Γλύξμπουργκ: Οι εντυπωσιακές άμαξες της τέως βασιλικής οικογένειας που βρέθηκαν στο Τατόι

Βλέποντας φιλμ του παρελθόντος με την τέως βασιλική οικογένειας των Γλύξμπουργκ, θαυμάζει κανείς τις περίτεχνες άμαξες που μετέφεραν τους «γαλαζοαίματους». Κάποια στιγμή αυτές οι άμαξες χάθηκαν, κρύφτηκαν στις αποθήκες του Τατοϊου, απαξιώθηκαν.

Πριν από μερικά χρόνια οι βασιλικές άμαξες βρέθηκαν από την Διεύθυνση Συντήρησης του υπουργείου Πολιτισμού. Ανάμεσα σε αυτές ήταν και η κλειστή άμαξα, η πιο σημαντική της βασιλικής συλλογής, με την οποία έγινε ο γάμος της βασίλισσας Σοφίας της Ισπανίας με τον Χουάν Κάρλος στην Αθήνα το 1962.

Εκείνη την εποχή, γύρω στο 2020, το Σωματείο Φίλοι Κτήματος Τατοΐου, ενημέρωσε ότι βρέθηκαν τουλάχισταν 4 βασιλικές άμαξες που «μέχρι σήμερα ουδείς ήταν σίγουρος για το πού βρίσκονται και σε ποια κατάσταση».

Η άμαξα με την οποία έγινε ο γάμος της βασίλισσας Σοφίας της Ισπανίας αγοράστηκε από τον βασιλιά Γεώργιο Α’ περί το 1871, ενώ αρχικά ανήκε στον κόμη του Σαμπόρ, πρώην δούκα του Μπορντό, γνωστό και ως Ερρίκο Ε’ των νομιμοφρόνων. Η άμαξα τροποποιήθηκε όταν πάνω από τους θυρεούς του γαλλικού οίκου ζωγραφίστηκαν οι θυρεοί της ελληνικής δυναστείας.

Η ιστορία της άμαξας αυτής είναι συναρπαστική. Όπως αναφέρει ο Πρίγκιπας Μιχαήλ στα Απομνημονεύματά του η άμαξα αυτή αγοράστηκε από τον Βασιλιά Γεώργιο Α’ περί το 1871. Η άμαξα αυτή ανήκε στον κόμη του Σαμπόρ, πρώην Δούκα το Μπορντό, γνωστός και ως Ερρίκος Ε’ των νομιμοφρόνων.

Με τη μία άμαξα που βρέθηκε έγινε ο γάμος του Διαδόχου Κωνσταντίνου και της Πριγκίπισσας Σοφίας της Πρωσίας, ο γάμος του Διαδόχου Παύλου και της Πριγκίπισσας Φρειδερίκης και τελευταία ο γάμος της Πριγκίπισσας Σοφίας της Ελλάδος με τον Πρίγκιπα Χουάν Κάρλος.

Με τον Γαλλοπρωσικό πόλεμο του 1870 ο Ναπολέων Γ’ ανετράπη, ακολούθησε μια ασθενής δημοκρατία και η παλινόρθωση της μοναρχίας φάνηκε ξανά εφικτή. Δυστυχώς όμως το φιλομοναρχικό ρεύμα είχε διαιρεθεί στα δύο. Στους υποστηρικτές του Κόμη των Παρισίων και τους οπαδούς του Κόμη του Σαμπόρ. Ο Κόμης του Σαμπόρ έρχεται σε συμφωνία με τον Κόμη των Παρισίων και τον ορίζει διάδοχό του μιας και ο ίδιος δεν είχε παιδιά και δεν μπορούσε να διασφαλιστεί η διαδοχή. Όλοι πλέον θεωρούσαν την μοναρχία δεδομένη και για τον λόγο αυτά παραγγέλνουν την άμαξα του Κόμη με την οποία θα έμπαινε ως Βασιλιάς Ερρίκος Ε’ στο Παρίσι. Μια πολύ σοβαρή όμως διαφωνία του με την Εθνοσυνέλευση, για την σημαία της χώρας, ματαιώνει την παλινόρθωση των Βουρβώνων και η άμαξα μένει αχρησιμοποίητη.
Το 1883 ο Κόμης του Σαμπόρ πεθαίνει, ο Κόμης των Παρισίων δεν ανεβαίνει στον Θρόνο και του μένει η άμαξα την οποία και πουλά στον Βασιλιά Γεώργιο Α’ των Ελλήνων. Η αμάξα τροποποιήθηκε μιας και πάνω από τους θυρεούς του Γαλλικού Οίκου ζωγραφίστηκαν οι θυρεοί της Ελληνικής Δυναστείας και χρησίμευσε ως η επίσημη άμαξα της Ελληνικής Βασιλικής Οικογένειας.

