Κοροναϊός: «Ποδαρικό» με Κράκεν, ελλείψεις φαρμάκων και «έκρηξη» γρίπης και ιώσεων το 2023

Την ώρα που η νέα, «σούπερ» μεταδοτική μετάλλαξη Kraken του κοροναϊού έκανε την εμφάνισή της και στην Ελλάδα, με τη γρίπη και τις ιώσεις να «θερίζουν» και να μην βρίσκουμε αντιπυρετικά ούτε για τα παιδιά λόγω της έλλειψης φαρμάκων, η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) για την πορεία της πανδημίας στη χώρα μας μόνο ευχάριστη δεν είναι…

Συγκεκριμένα, τα στοιχεία για τις δύο πρώτες εβδομάδες του 2023 κατατάσσουν τη χώρα μας στη χειρότερη θέση, ως προς τα νέα κρούσματα και τις νοσηλείες ασθενών με κοροναϊό, μεταξύ των 27 μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολύ ψηλά βρίσκεται η Ελλάδα και στους θανάτους  – τέταρτη χειρότερη θέση.

Ενδεικτικό της απόκλισης από τα ευρωπαϊκά ποσοστά, σημειώνει το iatronet.gr, είναι πως τα κρούσματα στη χώρα μας είναι τριπλάσια από τον μέσο όρο (691,7 ανά 100.000 κατοίκους, έναντι 234,6), ενώ υπερδιπλάσιες είναι οι εισαγωγές σε νοσοκομεία (15,3 ανά 100.000 κατοικους, έναντι 6) και οι θάνατοι (27,6 ανά εκατομμύριο, έναντι 12,3).

Οι δέκα πρώτες χώρες σε κρούσματα (14ήμερο, ανά 100.000 κατοίκους):

Νοσηλείες με κοροναϊό

Η υψηλή διασπορά, όπως είναι φυσικό, έχει επηρεάσει και τις νοσηλείες ασθενών με κοροναϊό, στις οποίες η Ελλάδα κατέχει επίσης την πρώτη θέση στην Ευρώπη.

Η αναλογία είναι σχεδόν τριπλάσια από τον μέσο όρο (15,3 ανά 100.000 κατοίκους, έναντι 6) και πολύ υψηλότερη από τη δεύτερη στον κατάλογο Λετονία (11,3).

Σε εισαγωγές ασθενών με κοροναϊό σε ΜΕΘ, η Ελλάδα κατέχει την τρίτη υψηλότερη θέση μετά τη Λετονία και τη Γαλλία, με 0,5 εισαγωγές ανά 100.000, αναλογία που είναι ίδια με το μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Ελαφρά υποχώρηση στους θανάτους, αλλά…

Σημειώνοντας μία σειρά αρνητικών επιδόσεων επί μήνες, η Ελλάδα έχει υποχωρήσει ελαφρά στον κατάλογο με την αναλογία θανάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού.

Ωστόσο, τις δύο πρώτες εβδομάδες του 2023 κατείχε την τέταρτη θέση, μαζί με την Σουηδία, με 27,6 νεκρούς ανά εκατομμύριο, έναντι μόλις 12,3 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Παρελαύνει» η Kraken

Την ίδια στιγμή, η νέα μετάλλαξη Kraken συνεχίζει να παρελαύνει στις ΗΠΑ και, σταδιακά, στην Ευρώπη, με τους επιστήμονες να παρατηρούν ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων του κοροναϊού.

Η Kraken έφτασε πλέον και στην Ελλάδα, όπου μέχρι στιγμής έχει γίνει γνωστό ότι έχει ανιχνευθεί σε μόλις 6 δείγματα, όμως σύμφωνα με τους επιστήμονες η νέα υποπαραλλαγή είναι 40% πιο μεταδοτική και ανθεκτική από κάθε άλλη μετάλλαξη του κοροναϊού.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η Kraken ή αλλιώς XBB.1.5, είναι υποπαραλλαγή της μετάλλαξης Όμικρον, ενώ τις τελευταίες έξι εβδομάδες εμφανίστηκε σε αρκετές χώρες. Στις ΗΠΑ, μάλιστα, έχει γίνει η κυρίαρχη υποπαραλλαγή.

Η αξιολόγηση κινδύνου από τον ΠΟΥ

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε σύντομη αξιολόγηση κινδύνου για τη νέα υποπαραλλαγή, στην οποία εκτιμά ότι η Kraken είναι πιο μεταδοτική και  εξαπλώνεται ταχύτερα από τις προηγούμενες, αλλά δεν είναι πιο επικίνδυνη.

