Κατάρ: Η επιρροή εκτείνεται μέχρι το Βερολίνο

Το Κατάρ αφιέρωσε μεγάλο μέρος της τελευταίας δεκαετίας δημιουργώντας το κατάλληλο έδαφος προκειμένου η Γερμανία να καταστεί στρατηγικός εταίρος. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, επένδυσε στην χώρα το ποσό των 25 δισεκατομμυρίων προκειμένου να καταφέρει τον στόχο του. Όμως οι ανησυχίες για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεγάλωναν, με αποτέλεσμα η καλή θέληση που είχε οικοδομήσει το Κατάρ να κινδυνεύει να ξεφύγει.

Η επίσκεψη του Αλ Θαουάντι ήταν μια ευκαιρία να προσπαθήσει να αφοπλίσει τους επικριτές και να αναπτύξει συμμάχους. Ο Αλ Θαουάντι μίλησε στα μέλη του συλλόγου της Μπάγερν Μονάχου, χορηγός της ομάδας είναι η Qatar Airways- και προσπάθησε να κάμψει τις επιφυλάξεις πολλών για τη σχέση της ομάδας τους με το εμιράτο.  Μαζί του ήταν ο Sigmar Gabriel, ο πρώην αντικαγκελάριος της Γερμανίας και υπουργός Εξωτερικών, και ο Christoph Heusgen, επί χρόνια σύμβουλος εθνικής ασφάλειας της πρώην καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ και, για τέσσερα χρόνια έως ότου συνταξιοδοτήθηκε το 2021, πρεσβευτής της Γερμανίας στα Ηνωμένα Έθνη.

Η επιρροή του Κατάρ μέσω του χρηματιστηρίου

Στις Βρυξέλλες, το Κατάρ έχει τεθεί υπό έντονο έλεγχο εν μέσω ισχυρισμών ότι προσπάθησε να αγοράσει πολιτική εύνοια στις Βρυξέλλες με βαλίτσες γεμάτες μετρητά (κάτι που η κυβέρνηση του Κατάρ αρνείται κατηγορηματικά). Στη Γερμανία, η προτιμώμενη οδός επιρροής της ήταν πιο διαφανής, αν όχι λιγότερο αποτελεσματική: το χρηματιστήριο.

Την τελευταία δεκαετία, το κρατικό επενδυτικό ταμείο του εμιράτου, η Qatar Investment Authority, μαζί με μέλη της κυρίαρχης οικογένειας της χώρας έχουν δημιουργήσει σημαντικές θέσεις σε μερικές από τις πιο αναγνωρίσιμες εταιρικές επωνυμίες της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένου του 11% των μετοχών της VW, της μεγαλύτερης αυτοκινητοβιομηχανίας της χώρας. και 6 τοις εκατό στη Deutsche Bank, τη μεγαλύτερη τράπεζά της. Το περασμένο φθινόπωρο, οι Καταριανοί απέκτησαν το 5% των μετοχών της Porsche, καθιστώντας το εμιράτο έναν από τους μεγαλύτερους μετόχους της φημισμένης αυτοκινητοβιομηχανίας πολυτελών σπορ αυτοκινήτων.

Για χρόνια, το Κατάρ θα μπορούσε επίσης να συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους πελάτες για την αμυντική βιομηχανία της Γερμανίας. Επιπλέον, με τον πόλεμο στην Ουκρανία που αναγκάζει τη Γερμανία να απομακρυνθεί από το ρωσικό πετρέλαιο, το εμιράτο —ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγρού φυσικού αερίου στον κόσμο— έχει γίνει βασικός πάροχος ενέργειας. Πράγματι, μια φωτογραφία του Γερμανού Αντικαγκελαρίου των Πρασίνων Ρόμπερτ Χάμπεκ να υποκλίνεται βαθιά στον υπουργό Εμπορίου του Κατάρ κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης την περασμένη άνοιξη, ενώ ζητούσε νέες προμήθειες φυσικού αερίου, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως καθοριστική εικόνα της σημερινής κυβέρνησης της Γερμανίας.

