Ποιος φέρνει μετανάστες και πρόσφυγες;

Ενα διαδεδομένο σχήμα, που καθορίζει πλευρές της πολιτικής των ευρωπαϊκών κρατών, είναι ότι για την άφιξη προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη ευθύνονται οι διακινητές. Μόνο που αυτό απλώς αντιστρέφει την πραγματικότητα: τους μετανάστες και τους πρόσφυγες φέρνουν στην Ευρώπη ο πόλεμος, τα βασανιστήρια, η φτώχεια και η τεράστια ανισότητα του πλούτου στον πλανήτη. Για πάρα πολλούς ανθρώπους η απάντηση στο «γιατί δεν καθόταν στην πατρίδα της/τους;» είναι πάρα πολύ απλή: γιατί εκεί δεν μπορούσε να ζήσει ούτε με αξιοπρέπεια, ούτε με ασφάλεια.

Ο λόγος που υπάρχουν διακινητές είναι ότι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες δεν μπορούν να έρθουν στην Ευρώπη νόμιμα. Δεν μπορούν να πάρουν ένα αεροπλάνο, ένα πλοίο, ένα τρένο ή να παρουσιαστούν σε έναν συνοριακό σταθμό. Πρέπει να εισέλθουν «παράνομα».

Ακόμη χειρότερα, στην Ευρώπη των φραχτών και των επιτηρούμενων θαλάσσιων συνόρων, χρειάζεται να κινδυνεύσουν και να πρέπει να διασωθούν, διαφορετικά θα επαναπροωθηθούν. Δυστυχώς, ο κίνδυνος πνιγμού έχει προστεθεί στις τυπικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση ασύλου στην Ευρώπη. Κίνδυνος πολύ πραγματικός εάν αναλογιστούμε τις χιλιάδες που έχουν πνιγεί στη Μεσόγειο. Ολα αυτά είναι που τρέφουν τις εγκληματικές συμμορίες των διακινητών: οι περιορισμοί στη χορήγηση βίζας, οι φράχτες στα σύνορα, οι περιπολίες για την αποτροπή άφιξης μέσω των θαλάσσιων συνόρων.

Εάν συνεχίσουμε να βλέπουμε το αποτέλεσμα και όχι το αίτιο, εάν δεν κατανοήσουμε ότι τα «κλειστά σύνορα» για μετανάστες και πρόσφυγες δεν ανακόπτουν τις ροές αλλά απλώς τις κάνουν πολύ πιο επικίνδυνες και συντηρούν τον άθλιο «κεφαλικό φόρο» που πρέπει να πληρώσουν οι μετανάστες και οι πρόσφυγες στους διακινητές, εάν συνεχίσουμε να αναζητούμε τρόπους να αποτρέψουμε (ή ακόμη και να ποινικοποιήσουμε) την αλληλεγγύη που χρειάζονται αυτοί οι άνθρωποι, εάν συνεχίσουμε να επενδύουμε στους κάθε λογής «φράχτες», απλώς θα διαιωνίζουμε τον φαύλο κύκλο που υπογραμμίζει ότι σε αυτόν τον πλανήτη δεν μετράνε όλες οι ζωές το ίδιο.