O Βενέδικτος και η χριστιανική αντεπίθεση

Ο θάνατος του πρ. Πάπα Βενέδικτου έκλεισε και επίσημα μια περίοδο μαχητικής αντεπίθεσης του Χριστιανισμού κατα του Ισλάμ. Στη διάρκεια της δικής του θητείας υπήρξαν και οι τελευταίες θεωρητικές / θεολογικές αψιμαχίες ανάμεσα στην παπική Εκκλησία και το μαχητικό Ισλάμ. Ο Βενέδικτος είχε δείξει απόλυτα αποφασισμένος να αντιστρέψει το ρεύμα επέκτασης της παγκόσμιας επιρροής του Ισλάμ και ήταν ουσιαστικά ο μόνος ποντίφικας που είχε πραγματικά ανησυχήσει από τη δημιουργία του Ισλαμικού Κράτους και από τη μεγάλη ροή μουσουλμάνων προσφύγων / μεταναστών προς την Ευρώπη.

Θυμάμαι πως βρισκόμουν στην Κωνσταντινούπολη όταν ήρθε στη δημοσιότητα μια ομιλία του Βενέδικτου που είχε περιγράψει ουσιαστικά την αιχμαλωσία του βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου από το ισχυροποιούμενο στα χρόνια εκείνα Ισλάμ. Είχε υπάρξει τότε σημαντική αναταραχή στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας για τα λόγια του προκαθημένου της. Στους κύκλους του Ισλάμ η ανταπόκριση ήταν για έναν «αντιδραστικό» Πάπα που επέμενε για την ανωτερότητα του Χριστιανισμού και που δεν θα έσκυβε το κεφάλι στην καινούργια επιθετικότητα του Ισλάμ. Παράλληλα και η Ορθόδοξη Εκκλησία τις ημέρες εκείνες δεν τοποθετήθηκε με ευθύτητα πάνω στο θέμα. Εύλογα από μιας πλευράς, αν αναλογισθεί κανείς πού είναι εγκατεστημένο το Ορθόδοξο Πατριαρχείο και τι έχει ακριβώς να αντιμετωπίσει.

Ο Βενέδικτος ήταν ένας ποντίφικας με άποψη και ενεργητικές αντιλήψεις για τον ρόλο της Χριστιανικής Εκκλησίας. Ως αρμόδιος για την «υπεράσπιση της πίστης» επι του πολωνού Πάπα Ιωάννη-Παύλου είχε διακριθεί για τις θεολογικές του γνώσεις και τον διορατικό του λόγο. Επεσε βέβαια σε άσχημες στιγμές για τον θεσμό… Πολλά σκάνδαλα είχαν χτυπήσει τότε τον Καθολικισμό. Τον εμπόδισαν όλα αυτά από τις αποφασιστικές κινήσεις που ήθελε να προωθήσει για την ενισχυμένη μαχητική παρουσία του Χριστιανισμού απέναντι στο μαχητικό Ισλάμ και τους φανατικούς της τζιχάντ.

Η ομιλία του τότε στο Πανεπιστήμιο του Ρέγκενσμπουργκ της Βαυαρίας όπου και διέγνωσε στο Ισλάμ μια θρησκεία με βαθιές αδυναμίες φανατισμού δεν ήταν σίγουρα ένα παράδειγμα υψηλής διπλωματίας. Ηταν όμως μια γνήσια κραυγή ανησυχίας ενός ηγέτη που έβλεπε την καρδιά της πίστης του να υφίσταται μια άγρια επίθεση. Προκάλεσε όπως ήταν φυσικό έντονες αντιδράσεις από τον μουσουλμανικό κόσμο και οδήγησε σε μια σειρά από κινήσεις που τελικά οδήγησαν στην παπική δυσλειτουργία αργότερα και τελικά στην παραίτηση του Βενέδικτου. Δεν είναι εξωπραγματικό να λεχθεί πως η ανοιχτή αντίθεση του Πάπα προς το Ισλάμ ήταν εκείνο που οδήγησε τελικά στην απομάκρυνσή του από την ηγεσία του Βατικανού.

Οπως έγραψε ο Fr. Raymond de Souza στο «National Catholic Register», «η ομιλία στο Ρέγκενσμπουργκ δεν ήταν αποτέλεσμα δουλειάς ενός καθηγητή η ακόμη κι ενός Πάπα. Αν λάβουμε υπόψη πως έγινε έναν περίπου χρόνο μετά την 11η Σεπτεμβρίου, επρόκειτο για το έργο ενός προφήτη». Μετά τα αιματηρά  έργα, λίγο αργότερα, του Ισλαμικού Κράτους πολλοί σύμμαχοι του Βενέδικτου ανάμεσα στους συντηρητικούς καθολικούς μπορούσαν να ισχυρισθούν: «Σας είχε προειδοποιήσει».

* Από τις εκδόσεις Αρμός κυκλοφορεί το τελευταίο βιβλίο του Ανδρέα Ανδριανόπουλου: «Από την ένταση στον πόλεμο: τα «Πώς» και τα «Γιατί» της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία», 2022