Γιάννης Στουρνάρας: Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε στην ΕΚΤ για να επαναφέρουμε τον πληθωρισμό στο 2%

Στις αβεβαιότητες που «απειλούν» την παγκόσμα οικονομία αναφέρθηκε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, κατά τη διάρκεια ομιλίας του προς το προσωπικό της, στην τελετή για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας.

Ο ίδιος σημείωσε ότι «ο υψηλός πληθωρισμός πλήττει όλους τους πολίτες, ιδιαίτερα όμως τους πιο ευάλωτους και μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο αυξήσεων των τιμών».

Ωστόσο διαβεβαίωσε ότι «στη ζώνη του ευρώ, οι επιχειρήσεις, οι επενδυτές, οι εργαζόμενοι και οι καταναλωτές θα πρέπει να αισθάνονται βέβαιοι ότι, όχι μόνο το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, αλλά και όλοι όσοι εργάζονται στο ευρωσύστημα, θα κάνουμε οτιδήποτε είναι απαραίτητο, στο πλαίσιο των καθηκόντων που μας έχουν ανατεθεί, για να διασφαλίσουμε την έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα».

Μάλιστα, ανέφερε ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε νέες απαραίτητες αυξήσεις των επιτοκίων, οι οποίες, όμως, δεν αρκούν – κατά τον κ. Στουρνάρα – για να προσεγγιστεί ο στόχος του 2%.

Γι’ αυτό, όπως είπε, «σημαντικό μερίδιο συμμετοχής στη μάχη κατά του πληθωρισμού έχει επίσης η ορθή δημοσιονομική και ενεργειακή πολιτική που ασκείται από τις κυβερνήσεις, όπως επίσης και η υπεύθυνη διαπραγματευτική συμπεριφορά των κοινωνικών εταίρων, η οποία δεν πρέπει να μετατρέψει έναν εξωγενή ενεργειακό κλυδωνισμό, που έχει χειροτερεύσει τους όρους εμπορίου ενός μεγάλου καθαρού εισαγωγέα ενέργειας, όπως είναι η Ευρώπη, σε ένα ανοδικό σπιράλ τιμών-μισθών που θα μας γυρίσει στον στασιμοπληθωρισμό της δεκαετίας του ’70 και των αρχών της δεκαετίας του ’80».

Η ομιλία του Γιάννη Σουρνάρα

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Χαίρομαι ιδιαίτερα που σήμερα βρισκόμαστε όλοι μαζί για να καλωσορίσουμε το νέο έτος.

Η χρονιά που πέρασε σφραγίστηκε από την αιματηρή εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αναβιώνοντας τον εφιάλτη ενός μεγάλου πολέμου στην Ευρώπη. Για την παγκόσμια οικονομία ήταν περίοδος μεγάλων προκλήσεων κατά την οποία βρέθηκε στο επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής η βασική αποστολή των κεντρικών τραπεζών: Η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών.

Μετά από μια μακρά περίοδο πολύ χαμηλού πληθωρισμού, η άνοδός του εμφανίστηκε απροσδόκητα και κλιμακώθηκε απότομα, ως αποτέλεσμα δύο βασικών διαταραχών κυρίως από την πλευρά της προσφοράς που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, και οι οποίες έπληξαν την οικονομία σε διαδοχικά κύματα: της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία, με συνέπεια την άνοδο των τιμών των καυσίμων και των βασικών εμπορευμάτων.

Αυτές οι δύο διαταραχές ανήκουν στην κατηγορία των «αγνώστων αγνώστων», δεν μπορούν δηλαδή να ενσωματωθούν σε υποδείγματα με πιθανοθεωρητικές κατανομές, και συνεπώς, δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από τις κεντρικές τράπεζες, τους οικονομικούς οργανισμούς, τους ακαδημαϊκούς και τις κυβερνήσεις. Όσο μάλιστα συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο πλανήτης σείεται από αυτήν αλλά και άλλες γεωπολιτικές εντάσεις, η αβεβαιότητα για τις οικονομικές εξελίξεις παραμένει ισχυρή.

Ο υψηλός πληθωρισμός πλήττει όλους τους πολίτες, ιδιαίτερα όμως τους πιο ευάλωτους και μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο αυξήσεων των τιμών. Ως αποτέλεσμα, ο προγραμματισμός κατανάλωσης και επενδύσεων, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις, δυσχεραίνεται. Κλονίζεται επίσης η εμπιστοσύνη τους στο νόμισμα, καθώς αυτό χάνει σταδιακά την αξία του.

