Τα Θεοφάνεια στη Λιβαδειά

Η περίλαμπρη τελετή του αγιασμού των υδάτων του πανάρχαιου λιβαδείτικου ποταμιού Έρκυνα, κατατάσσει την πρωτεύουσα του νομού Βοιωτίας και γενέτειρά μου, την πόλη της Λιβαδειάς, στους αρχαϊκούς χώρους λατρείας που συνδυάζουν τη μυσταγωγία των Μαντείων με τις πανηγυρικές θρησκευτικές τελετές της  Χριστιανικής Ορθοδοξίας. Έτσι, στο ιστορικό κέντρο της Λιβαδειάς, την Κρύα με τις μαντικές πηγές της Λήθης και της Μνημοσύνης, που σχηματίζουν το ποτάμι της Έρκυνας, κάθε χρόνο, στις 6 Ιανουαρίου, λιβαδείτες παίρνουν απ’ ευθείας από το αγιασμένο ποτάμι τον «αγιασμό» που τον φυλάνε ευλαβικά όλο τον χρόνο με τα οικογενειακά λατρευτικά ενθυμήματα.

Το φαράγγι της Κρύας με το τοπικό μαντείο του Τροφωνίου Διός στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της Λιβαδειάς, είναι το σήμα κατατεθέν, που κατατάσσει την πρωτεύουσα της Βοιωτίας στα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιφερειακής Ελλάδας, αλλά και εντάσσει την ίδια πόλη στους αρχαιολογικούς χώρους των λατρευτικών δρωμένων, παράλληλα ή και ισάξια με τα Μαντεία των Δελφών, της Δωδώνης, του Ασκληπιού της Επιδαύρου και του νεκρομαντείου του Αχέροντα στην Πρέβεζα. Επιβεβαίωση αυτού του ιστορικού προνομίου της Λιβαδειάς, οι μαρτυρίες του Παυσανία, του Πλούταρχου, του Φιλόστρατου και του Στράβωνος.

Το εγκαταλελειμμένο υδροκίνητο εργοστάσιο Παπαϊωάννου στη Λιβαδειά, προοριζόταν για πρότυπο Μουσείο Υδροκίνησης. Από την ασυνεννοησία των υπευθύνων, το εργοστάσιο αυτό έχει πλήρως καταρρεύσει, με βυθισμένο τον μηχανικό του εξοπλισμό στις λάσπες του ποταμιού… (Ακουαρέλα του Πέτρου Μακρή)

Αμέσως μετά τη θεία λειτουργία των Θεοφανείων, στον μητροπολιτικό ναό της Λιβαδειάς, ακολουθεί η πυκνή σε πιστούς πομπή προς τις πηγές της Έρκυνας και τον ευρύτερο χώρο του Τροφωνίου Διός, μ’ επικεφαλής τον μητροπολίτη Λεβαδείας και Θηβών, που αγιάζει τα υπέροχα αυτά πηγαία κεφαλοβρύσια στις υπώρειες του Ελικώνα, που ήταν και η κατοικία των Μουσών. Τα αγιασμένα νερά της Έρκυνας είναι προφανές ότι δημιουργούν μια διπλή ευφορία. Ευφορία ψυχής, αλλά και καρπών για τον λιβαδείτικο και τον ευρύτερο κωπαϊδικό κάμπο…

Χαμένα προνόμια

Αφιερώνω το σημερινό μου κείμενο στα λιβαδείτικα Θεοφάνεια για τον επιπρόσθετο λόγο ότι η περίλαμπρη αυτή γιορτή στη γενέτειρά μου, την όμορφη κόρη της Ρούμελης, συμπίπτει και με την 6η του Γενάρη, ημερομηνία της γέννησής μου, στην πατρίδα μου τη Λιβαδειά.

Και κλείνοντας το κείμενό μου αυτό, θα ήταν ανεπίτρεπτη παράλειψη να μην υπογραμμίσω, ότι η Λιβαδειά, από τα τέλη του 19ου μέχρι και τον 20ό αιώνα, ήταν ένα από τα μετρημένα στα δάχτυλα της παλάμης, πληθυσμιακά κέντρα του ευρύτερου βαλκανικού και ευρωπαϊκού χώρου, που με τα νερά της Έρκυνας, κινούσε με οικολογική μεγαλοπρέπεια πάνω από 15 βιομηχανικές-βιοτεχνικές μονάδες επεξεργασίας του τοπικού γεωργικού χρυσού, δηλαδή του βαμβακιού, (εκκοκκιστήρια, νηματουργεία, υφαντήρια, βαφεία), αλλά και 2 τοπικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, με την υδροκίνηση.

Αυτή η άλλοτε προνομιούχα πόλη σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχασε αδικαιολόγητα τη μεγάλη ευκαιρία ν’ αναδειχτεί σ’ ένα διεθνούς κύρους μουσείο υδροκίνησης. Το πώς και γιατί θα το εξηγήσω σε άλλο κείμενό μου…