Αναφέρει ότι μεταξύ 22 Οκτωβρίου 2022 – 11 Ιανουαρίου 2023 έχουν ανιχνευθεί κρούσματα της Όμικρον ΧΒΒ.1.5 σε 38 χώρες, τα περισσότερα στις ΗΠΑ (82%), στη Βρετανία (6%) και στη Δανία (2%).

«Είναι ένα πολύ επικίνδυνο στέλεχος»

Πάντως, ο γιατρός – ερευνητής, Γιώργος Παυλάκης, έκανε λόγο για ένα πολύ «επικίνδυνο» στέλεχος.

«Μας ανησυχεί η μετάλλαξη, είναι ένα πολύ επικίνδυνο στέλεχος, επικρατεί σε ένα πεδίο γεμάτο με άγρια στελέχη, είναι ένα από τα 4-5 στελέχη που έχουν καταστρέψει τα μονοκλωνικά αντισώματα, στα οποία βασίζονταν οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι που έχουν κάνει μεταμοσχεύσεις», επισήμανε ο κ. Παυλάκης (ΣΚΑΪ).

Και προσέθεσε χαρακτηριστικά πως «δεν είμαστε καθόλου κοντά στο τέλος της πανδημίας», ενώ τόνισε για τη νέα υποπαραλλαγή ότι «και με δυο, και με πέντε εμβόλια, μπορεί να μολύνει ξανά τους πάντες, κανείς δεν είναι έξω από τον κίνδυνο».

Έρχεται μεγάλη πίεση στο ΕΣΥ τις επόμενες εβδομάδες

Ενδέχεται ο κοροναϊός να περνάει σε ενδημική φάση και αυτό που ζήσαμε τα προηγούμενα χρόνια να βρίσκεται στο τέλος, ή πλέον βρισκόμαστε στην αρχή μιας καινούργιας εποχής, όπου στο πλαίσιο της πολύ έντονης κλιματικής αλλαγής, θα αναδυθούν νέα παθογόνα και θα έχουμε μία διαφορετική εικόνα της υγείας, από ό,τι μέχρι τώρα γνωρίζαμε;

Αυτό είναι ένα ερώτημα που συζητιέται σε όλα τα παγκόσμια forum, αλλά κανείς δεν μπορεί να δώσει μία ξεκάθαρη απάντηση τη δεδομένη χρονική στιγμή, δηλώνει στο Πρακτορείο FM η πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδος, Δρ Σταματούλα Τσικρικά, σκιαγραφώντας παράλληλα το στίγμα των καιρών, αλλά και την εικόνα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην χώρα μας, λόγω της έξαρσης πολλών ιώσεων ταυτόχρονα, μαζί με γρίπη, Covid-19 και RSV.

«Εκτιμώ ότι, τις επόμενες εβδομάδες και μέχρι να κορυφωθεί το κύμα της γρίπης, θα είμαστε πολύ πιεσμένοι», όπως είπε.

Σημείωσε, ωστόσο, ότι το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα «έχει να κάνει με το πόσο καλά θα είμαστε και εμείς προετοιμασμένοι και ενισχυμένοι.

»Μετά από τρία χρόνια πανδημίας, νομίζω ότι υπάρχει από τα προηγούμενα κύματα, και η κλινική εμπειρία, αλλά και η γνώση του πόσο μπορεί να πιεστεί το σύστημα υγείας, αλλά και ποιες δομές είναι εκείνες οι οποίες θα πρέπει να ενισχυθούν και να ενεργοποιηθούν», εξήγησε η κυρία Τσικρικά.

Τι χρειάζεται να γίνει στην παρούσα φάση, λοιπόν, για να μην βρεθούμε μπροστά σε καταστάσεις που κανείς δεν θέλει να ξαναζήσει;

Επαγρύπνηση

Χρειάζεται μεγάλη επαγρύπνηση σε τρία επίπεδα, εξήγησε η πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδος.

Και αναφέρθηκε στα εξής:

«Πρώτον, σε επίπεδο στρατηγικών της υγείας. Πώς δηλαδή θα μπορέσουν να ενισχύσουν, να αξιοποιήσουν και να διαχειριστούν με τον καλύτερο και ορθότερο τρόπο τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή την κρίση των αναπνευστικών ιών.