Χρησίμευσε ως η επίσημη άμαξα της Ελληνικής Βασιλικής Οικογένειας. Με αυτή την άμαξα έγινε ο γάμος του Διαδόχου Κωνσταντίνου και της Πριγκίπισσας Σοφίας της Πρωσίας, ο γάμος του Διαδόχου Παύλου και της Πριγκίπισσας Φρειδερίκης και τελευταία ο γάμος της Πριγκίπισσας Σοφίας της Ελλάδος με τον Πρίγκιπα Χουάν Κάρλος των Αστουριών.
Όπως γράφει ιστορικός ο Κώστας Μ. Σταματόπουλος, οι βασιλικές άμαξες παραγγέλθηκαν στους διάσημους αμαξοποιούς Binder στο Παρίσι (1820-1914) και ήταν οι άμαξες της πομπής εισόδου του Ερρίκου Ε΄ στην πρωτεύουσά του.

Ο επίδοξος βασιλιάς της Γαλλίας, κόμης του Chambord (1820-1883), εγγονός του Καρόλου Ι΄, ζούσε εξόριστος στην Αυστρία. Αρνήθηκε να δεχθεί την τρίχρωμη γαλλική σημαία, ενώ οι Γάλλοι στράφηκαν στη δημοκρατία με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η επιστροφή της μοναρχίας στη Γαλλία.

Η μεν βασιλική, μεγαλύτερη και πιο στολισμένη από τις άλλες, μεταφέρθηκε στον πύργο του Chambord, όπου εκτίθεται και σήμερα. Οι λοιπές ετέθησαν προς πώληση.

«Ευρισκόμενος στο Παρίσι, ο Γεώργιος Α΄ αγόρασε μία από αυτές και την έφερε στην Ελλάδα για να χρησιμεύσει ως επίσημη άμαξα τελετών. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην τελετή ενηλικίωσης του διαδόχου Κωνσταντίνου, το 1886, και εν συνεχεία στον γάμο του Κωνσταντίνου με τη Σοφία της Πρωσίας το 1889, στον γάμο του βασιλόπαιδος Γεωργίου με τη Μαρία Βοναπάρτη το 1907, στον γάμο του διαδόχου Παύλου με τη Φρειδερίκη του Αννοβέρου το 1938 και στον γάμο της πριγκίπισσας Σοφίας με τον Χουάν Κάρλος των Αστουριών το 1962. Στον Μεσοπόλεμο η άμαξα ήταν ένα από τα κύρια εκθέματα του «Μουσείου Γεωργίου Α΄», που λειτουργούσε σε αίθουσες του ισογείου στη βόρεια πτέρυγα της Βουλής.

Το Νοέμβριο του 2020 εκκενώθηκε ο σταύλος του Τατοϊου και μεταφέρθηκαν εκατοντάδες πολύτιμα αντικείμενα.

Οι άμαξες δέχθηκαν τις επείγουσες σωστικές επεμβάσεις από το κλιμάκιο συντηρητών της ΔΣΑΝΜ για την προσωρινή συγκράτηση και προστασία των αποκολλημένων χρωματικών στρωμάτων και την απομάκρυνση ρύπων και χαλαρών επικαθίσεων, μετά από τη μακρόχρονη παραμονή 52 ετών, εντός του κτηρίου του Στάβλου και σε εντελώς ακατάλληλες συνθήκες. Τελικά επρόκειτο για 12 άμαξες, με σημαντικότερες δυο από αυτές: Την κλειστή άμαξα που χρησιμοποιήθηκε στον γάμο της Βασίλισσας Σοφίας της Ισπανίας, τύπου coach -είχε αγοραστεί από τον βασιλιά Γεώργιο Α’ το 1871- και την ειδικά τροποποιημένη, ανοιχτή άμαξα, τύπου landau, που χρησιμοποιήθηκε στους γάμους του τ. Βασιλιά Κωνσταντίνου και της Άννας Μαρίας. Επίσης, περιλαμβάνονται μια χρυσή άμαξα τύπου Coupe, 3 άμαξες τύπου Berlin, 2 ανοιχτές τύπου Phaethon, μία κυνηγετική και 3 μόνιππα.