Όπως συνέβη σε παρόμοιες περιπτώσεις στο παρελθόν, οι πολίτες στρέφουν τότε το βλέμμα τους προς τις κεντρικές τράπεζες, από τις οποίες αναμένουν αποτελεσματικές πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση της σταθερότητας της αγοραστικής αξίας του νομίσματος.

Στη ζώνη του ευρώ, οι επιχειρήσεις, οι επενδυτές, οι εργαζόμενοι και οι καταναλωτές θα πρέπει να αισθάνονται βέβαιοι, ότι, όχι μόνο το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αλλά και όλοι όσοι εργάζονται στο Ευρωσύστημα, θα κάνουμε οτιδήποτε είναι απαραίτητο, στο πλαίσιο των καθηκόντων που μας έχουν ανατεθεί, για να διασφαλίσουμε την έγκαιρη επαναφορά του πληθωρισμού στο στόχο του 2% μεσοπρόθεσμα.

Τα βασικότερα μέσα νομισματικής πολιτικής παραμένουν τα επιτόκια παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα οποία αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω, έως ότου, οι πρόσφατες θετικές ενδείξεις αποκλιμάκωσης των πληθωριστικών πιέσεων μετατραπούν σε βεβαιότητα προσέγγισης του στόχου του 2% μεσοπρόθεσμα.

Είναι σημαντικό, όμως, να γνωρίζουμε ότι μια κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να ελέγξει αρκετούς παράγοντες που επηρεάζουν τον πληθωρισμό, όπως συνέβη πρόσφατα. Δεν μπορεί να διορθώσει τις δυσχέρειες στην εφοδιαστική αλυσίδα λόγω της πανδημίας ή να μετριάσει τις υψηλές τιμές της ενέργειας και το υψηλό κόστος των τροφίμων, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Σημαντικό μερίδιο συμμετοχής στη μάχη κατά του πληθωρισμού έχει επίσης η ορθή δημοσιονομική και ενεργειακή πολιτική που ασκείται από τις κυβερνήσεις, όπως επίσης και η υπεύθυνη διαπραγματευτική συμπεριφορά των κοινωνικών εταίρων, η οποία δεν πρέπει να μετατρέψει έναν εξωγενή ενεργειακό κλυδωνισμό που έχει χειροτερεύσει τους όρους εμπορίου ενός μεγάλου καθαρού εισαγωγέα ενέργειας, όπως είναι η Ευρώπη, σε ένα ανοδικό σπιράλ τιμών-μισθών που θα μας γυρίσει στον στασιμοπληθωρισμό της δεκαετίας του ’70 και των αρχών της δεκαετίας του ’80.

Είναι ενθαρρυντικό και ελπιδοφόρο ότι, προς το παρόν, δεν παρατηρείται σπιράλ τιμών-μισθών που απομακρύνει τον στόχο του 2%, ούτε απαγκίστρωση των μεσο-μακροπρόθεσμων πληθωριστικών προσδοκιών από τον στόχο αυτό. Αυτό μας δίνει ελπίδα και κουράγιο να συνεχίσουμε την αντιπληθωριστική πολιτική χωρίς αυξήσεις επιτοκίων τέτοιες που θα προκαλούσαν βαθιά ύφεση. Και δεν σταματάμε βεβαίως να ελπίζουμε και να επιζητούμε την οριστική παύση αυτής της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας με το πιο αποτελεσματικό μέσο που υπάρχει: Τον τερματισμό αυτού του αιματηρού πολέμου.

Οι κεντρικές τράπεζες αναγνωρίζουν φυσικά ότι η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να αναλάβει ένα κόστος στήριξης των ευάλωτων πολιτών, με μέτρα τα οποία θα είναι στοχευμένα σε αυτούς, θα έχουν παροδικό και όχι μόνιμο χαρακτήρα και θα δίνουν κίνητρα για ενεργειακή εξοικονόμηση.

