Ο πρόεδρος της Γαλλίας τη χαρακτήρισε «250 γραμμάρια μαγείας και τελειότητας» και η UNESCO τη συμπεριέλαβε στα τέλη Νοεμβρίου στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Κάπως έτσι λοιπόν η μπαγκέτα καταχωρήθηκε και επίσημα ως ακόμη ένα στοιχείο της γαλλικής κουλτούρας και ο αρτοποιός της γειτονιάς και του χωριού αναγνωρίστηκε ως οιονεί πυλώνας της. Πλέον ωστόσο «τρίζει».

Για ολοένα και περισσότερους αρτοποιούς, κυρίως όσους έχουν τις δικές τους μικρές επιχειρήσεις και δεν ανήκουν σε κάποια μεγάλη αλυσίδα, η «χειροτεχνική τεχνογνωσία και κουλτούρα της μπαγκέτας» -όπως την εκθείασε η UNESCO- γίνεται σταδιακά… εφιάλτης.

Εδώ και ενάμιση χρόνο λόγω των συνεπειών της πανδημίας και πλέον λόγω και του πληθωρισμού (​​6,7% τον Δεκέμβριο) είναι αντιμέτωποι με ιλιγγιώδεις αυξήσεις στις τιμές των πρώτων υλών για την παραγωγή αρτοσκευασμάτων στις boulangeries τους, συμπεριλαμβανομένων των φημισμένων κρουασάν.

Όμως το καίριο πλήγμα ήρθε με την εκτόξευση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, στο φόντο του πολέμου στην Ουκρανία, των συνεπαγόμενων δυτικών κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, αλλά και του ξέφρενου «πάρτι» υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας.

Σε πολλές περιπτώσεις καταγγέλλεται ότι ο λογαριασμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων άρτου έχει πλέον πολλαπλασιαστεί επί 10 ή ακόμη και επί 12 φορές σε σχέση με το 2021, φτάνοντας πλέον σε πενταψήφια ποσά. Αναμένεται, δε, να αυξηθεί άμεσα κι άλλο…

Εγκλωβισμένοι ταυτόχρονα σε έναν αδυσώπητο ανταγωνισμό με τις μεγάλες αλυσίδες άρτου και σούπερ μάρκετ -που έχουν μαζική  παραγωγή και τεράστια περιθώρια κέρδους- οι 33.000 ανεξάρτητοι αρτοποιοί της Γαλλίας έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο.

Τα περιθώρια μετακύλισης μέρος του αυξημένου κόστους παραγωγής στον καταναλωτή είναι στενά, λόγω και της τιμολογιακής πολιτικής των μεγάλων ανταγωνιστών τους.

Το αποτέλεσμα είναι πολλοί μικρομεσαίοι του κλάδου να έχουν ήδη βάλει λουκέτο. Όλο και περισσότεροι ωθούνται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.

Η Εθνική Συνομοσπονδία Αρτοποιών και Ζαχαροπλαστών προσπαθεί να το αποτρέψει, δίνοντας μάχη σε δύο μέτωπα -έναντι της ακρίβειας και των μεγάλων αλυσίδων- που καταλήγουν λίγο πολύ ένα κοινό σημείο: στην κυβέρνηση Μακρόν, η οποία βλέπει τα ανοιχτά της μέτωπα να πολλαπλασιάζονται το 2023.

«Γαϊτανάκι» ευθυνών

«Τη στιγμή που η γαλλική μπαγκέτα μόλις καταχωρήθηκε ως άυλη κληρονομιά από την UNESCO θα ήταν παράδοξο να μην μας δοθούν τα μέσα για να υποστηρίξουμε τους αρτοποιούς μας», δήλωσε τις προάλλες ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρουνό Λεμέρ, «δείχνοντας» ουσιαστικά ως υπεύθυνες για το χάος τις εταιρείες ενέργειας.

Ο Λεμέρ είχε μόλις ολοκληρώσει σειρά συναντήσεων την Τρίτη με εκπροσώπους και των μεν, και των δε.

Στους αρτοποιούς επί της ουσίας απλά υπενθύμισε τα μέτρα που έχει ήδη λάβει η κυβέρνηση για στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων προς μείωση -θεωρητικά «έως και 40%»- των λογαριασμών ενέργειας.

