Δύο χρόνια πριν, ανήμερα των Φώτων, όλος ο δυτικός κόσμος συντόνισε τις οθόνες του έξω από το αμερικανικό Καπιτώλιο. Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε χάσει τις εκλογές του Νοεμβρίου και οι οπαδοί του αρνούνταν να το δεχτούν. Την ώρα που εντός του κτιρίου το Κογκρέσο ετοιμαζόταν να επικυρώσει το αποτέλεσμα, απέξω περίπου 2500 οπαδοί του πρώην προέδρου υποτίθεται διαμαρτύρονταν ειρηνικά -πολλοί απ’ αυτούς, γνωρίζουμε σήμερα, ήταν μέλη ακροδεξιών και ρατσιστικών οργανώσεων.

Προφανώς, δεν έμειναν στην διαμαρτυρία: έπιασαν στον ύπνο την αστυνομία, άρχισαν να σκαρφαλώνουν στο κτίριο, να σπάνε τζάμια και πόρτες, κρατούσαν όπλα σε δημόσια θέα και απειλούσαν βουλευτές και γερουσιαστές που έβλεπαν μπροστά τους, προσπαθώντας να φτάσουν στην αίθουσα της Γερουσίας.

Σε μερικές ώρες, στις ΗΠΑ συνειδητοποίησαν πως ακόμα και όταν μιλάμε για μια από τις πιο εμπεδωμένες δημοκρατίες στον πλανήτη, ο κίνδυνος της εκτροπής παραμονεύει. Και αυτόν τον κίνδυνο τον δημιούργησαν οι ίδιοι οι πολίτες, επιλέγοντας τον Τραμπ για πρόεδρο το 2016.

Από το Tea Party στο 2016

Ο τραμπισμός, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, δεν ξεκίνησε με τον ίδιο τον Τραμπ. Το 2008, ο Μπαράκ Ομπάμα εξελέγη πρόεδρος ενσωματώνοντας στην προεκλογική του καμπάνια τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -η μέθοδός του κοπιαρίστηκε έκτοτε από όλους, όχι μόνο τις προοδευτικές δυνάμεις αλλά και τις συντηρητικές.

Και με αυτόν τον τρόπο, το περίφημο Tea Party διείσδυσε στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, στην αρχή αθόρυβα και έπειτα πολύ πιο ηχηρά, διεκδικώντας όχι μόνο οι ακραίες θέσεις που εξέφραζε να γίνουν κομμάτι της ατζέντας του κόμματος, αλλά να βάλει και πρόσωπα της επιλογής του σε θέσεις ευθύνης.

Στις ενδιάμεσες εκλογές του 2010, πολλοί υποψήφιοι του Tea Party κέρδισαν το χρίσμα από τους Ρεπουμπλικάνους, ενώ σε άλλες πολιτείες μετριοπαθείς υποψήφιοι και παλιοί Ρεπουμπλικάνοι που δεν κατάφεραν να είναι οι επίσημοι υποψήφιοι του κόμματός τους, αντιστάθηκαν κατεβαίνοντας ως ανεξάρτητοι.

Αυτό έγινε και στην πολιτεία της Σάρα Πέιλιν, την Αλάσκα, όπου η Ρεπουμπλικανή Λιζα Μουρκόφσκι επανεξελέγη στη θέση της γερουσιαστή ως ανεξάρτητη -και εκλέγεται έως σήμερα, με το κόμμα της, που αποφάσισε να μην κάνει ξανά το ίδιο λάθος.

Προσφάτως καταψήφισε τον υπερσυντηρητικό Μπρετ Κάβανα στους διορισμούς του Ανώτατου Δικαστηρίου, οι οποίοι άλλαξαν τους συσχετισμούς και έφεραν την μερική απαγόρευση των αμβλώσεων, και ήταν μια από τους επτά Ρεπουμπλικάνους που υπερψήφισε την δεύτερη παραπομπή Τραμπ για την εισβολή στο Καπιτώλιο.