Η επέκταση του δικτύου στην Ευρώπη

Αν και το Κατάρ έχει επενδύσει σε παρόμοια κλίμακα, τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο, όσο και στη Γαλλία, η έμφαση της γερμανικής δέσμευσής του ήταν λιγότερο στις εντυπωσιακές αγορές τροπαίων παρά σε επενδύσεις σε υποδομές.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Κατάρ αγόρασε πολυτελή hotspots όπως το ξενοδοχείο Ritz και το παγκοσμίου φήμης πολυκατάστημα Harrods και έχτισε το Shard, το ψηλότερο κτίριο της χώρας. Στη Γαλλία απέκτησε τον ποδοσφαιρικό σύλλογο Παρί Σεν Ζερμέν. Αλλά στη Γερμανία, οι ναυαρχίδες αγορών του κράτους του Κόλπου περιλαμβάνουν μερίδια στον ναυτιλιακό γίγαντα Hapag-Lloyd και στην εταιρεία ενέργειας RWE.

Ακόμα κι αν οι επενδύσεις άφησαν κάτι το επιθυμητό όσον αφορά τις οικονομικές αποδόσεις, η συμμετοχή του Κατάρ στη γερμανική οικονομία το βοήθησε να κάνει φίλους στα υψηλότερα κλιμάκια εξουσίας. Αν και δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το είδος της διαφθοράς που ισχυρίζονται οι Βέλγοι εισαγγελείς ότι έλαβε χώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι εταιρικές κινήσεις του Κατάρ έχουν αποκτήσει ένα τρομερό δίκτυο συμμάχων με επιρροή, συμπεριλαμβανομένων πρώην υπουργών και άλλων ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων, που βοηθούν να ακουστεί η φωνή του Βερολίνο.

Ποιος ο σημαντικότερος σύμμαχος στη Γερμανία

Ο πιο σημαντικός από αυτούς τους συμμάχους στη Γερμανία είναι ο Γκάμπριελ, ο πρώην ηγέτης των κυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών της χώρας. Ως υπουργός Οικονομίας από το 2013 έως το 2017, καλλιέργησε δεσμούς με το Κατάρ, μεταφέροντας ένα αεροπλάνο γεμάτο με στελέχη επιχειρήσεων εκεί το 2015. Το 2020, δύο χρόνια αφότου άφησε το δημόσιο αξίωμα, ο Γκάμπριελ εντάχθηκε στο εποπτικό συμβούλιο της Deutsche Bank κατόπιν εντολής του Κατάρ.

Η παρέμβαση του Γκάμπριελ προκάλεσε ανησυχία, δεδομένου ότι η Γερμανία άρχισε σταδιακά να τροποποιεί έναν νόμο του 19ου αιώνα που στόχευε τους ομοφυλόφιλους στα τέλη της δεκαετίας του 1960. (Όταν καταργήθηκε το 1994, ο νόμος στον οποίο αναφέρθηκε ίσχυε για τις σεξουαλικές σχέσεις με έφηβους άντρες κάτω των 18 ετών και σπάνια εφαρμόστηκε.) Αντίθετα, οι ομόφυλες σχέσεις αποτελούν σοβαρό έγκλημα στο Κατάρ και ο νόμος της Σαρία της χώρας, θα μπορούσε να τιμωρηθεί με λιθοβολισμό — αν και δεν υπάρχουν στοιχεία για κάτι τέτοιο τα τελευταία χρόνια.

Το όχημα επιρροής του Κατάρ

Ένα από τα κύρια οχήματα της επιχείρησης γερμανικής επιρροής του Κατάρ ήταν το κρατικό συνέδριο για την ασφάλεια του Μονάχου (MSC), το ετήσιο συνέδριο όπλων και διπλωματίας στη βαυαρική πρωτεύουσα που διευθύνεται από τον Heusgen και τον Γερμανό διπλωμάτη που έγινε σύμβουλος Wolfgang Ischinger.

