίζοντας στο πένθος τον καλλιτεχνικό κόσμο.

Ο σπουδαίος συνθέτης βρήκε τραγικό θάνατο, όταν κάνοντας κάποια εργασία στο σπίτι του, στην Κουκουράβα, έχασε την ισορροπία του ή ζαλίστηκε και έπεσε στο κενό.

Υπήρξε συνθέτης, στιχουργός, κιθαρίστας, αρθρογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός. Στην ελληνική μουσική προσέφερε τα μέγιστα και οι μοναδικές του μελωδίες θα μείνουν αξέχαστες.

Από τη φυλακή στην Ιταλία

Γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1945 και πέρασε τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του μέσα στη φυλακή, καθώς η μητέρα του ήταν πολιτική κρατούμενη, μετά τον εμφύλιο πόλεμο.

«Η μητέρα μου καταδικάστηκε, γιατί έκρυβε η οικογένεια έναν αντιστασιακό στα Δεκεμβριανά του ’44 και τη μάνα μου την άφησαν να με γέννησε στο σπίτι, με συνοδεία Αστυνομίας βέβαια» αποκάλυψε με συγκίνηση μόλις πριν από τέσσερις ημέρες ο Νότης Μαυρουδής, μιλώντας στην εκπομπή «Studio 4».

Και συμπλήρωσε: «Γεννήθηκα και μετά από μερικές μέρες ξαναμπαίνει στο κελί και με παίρνει μαζί της για να με θηλάσει, για τα πρώτα βοηθήματα. Δεν είχα και δεν έχω κανέναν λόγο να εκμεταλλευτώ τον ηρωισμό της μητέρας μου».

Το 1958 άρχισε μαθήματα κλασικής κιθάρας στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών από όπου αποφοίτησε με άριστα το 1969.

Όπως έχει διηγηθεί ο ίδιος, την πρώτη του κιθάρα την πήρε μέσα από μία ντουλάπα στο σπίτι του. «Την είχε βάλει η μητέρα μου και την ξετρύπωσε για να μάθω εγώ κιθάρα. Αυτό το όργανο είχαμε, δεν μπορούσαμε να πάρουμε άλλο. Προέρχομαι από πολύ φτωχή οικογένεια, η μητέρα μου μοδίστρα, ο πατέρας τσαγκάρης», έχει εξομολογηθεί.

Το 1970 μετακόμισε στην Ιταλία, όπου του ανατέθηκε η έδρα κλασικής κιθάρας στη Scuola Ciciva di Milano, στην οποία δίδαξε ως το 1975. Το 1970 επίσης παρακολούθησε τα μαθήματα της Ακαδημίας Santiago de Compostella στην Ισπανία με τον Jose Tomas.

Πέντε χρόνια αργότερα, εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα και κατευθείαν ξεκίνησε να διδάσκει κλασική κιθάρα στο Εθνικό Ωδείο. Τα έτη 1975, 1977 και 1979 έδωσε ρεσιτάλ στο Φεστιβάλ Κλασικής Κιθάρας του Esztergom της Ουγγαρίας. Το 1978 πήρε μέρος στο διεθνές Φεστιβάλ Πολιτικού Τραγουδιού στο Ανατολικό Βερολίνο και στο 11ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στην Αβάνα της Κούβας.

Ως συνθέτης και σολίστ έδωσε πολλά ρεσιτάλ σε πολλές χώρες (Ελλάδα, Ιταλία, Φινλανδία, Ελβετία, Γερμανία, Ουγγαρία, Αυστρία, Κούβα). Ως καθηγητής στο Εθνικό Ωδείο Αθήνας, είχε μαθητές αρκετούς δημοφιλείς καλλιτέχνες όπως οι Μανώλης Ανδρουλιδάκης, Σωκράτης Μάλαμας, Παναγιώτης Μάργαρης, Γιώργος Μελάς, Λάμπρος Ντούσικος, Δημήτρης Σωτηρόπουλος.

Από το 1994 ανέλαβε καθήκοντα προέδρου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Υπουργείου Πολιτισμού και από το 1995 ανέλαβε καλλιτεχνικός διευθυντής στο διεθνές Φεστιβάλ της Πάτρας (από το 1999 τη θέση κατέχει ο Αλέξανδρος Μυράτ).

Οι διακρίσεις του

Ο Νότης Μαυρουδής το 1965 κατέκτησε το Α΄βραβείο στο 4ο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης, με το τραγούδι «Ήταν μεγάλη η νύχτα», σε στίχους του Γιάννη Κακουλίδη και ερμηνεία της Σούλας Μπιρμπίλη.