Στο πλαίσιο αυτό, υπό τις παρούσες προεκλογικές συνθήκες, η Τράπεζα της Ελλάδος στην τελευταία Έκθεση Νομισματικής πολιτικής, διατύπωσε την παραίνεση για σύμπλευση και συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων, ώστε να υλοποιηθούν οι βασικές δεσμεύσεις της οικονομικής πολιτικής, κυρίως σε ότι αφορά την επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα τέτοια που να εξασφαλίζουν την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, και να διαφυλαχθούν όσα σημαντικά έχει επιτύχει η ελληνική οικονομία την τελευταία δεκαετία με βασικό στόχο, εθνικό θα τον χαρακτήριζα, την αναβάθμιση των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στην επενδυτική βαθμίδα κατά το τρέχον έτος.

Το 2022 η Τράπεζα της Ελλάδος φιλοξένησε τη συνεδρίαση του Εποπτικού Συμβουλίου του SSM, ενώ το 2023 θα υποδεχθεί στην Αθήνα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ. Η ανάθεση των δύο κορυφαίων συναντήσεων των οργάνων λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού είναι μια πρόκληση για την οργανωτική επαγρύπνηση της Τράπεζας της Ελλάδος και του προσωπικού της. Είμαι βέβαιος ότι θα δώσουμε όλοι τον καλύτερό μας εαυτό ώστε να έχουμε μία επιτυχημένη οργανωτικά συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΚΤ και ένα επίπεδο φιλοξενίας των συναδέλφων μας αντάξιο της φήμης της ελληνικής φιλοξενίας.

Η Τράπεζα της Ελλάδος μετεξελίσσεται σταδιακά τα τελευταία χρόνια σε έναν οργανισμό που διαπνέεται από αυτό που η επιστήμη της Οργανωσιακής Ψυχολογίας ορίζει ως «ψυχολογική ασφάλεια», τη διαμόρφωση δηλαδή ενός εργασιακού περιβάλλοντος που προάγει την καινοτομία, τον συντονισμό και την συνεργασία, ενώ ενθαρρύνει την δημιουργική ανταλλαγή απόψεων και ιδεών μεταξύ των εργαζόμενων.

Αξίζει επίσης εδώ να σημειωθεί ότι τον Ιούλιο του 2022 η Τράπεζα της Ελλάδος συνυπέγραψε τον χάρτη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού για την ισότητα, τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη.

Πρόσφατα ολοκληρώθηκε το έργο «Μέλλον», για τη συνολική διοικητική αναδιοργάνωση της Τράπεζας της Ελλάδος, το οποίο έχει στόχο την καλύτερη οργάνωση και λειτουργία της, ώστε να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις προκλήσεις της νέας εποχής και των τεχνολογικών εξελίξεων. Από το έργο αυτό προέκυψαν πολύτιμα εργαλεία, τα οποία καλούμαστε πλέον να αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Επίσης η Τράπεζα, παράλληλα με τις δράσεις της για το κλίμα και τη βιωσιμότητα, υλοποιεί και στο εσωτερικό της ένα ευρύ πρόγραμμα περιβαλλοντικών δράσεων υπό την ονομασία «ΒoGreen». Οι δράσεις αυτές συνίστανται στην ορθολογικότερη χρήση των φυσικών πόρων που καταναλώνονται στο σύνολο των κτηρίων της και στη βέλτιστη διαχείριση των αποβλήτων που παράγονται στις εγκαταστάσεις της, παράλληλα με δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης του συνόλου του προσωπικού της. Τη χρονιά που πέρασε μάλιστα το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης της Τράπεζας πιστοποιήθηκε επίσημα σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς προτύπου ISO.

Το 2022 έκλεισαν 50 έτη από τα επίσημα εγκαίνια του Τμήματος Τύπωσης Κερμάτων του Νομισματοκοπείου.  Με την ευκαιρία αυτή σχεδιάστηκε και εκτυπώθηκε ένα αναμνηστικό κέρμα, το οποίο θα λάβουν όλοι οι συνάδελφοι που εργάζονται στην Τράπεζα ως μια συμβολική κίνηση ευαρέσκειας για τις υπηρεσίες που προσφέρουν διαχρονικά.

Σας ευχαριστώ και πάλι για την εργατικότητά σας, την αφοσίωσή σας και τη συνέπεια, με την οποία επιτελέσατε τα καθήκοντά σας και το 2022, και σας καλώ να συνεχίσετε να εργάζεστε με τον ίδιο ζήλο, και το νέο έτος.

Εύχομαι σε όλους χρόνια πολλά, υγεία και ευτυχισμένο και δημιουργικό το 2023.