Τα πράγματα, βέβαια, δεν ήταν παντού έτσι: η άνοδος του Tea Party και η αύξηση της επιρροής του συνέπεσε με την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις που είχε για τους αμερικανούς πολίτες. Σε εκείνες τις ενδιάμεσες του 2010, το Tea Party θεωρείται πως ευθύνεται για τις συν 60 έδρες που κέρδισε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, οι οποίες οδήγησαν στον έλεγχο της Βουλής και την μειωμένη πλειοψηφία των Δημοκρατικών στην Γερουσία. Για τα επόμενα δύο χρόνια, το Tea Party έκανε ό,τι ήθελε εντός του κομματικού μηχανισμού.

Το 2013 έδειξε την δύναμή του απειλώντας με αναστολή λειτουργίας του δημοσίου ως διαμαρτυρία για το Obamacare –τον νόμο που πέρασε ο τότε πρόεδρος ως ένα βήμα πιο κοντά στην δημόσια υγεία. Το 2014, στις επόμενες ενδιάμεσες, οι νίκες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος με υποψήφιους που δεν αποτελούσαν τις βασικές φιγούρες του Tea Party έκανε πολλούς να πιστέψουν πως το κόμμα επέστρεφε στις παραδοσιακές του θέσεις.

Στην πραγματικότητα, το κίνημα απλώς είχε ωριμάσει -και η δυναμική του οριστικοποιήθηκε όταν σχεδόν ανέλπιστα ακόμα και για τον ίδιο, ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε το χρίσμα του 2016.

Ο τραμπισμός μετά τον Ντόναλντ

Το τι ακολούθησε τα επόμενα τέσσερα χρόνια είναι γνωστό σε όλους όσοι παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στις ΗΠΑ. Η νίκη του Τζο Μπάιντεν και το «κόκκινο κύμα» που δεν ήρθε στις τελευταίες ενδιάμεσες δυσκολεύει την κατάσταση για τον πρώην πρόεδρο, που δεν βρήκε το όχημα που ενδεχομένως θα ήθελε ενόψει της καμπάνιας του για το 2024 -μια καμπάνια που ξεκίνησε έναν χρόνο πριν την εσωκομματική διαδικασία του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για το χρίσμα και μέχρι τώρα δεν πάει ιδιαιτέρως καλά.

Πολλοί εντός του κόμματος τον θεωρούν πια καμμένο χαρτί, άρα θεωρείται μαθηματικά βέβαιο πως θα υπάρξουν υποψηφιότητες πιο σοβαρές και πιο μετριοπαθείς, που θα προσπαθήσουν να κερδίσουν την εύνοια των Ρεπουμπλικάνων ψηφοφόρων απέναντι στον Τραμπ.

Σε κάθε περίπτωση, αυτά που συμβαίνουν και σήμερα στην αμερικανική Βουλή, δείχνουν ότι οι Ρεπουμπλικάνοι μπορεί να γυρνούν (για την ώρα) την πλάτη στον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά όχι στον τραμπισμό.

Μια ομάδα ακραίων Ρεπουμπλικανών βουλευτών εκμεταλλεύονται την οριακή πλειοψηφία που έχει το κόμμα τους και «μπλοκάρουν» (ήδη δώδεκα φορές) την εκλογή του νέου προέδρου του σώματος, Κέβιν ΜακΚάρθι -ο οποίος, για να καταφέρει να εκλεγεί, έχει προβεί σε σημαντικές υποχωρήσεις προς το μέρος τους. Αν τελικά τον ψηφίσουν, στις αμέσως επόμενες ψηφοφορίες, θα είναι ένας πρόεδρος της Βουλής-δέσμιός τους.

Τα απομεινάρια του τραμπισμού δεν θα εγκαταλείψουν την εξουσία εύκολα -αφήνοντας το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα σε μια ακόμα κρίση ταυτότητας χωρίς τέλος.

Headlines