Τέσσερα χρόνια μετά, τιμήθηκε με το Α΄βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό κιθάρας στο Μιλάνο και το βραβείο του ιταλικού μουσικού Τύπου «Mario de Luigi».

Ακολούθησε το 1990 η βράβευση στον διεθνή διαγωνισμό παιδικού τραγουδιού στη Λισαβόνα, ενώ την ίδια χρονιά η πρεσβεία της Βραζιλίας στην Ελλάδα του απένειμε το βραβείο «Heitor Villa-Lobos» για την προσφορά του στη διάδοση του έργου του Βραζιλιάνου συνθέτη στην Ελλάδα. Επίσης, την ίδια χρονιά, το τραγούδι του «Ο παλιάτσος» με την παιδική χορωδία του Δημήτρη Τυπάλδου, πήρε το Α΄βραβείο στον 12ο διεθνή Διαγωνισμό Παιδικών Χορωδιών στη Λισαβόνα.

Το 2005 και 2006 του απονεμήθηκε το βραβείο «Αρίων» για τους δίσκους Cafe de l’ art – Cinema και Cafe de l’ art – Τσιτσάνης – Βαμβακάρης.

Τα τραγούδια και οι συνεργασίες του που άφησαν εποχή

Ο εκλιπών μπήκε στη δισκογραφία το 1964 με τα τραγούδια «Άκρη δεν έχει ο ουρανός» και «Τα γιορτινά σου φόρεσε», σε στίχους του Γιάννη Κακουλίδη με ερμηνευτή τον Γιώργο Ζωγράφο. Το 1966 έγραψε μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Το 2002 έγραψε τραγούδια για γυναικείες φωνές, στον δίσκο «Στην ηχώ του έρωτα», στον οποίον συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, η Χάρις Αλεξίου, η Γλυκερία, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Έλλη Πασπαλά.

Με τον Ηλία Κατσούλη, τέσσερα χρόνια μετά (2006), «αφηγήθηκαν» τις ιστορίες μεγάλων Ελλήνων καλλιτεχνών -του Γρηγόρη Μπιθικώτση, της Στέλλας Χασκίλ, της Ρόζας Εσκενάζυ, της Μαρίνας Νίνου, της Φλέρυς Νταντωνάκη, της Σωτηρίας Μπέλλου- και κυκλοφόρησαν τον δίσκο Carte Postale.

Ο ίδιος, σε όλη την καριέρα του, είχε ερμηνεύσει μόνο ένα τραγούδι. Το «Πόλη Κωνσταντινούπολη» από τον δίσκο «Εάλω η Πόλις», όπου οι συνθέτες ερμηνεύουν τα τραγούδια τους.

Μιλώντας στο «Studio 4» για την πιο δυνατή στιγμή της καλλιτεχνικής του πορείας με συγκίνηση, εξομολογήθηκε: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη συναυλία που έγινε στο Ολυμπιακό Στάδιο με τη Χαρούλα Αλεξίου και τον Γιώργο Νταλάρα. Ξαφνικά σβήνουν όλα τα φώτα κι ο κόσμος άρχισε να ανάβει τους αναπτήρες. Να βλέπεις αυτό το θέαμα, 80.000 ανθρώπων με έναν αναπτήρα, να βλέπεις τις φλογίτσες αυτές. Είχα συγκλονιστεί, δε μπορούσα να το πιστέψω ότι αυτή η δοξασία με παίρνει κι εμένα μέσα».

Ο Νότης Μαυρουδής συνεργάστηκε με σπουδαίους ποιητές όπως ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Γιάννης Κακουλίδης, ο Ηλίας Πετρόπουλος, ο Άκος Δασκαλόπουλος, Μάνος Χατζιδάκις και τραγουδιστές όπως Θανάσης Γκαϊφύλλιας, Γιώργος Ζωγράφος, Αρλέτα, Πόπη Αστεριάδη, Ελένη Βιτάλη, Γιώργος Μουφλουζέλης, Γιάννης Σαμσιάρης, Νένα Βενετσάνου, Πέτρος Πανδής, Κώστας Θωμαΐδης, Σταμάτης Κραουνάκης, Τάνια Τσανακλίδου, Μανώλης Μητσιάς, Χάρις Αλεξίου, Γιώργος Νταλάρας, Γλυκερία, Παντελής Θαλασσινός, Έλλη Πασπαλά, Αναστασία Μουτσάτσου κ.ά..

Ο θάνατός του αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Μπορεί να «έφυγε» αλλά θα συνεχίσει να είναι παρών μέσα από τα τραγούδια του.