»Δεύτερον, πώς οι επαγγελματίες υγείας θα μπορέσουν να σταθούν και πάλι ξεκούραστοι και με υψηλής ποιότητας υπηρεσίες δίπλα στον πάσχοντα.

Και τρίτον, ο πληθυσμός να μπορεί να αντιληφθεί τις καλές πρακτικές και τις καλές γνώσεις που αποκτήσαμε τα προηγούμενα χρόνια, τόσο για την ατομική ευθύνη, αλλά και για την αναπνευστική υγεία και την ατομική υγιεινή και να μην τα εγκαταλείψει».

Όπως ανέφερε, η κυρία Τσικρικά, «αν όλα αυτά δουλέψουν καλά και έρθουν σε μία ισορροπία, νομίζω ότι θα μπορέσουμε να τα καταφέρουμε με τις λιγότερες ανθρώπινες απώλειες».

Τι πρέπει να γίνει με τα σχολεία;

Για το άνοιγμα των σχολείων μετά τις γιορτές και την επίπτωση που αυτό έχει στην περαιτέρω έξαρση των ιώσεων, η κυρία Τσικρικά σχολίασε πως «κάθε δραστηριότητα και κάθε συγχρωτισμός με άτομα τα οποία μεταδίδουν και δεν παραμένουν σπίτι, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι θα οδηγήσει σε αύξηση κρουσμάτων, κάτι το οποίο ήδη βλέπουμε από την πρώτη εβδομάδα λειτουργίας των σχολείων μετά τις διακοπές».

«Το περιμέναμε, άλλωστε», προσέθεσε, «και θα αποτυπωθεί και επιδημιολογικά».

«Τα παιδιά δεν μπορούν να μείνουν στο σπίτι. Το έχουμε καταλάβει. Σε καμία χώρα δεν έκλεισαν τα σχολεία, ούτε και στη δική μας», κατέληξε χαρακτηριστικά η γιατρός.

Εκρηκτική η κατάσταση στα φαρμακεία

Και μέσα σε όλα αυτά, έχουμε και τις σοβαρότατες ελλείψεις στα φάρμακα, που δοκιμάζουν τους πολίτες, με εκείνους που αγωνιούν περισσότερο να είναι οι γονείς των παιδιών, στα οποία «θερίζουν» ιώσεις και γρίπη.

Στο μεταξύ, υπάρχουν ήδη λίστες… αναμονής στα φαρμακεία για πολλά δημοφιλή φάρμακα.

Για το θέμα των ελλείψεων των φαρμάκων, ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, έχει πει ότι εντοπίζεται σε δύο επίπεδα: Στο διαχρονικό πρόβλημα που αφορά φάρμακα στα οποία γίνονται παράλληλες εξαγωγές και σε αυτό που οφείλεται σε παγκόσμια έλλειψη, εξαιτίας φοβερής έξαρσης των ιώσεων μετά την πανδημία και τη χαμηλή παραγωγή λόγω του ενεργειακού κόστους.

Ο ίδιος διαβεβαίωσε πως «γενόσημα και εισαγωγές εξασφαλίζουν επάρκεια φαρμάκων», ωστόσο, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο αυξήσεων στις τιμές των φαρμάκων, λέγοντας ότι οι οποίες αυξήσεις θα γίνουν «μόνο εκεί που υπήρχαν πάντα, όταν αποδεικνύεται – σε πάρα πολύ φθηνά φάρμακα, του ενός και των δύο ευρώ – ότι κοστολογικά δεν βγαίνουν λόγω της αύξησης της ενέργειας».

Από την πλευρά του, ο Θεόδωρος Τρύφων, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας δήλωσε πως «η μεγάλη εικόνα είναι ότι στην Ελλάδα έχουμε 9 χιλιάδες φάρμακα και 6,5 χιλιάδες ενεργούς κωδικούς», εξηγώντας πως «είναι σαφές ότι, λόγω προβλημάτων που έχουν υπάρξει, έχει υπάρξει ένα βραχυπρόθεσμο πρόβλημα σε σχέση με την παρακεταμόλη και σε φάρμακα κυρίως παιδικά και σε σιρόπια παιδιατρικά».

Παράλληλα, τόνισε ότι υπάρχει έλλειψη και σε πρώτες ύλες, συνεπώς αυτό επηρεάζει και τα γενόσημα φάρμακα. Ωστόσο, ο πρόεδρος  της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας διαβεβαίωσε ότι το πρόβλημα αποκαθίσταται.