Το εμιράτο φιλοξένησε και βοήθησε στη χρηματοδότηση και τη διοργάνωση δύο συναντήσεων MSC στη Ντόχα τα τελευταία χρόνια. Το 2018, ο Ischinger παρείχε στον Εμίρη του Κατάρ Ταμίμ μπιν Χαμάντ Αλ Θάνι το σπάνιο προνόμιο να μιλήσει στην εναρκτήρια συνεδρίαση του MSC, καθώς οι επικεφαλής των Ηνωμένων Εθνών και του ΝΑΤΟ παρακολουθούσαν.

Ένας πρώην πρωθυπουργός του Κατάρ και υπουργός Εξωτερικών, ο Hamad bin Jassim bin Jabr Al Thani, συμμετέχει επίσης στο διοικητικό συμβούλιο του MSC – το πιο αποκλειστικό όργανό του, που προορίζεται για τους μεγαλύτερους δωρητές του συνεδρίου. (Ένας εκπρόσωπος του MSC αρνήθηκε να πει πόσα είχε δωρίσει.)

Το Κατάρ υπήρξε επίσης πελάτης της εταιρείας συμβούλων του Ischinger, Agora Strategy Group, την οποία προσέλαβε το εμιράτο το 2017 για να εκπαιδεύσει τον τότε πρεσβευτή του στη Γερμανία, μέλος της άρχουσας οικογένειας, στα λεπτότερα σημεία της διπλωματίας. Η δέσμευση ήταν μια σοφή στρατηγική κίνηση: Ο τότε πρεσβευτής, Σεΐχης Σαούντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι, είναι τώρα ο αρχηγός του επιτελείου του εμίρη.

Η υπόθεση κατασκοπείας για λογαριασμό του Κατάρ

Παρά τις καλύτερες προσπάθειες του γερμανικού δικτύου επιρροής του Κατάρ, η μετατόπιση της κοινής γνώμης προς όφελος του εμιράτου στη Γερμανία έχει αποδειχθεί πρόκληση. Εκτός από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις διακρίσεις κατά της κοινότητας LGBTQ+, οι υπερασπιστές του Κατάρ χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν αναφορές ότι η χώρα κατασκόπευε τον Theo Zwanziger, πρώην επικεφαλής της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της Γερμανίας και ένθερμο επικριτή της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ.

Ο Zwanziger ήταν μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της FIFA και είχε χαρακτηρίσει την απόφαση να δοθεί το τουρνουά στο Κατάρ, «ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που έγιναν ποτέ στον αθλητισμό». Αναφέρθηκε επίσης στη χώρα ως «καρκίνο στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο», προκαλώντας αγωγή από την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία του Κατάρ, την οποία κέρδισε ο Zwanziger.

Το εμιράτο, ανησυχώντας ότι η προσπάθεια του Zwanziger να αφαιρέσει το τουρνουά από το Κατάρ θα μπορούσε να πετύχει, πλήρωσε περισσότερα από 10 εκατομμύρια δολάρια σε μια εταιρεία που διοικείται από πρώην στελέχη της CIA για να κατασκοπεύει τον Zwanziger, σύμφωνα με έγγραφα που αποκάλυψε το Associated Press πέρυσι. Ο στόχος της τριετούς προσπάθειας ήταν να διεισδύσει στον στενό κύκλο του Zwanziger και να τον χειραγωγήσει, σύμφωνα με τα έγγραφα.

Κλείνοντας, αν και η κριτική για το Κατάρ βρίσκεται σε έξαρση από τον προηγούμενο Νοέμβριο, οι γερμανικές εταιρείες ενέργειας υπέγραψαν αθόρυβα μια 15ετη συμφωνία για την αγορά έως και 2 εκατομμυρίων τόνων LNG του Κατάρ. Αν και αυτό είναι μόνο μια σταγόνα στον ωκεανό, όσον αφορά τις ανάγκες της Γερμανίας σε φυσικό αέριο, είναι πιθανότατα απλώς ένα πρώτο βήμα προς περαιτέρω συμφωνίες.