Αν και παραδέχθηκε ότι δεν έχει γίνει ακόμη ευρεία χρήση τους από τους δυνητικά δικαιούχους, βολικά απέφυγε να αναφερθεί στους όρους χορήγησης της στήριξης και στο «τέρας» της γραφειοκρατίας.

Όσο για τους παρόχους ενέργειας; Είπε λίγο-πολύ αυτό που ζήτησε δημόσια ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος την Πέμπτη, υποδεχόμενος στο Ελιζέ αρτοποιούς για την παραδοσιακή κοπή της «Γαλέτας του βασιλιά»: μιας γαλλικής εκδοχής της βασιλόπιτας τιμής ένεκεν των Θεοφανείων.

«Για τους κρεοπώλες μας, τους τεχνίτες μας, για όλες τις πολύ μικρές επιχειρήσεις», είπε ο Εμανουέλ Μακρόν, «θα ζητήσουμε από τους προμηθευτές ενέργειας να επαναδιαπραγματευτούν με καθέναν από αυτούς» άμεσα τυχόν υπερβολικά ακριβά συμβόλαια που έχουν υπογράψει. Ήτοι με τιμολογιακή βάση την αγοραία τιμή-«ασανσέρ» της ηλεκτρικής ενέργειας τη στιγμή της υπογραφής.

Ο Μακρόν δεν ανέφερε τίποτα ωστόσο για ενδεχόμενη αύξηση της φορολογίας στις εταιρείες ενέργειας, όπως φημολογείτο ότι τους είχε διαμηνύσει δύο 24ωρα νωρίτερα ο Λεμέρ.

Η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν είχε εν τω μεταξύ ήδη ανακοινώσει νέα μέτρα για όσους αρτοποιούς είναι σε οικονομική δυσχέρεια.

Θα μπορούν «να ζητήσουν αναβολή ή κατανομή της καταβολής εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και φόρων», τόνισε, ώστε να ενισχύσουν τις ταμειακές ροές τους.

Αυτά, ενόσω θα στοιβάζονται τα χρέη.

Στον αέρα έχει μείνει εν τω μεταξύ η νύξη που έκανε στο France Info περί «πιθανής κατανομής των πληρωμών λογαριασμών ενέργειας για τους πρώτους μήνες του έτους».

«Καυτός» Ιανουάριος

«Βαρέθηκα την προπαγάνδα», είπε στο πρακτορείο AFP ένας εξαγριωμένος αρτοποιός από την ανατολική Γαλλία, περιγράφοντας πόσο παιδεύτηκε με τη γραφειοκρατία και την περίπλοκη διαδικασία υποβολής αιτήσεων για κρατική στήριξη, καταλήγοντας με… μηδέν εις το πηλίκον.

Σωματεία και συλλογικότητες του κλάδου ζητούν τώρα από την κυβέρνηση να τους θωρακίσει με «ασπίδα» στις τιμές ενέργειας πανομοιότυπη με αυτή που παρέχει σε ιδιώτες.

Ήδη έχουν προγραμματιστεί κινητοποιήσεις για τις 23 Ιανουαρίου. «Οι εστιάτορες θα μπορούσαν σύντομα να τους μιμηθούν. Η κρίση ετοιμάζεται να ξεσπάσει», γράφει η Libertation.

«Ο Εμανουέλ Μακρόν αναζητά λύσεις την ώρα της “Γαλέτας του βασιλιά” για να βάλει τέλος στην οργή που -ενόψει των κινητοποιήσεων κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης- μπορεί να γίνει μεταδοτική», επισημαίνει.

Ήδη την Πέμπτη διαδήλωσαν απεργοί ιδιωτικοί γιατροί, με την κατάσταση στα υποστελεχωμένα νοσοκομεία της Γαλλίας να είναι οριακή από την «τριπλή επιδημία» εποχικής γρίπης, COVID-19 και βρογχιολίτιδας.

Τα δε «κίτρινα γιλέκα» επιχειρούν να ανασυνταχθούν, αρχίζοντας κινητοποιήσεις από αυτό το Σάββατο.

Στο μεσοδιάστημα, σε μια επικοινωνιακή εκστρατεία, κυβερνητικοί βουλευτές «οργώνουν» ήδη τις εκλογικές περιφέρειές τους, μοιράζοντας σε αρτοποιούς, εστιάτορες και άλλους μικρομεσαίους επιχειρηματίες φυλλάδια και διαφημίζοντας τα μέτρα στήριξης που έχει ήδη λάβει η κυβέρνηση -παρά το ότι δεν δείχνουν να αποδίδουν.

