Γιώργος Κουμεντάκης: Το όραμα του για την Όπερα του 21ου αιώνα και οι στόχοι για την επόμενη τριετία

Ο Γιώργος Κουμεντάκης ανέλαβε την Καλλιτεχνική Διεύθυνση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής τον Φεβρουάριο του 2017 και πλέον είναι ο πρώτος Καλλιτεχνικός Διευθυντής στην ιστορία του Οργανισμού στον οποίο ανατίθεται και τρίτη συνεχόμενη θητεία.

Η πετυχημένη πορεία του σπουδαίου καλλιτέχνης σφραγίζεται με την εμπιστοσύνη που του δείχνει η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού η οποία ανανέωσε την θητεία του.

Ο Γιώργος Κουμεντάκης σημειώνει για αυτή την εξέλιξη: «Είναι μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη τιμή η ανανέωση της θητείας μου στην Εθνική Λυρική Σκηνή για τρία ακόμη χρόνια. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη για την εμπιστοσύνη προς το πρόσωπό μου, καθώς και για την αμέριστη στήριξή της προς την Εθνική Λυρική Σκηνή.

Αν στην πρώτη μου θητεία (2017-2020) ο στόχος ήταν να μπουν τα θεμέλια της νέας καλλιτεχνικής ταυτότητας του Οργανισμού μας που μόλις είχε μεταστεγαστεί στο νέο του σπίτι στο ΚΠΙΣΝ –το οποίο κατασκευάστηκε και εξοπλίστηκε με δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος– και η δεύτερη τριετία (2020-2023) είχε ως βασική διάσταση τον επαναπροσδιορισμό της λειτουργίας και τη δημιουργική επανεκκίνηση του Οργανισμού μέσα στο περιβάλλον της πανδημίας, πλέον στην τρίτη θητεία (2023-2026) ο βασικός μας άξονας θα είναι η εξέλιξη, η ανάπτυξη και η περαιτέρω εξωστρέφεια, με στόχο την εκπλήρωση του οράματος για την Όπερα του 21ου αιώνα.

Σε μια τόσο σημαντική στιγμή για μένα προσωπικά, αλλά και για την πορεία του Οργανισμού, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΛΣ, τους συνεργάτες μου, το καλλιτεχνικό, το τεχνικό, το διοικητικό και το λοιπό προσωπικό του Οργανισμού».

Λίγα λόγια για τον Γιώργο Κουμεντάκη

Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργος Κουμεντάκης γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1959 και ανήκει στους πιο προικισμένους και πολυδιάστατους Έλληνες συνθέτες. Εκτός από τα πολυάριθμα έργα συμφωνικής μουσικής και μουσικής δωματίου, μεγάλο κομμάτι της καλλιτεχνικής του πορείας έχει αφιερωθεί στη σύνθεση μουσικής για τις παραστατικές τέχνες (θέατρο, κινηματογράφο, χορό, όπερα, installations).

Έχει συνθέσει και παρουσιάσει τέσσερις όπερες, με κορυφαία τη δίπρακτη όπερα Η φόνισσα (2014, σε ποιητικό κείμενο Γιάννη Σβώλου, βασισμένο στο ομώνυμο ‘κοινωνικόν μυθιστόρημα’ του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη), η οποία γράφτηκε κατόπιν παραγγελίας από την Εθνική Λυρική Σκηνή και συνδυάζει την ελληνική μουσική παράδοση με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ταυτότητα του είδους.

Οι σημαντικές διακρίσεις του ξεκινούν από το 1985, όταν ο György Ligeti τον επιλέγει και του αναθέτει τη σύνθεση του έργου Σύμμολπα 5, ενώ λίγους μήνες αργότερα συμμετέχει στη Biennale της Βενετίας. Το 1987, συνεργάζεται για πρώτη φορά με το περίφημο γαλλικό συγκρότημα σύγχρονης μουσικής ‘Ensemble InterContemporain’ και αρχίζει μία ανοδική πορεία διεθνούς αναγνώρισης που οδηγεί, το 1992, στην τιμητική υποτροφία Prix de Rome, η οποία συνοδεύεται από έναν χρόνο παραμονής και δημιουργίας στη Γαλλική Ακαδημία της Ρώμης (Villa Medici).

Την ίδια χρονιά, ξεκινά τη μακρά συνεργασία του με τον χορογράφο-σκηνοθέτη Δημήτρη Παπαϊωάννου και την ‘Ομάδα Εδάφους’, η οποία κορυφώνεται το 2004, με τις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, όπου διετέλεσε μουσικός διευθυντής, συνθέτης και δημιουργός του μουσικού σεναρίου.

Συνεργάστηκε με σπουδαίους καλλιτέχνες του θεάτρου, της όπερας, του χορού, όπως, μεταξύ άλλων, ο Κάρολος Κουν, ο Στέφανος Λαζαρίδης, ο Γιάννης Χουβαρδάς, η Ρούλα Πατεράκη και η Ραλλού Μάνου.

Σπουδαία πορεία

Έχει διατελέσει καλλιτεχνικός διευθυντής του μουσικού συνόλου ‘Νίκος Σκαλκώτας’, του ‘Kyklos Ensemble’, του Αναγεννησιακού Φεστιβάλ Ρεθύμνου, καθώς και υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού.

Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε όλον τον κόσμο, σε σημαντικές αίθουσες συναυλιών και λυρικά θέατρα, όπως, μεταξύ άλλων: Salle Olivier Messiaen, Théâtre de l’Archevêché, Teatro La Fenice, Alte Oper, Benesse Museum (Ναόσιμα), Concertgebouw (Άμστερνταμ), Purcell Room, Wigmore Hall, Carnegie Hall, Αίθουσα Συναυλιών της Απαγορευμένης Πόλης (Πεκίνο), Muziekgebouw aan’t IJ (Άμστερνταμ), Auditorio Nacional de Música (Μαδρίτη), Clarice Smith Performing Arts Center (Μέριλαντ), Piccolo Teatro (Μιλάνο), Guarnerius Art Centre (Βελιγράδι).

Από το 2015 έως τον Φεβρουάριο του 2017, εργάστηκε ως υπεύθυνος καλλιτεχνικού προγραμματισμού της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, όπου σχεδίασε καινοτόμα προγράμματα και παραγωγές πάνω σε καλλιτεχνικούς, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς άξονες.