Απέναντί τους εν τω μεταξύ δεν έχουν μόνο εν δυνάμει δυσαρεστημένους ψηφοφόρους, αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Ο πρόεδρος της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης (RN), Ζορντάν Μπαρντέλα, έστειλε ήδη «επιστολή συμπαράστασης» στους φούρνους της Γαλλίας «που απειλούνται με εξαφάνιση» λόγω της «κακής διαχείρισης της κυβέρνησης». Άρχισε μάλιστα επισκέψεις στην επαρχία.

Βουλευτές των δεξιών Ρεπουμπλικανών και των Σοσιαλιστών έχουν καταθέσει στη Βουλή σειρά ερωτήσεων ειδικά για το θέμα των αρτοποιών, χωρίς να πάρουν από την κυβέρνηση ουσιαστικές απαντήσεις.

Η Ανυπότακτη Γαλλία προσπάθησε μάταια να περάσει τροπολογία για επαναφορά του ρυθμιζόμενου τιμολογίου ηλεκτρικής ενέργειας σε όρια που δεν θα αποκλείουν την πλειονότητα των μικρομεσαίων αρτοποιών.

Τώρα, βουλευτές της έχουν επίσης αρχίσει περιοδεία σε φούρνους στην επαρχία.

Η κρυφή… δύναμη της μπαγκέτας

Για τον Ζερόμ Φουρκέ, διευθυντή της εταιρείας δημοσκοπήσεων Ifop, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός το θέμα των αρτοποιών έχει προς το παρόν αναδειχθεί σε προτεραιότητα κυβέρνησης και κομμάτων.

«Το ψωμί και οι Γάλλοι έχουν μακρά ιστορία», υπενθυμίζει μιλώντας στη Monde.

Ειδικά δε στην ύπαιθρο -όπου ο φούρνος μπορεί να είναι το μοναδικό μαγαζί που λειτουργεί, ακόμη και ως χώρος συνάντησης για τους ντόπιους- οι αρτοποιοί κατέχουν μια ιδιαίτερη θέση στη δημόσια και πολιτική ζωή της χώρας.

Παρά την επέλαση των franchise άρτου, στη συλλογική συνείδηση ο ντόπιος φούρναρης «που σηκώνεται αχάραγα και δεν μετρά τις ώρες» παραμένει σύμβολο της τοπικής οικονομίας.

Τώρα δε με την κρίση -παρατηρεί ο Μπρουνό Κοτρέ, ερευνητής στο Κέντρο Πολιτικών Ερευνών του Sciences Po- έχει γίνει κομβικός διαμορφωτής της κοινής γνώμης.

Σχεδόν πάντα «στον φούρνο θα συναντήσετε 2-3 άτομα που κουβεντιάζουν», εξηγεί. «Έτσι διαμορφώνεται η κοινή γνώμη» και «αυτό επεκτείνεται, όταν ακούτε τους άλλους να λένε μπροστά σας πράγματα που σκέφτεστε». «Είναι η αρχή αυτού που ονομάζουμε πολιτικοποίηση».

Το μόνο βέβαιο είναι ότι αυτές τις ημέρες σε τέτοιες συζητήσεις δεν ακούγονται έπαινοι για την κυβέρνηση Μακρόν, που εν μέσω κρίσης βρίσκεται και στη δίνη σκανδάλου.

Εγκρίνει νόμους -ακόμη και τον τελευταίο προϋπολογισμό- με διατάγματα αντί ψηφοφορίας στη Βουλή, ελλείψει πλειοψηφίας, κάνοντας επί της ουσίας κατάχρηση ενός άρθρου του Συντάγματος.

Αναμένεται, δε, να κάνει το ίδιο και με την επίμαχη συνταγματική μεταρρύθμιση κατά τον Φεβρουάριο, προετοιμαζόμενη για ταραχώδεις ημέρες και για όλα τα πιθανά σενάρια.

Κατά μια εκδοχή ακόμη και για το ενδεχόμενο πρόωρων βουλευτικών εκλογών, αν και, ως έχουν τα πράγματα, θεωρείται για το κυβερνητικό στρατόπεδο μάλλον παρακινδυνευμένο…

Headlines