Ουκρανία: Γιατί θα μείνουν «παγωμένα» τα μέτωπα – Η πρόκληση με τα νατοϊκά άρματα μάχης

Η προοπτική να προμηθεύσουν αρκετές χώρες την Ουκρανία με άρματα μάχης νατοϊκής σχεδίασης προσφέρει μια διέξοδο προς την αναζωπύρωση της προσπάθειας του Κιέβου να διεκδικήσει το έδαφός του από την κατοχή της Ρωσίας.

Οι επόμενοι έξι μήνες θα είναι πιθανότατα κρίσιμοι για την προσπάθεια αυτή. Για να μπορέσει η Ουκρανία να λειτουργήσει αυτά τα οχήματα, ωστόσο, θα απαιτηθούν περισσότερα από τα άρματα μάχης που θα παραδοθούν στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, σημειώνει σε ανάλυσή της η βρετανική εφημερίδα The Guardian.

Ο ρωσικός στρατός έχει εμπλακεί σε μια διαρκή επίθεση στην πόλη Μπαχμούτ εδώ και μήνες, με ελάχιστα αποτελέσματα. Τα χωράφια γύρω από την πόλη είναι γεμάτα με πτώματα Ρώσων στρατιωτών, ενώ ο ρυθμός πυρός από το πυροβολικό της Ρωσίας μειώνεται, καθώς αντιμετωπίζει ελλείψεις σε εφεδρικές κάννες και ορισμένα πυρομαχικά.

Με το μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων δυνάμεων της Ρωσίας δεσμευμένο, η άνοιξη προσφέρει την ευκαιρία στην Ουκρανία να περάσει στην επίθεση.

Καμία πλευρά δεν θα ρισκάρει

Ούτως ή άλλως και, παρά το γεγονός ότι οι θερμοκρασίες στην ανατολική Ουκρανία ήταν πολύ κάτω από το μηδέν τις τελευταίες ημέρες, σκληρύνοντας το έδαφος και ανοίγοντας «παράθυρο» για πιθανές χειμερινές επιθέσεις και από τις δύο πλευρές, θεωρείται απίθανο να γίνουν τελικά τέτοιες κινήσεις τώρα, αλλά ούτε κι αργότερα, όπως επισημαίνει το Bloomberg.

Στρατιωτικοί αναλυτές εντός και εκτός Ουκρανίας λένε ότι ενώ η μετάβαση από το λασπώδες στο παγωμένο έδαφος είναι σημαντική για τη χρήση τροχοφόρων οχημάτων μάχης και υποστήριξης, είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες που θα εξετάσουν οι διοικητές πριν διακινδυνεύσουν μια νέα μεγάλη επίθεση.

Πιο σημαντικά είναι η διαθεσιμότητα εφεδρειών, εξοπλισμού και πυρομαχικών και η ανάγκη δημιουργίας «αδύναμων σημείων» στις ζώνες άμυνας του εχθρού.

Και οι δύο πλευρές έχουν εμπλακεί σε αργές, αλλά εξαντλητικές επιθέσεις. Οι ρωσικές δυνάμεις προσπαθούν να καταλάβουν το Μπαχμούτ μετά την πρόοδο στο Σολεντάρ, ενώ τα ουκρανικά στρατεύματα επιτίθενται στην Κρεμίνα και το Σβατόνε. Πρόκειται για μικρές πόλεις στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, του οποίου η Ρωσία ανακοίνωσε την προσάρτηση χωρίς να το έχει καταλάβει εξ ολοκλήρου.

Μάχη χαρακωμάτων

Το πώς θα εξελιχθεί η σύγκρουση τους επόμενους μήνες είναι πιθανό να καθοριστεί λιγότερο από τις αλλαγές του καιρού και περισσότερο από την επιτυχία που έχει κάθε πλευρά στο να εξαντλήσει τις δυνάμεις της άλλης και να ανασυνθέσει τις δικές της μέχρι την άνοιξη, δήλωσε ο Igor Levchenko του New Geopolitics, ενός think tank με έδρα το Κίεβο.

Ο κίνδυνος για τη Ρωσία, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο άμυνας, είναι ότι στο Μπαχμούτ θα έχει μόνο ένα μικρό τακτικό κέρδος με κόστος τεράστιες απώλειες προσωπικού. Ένα παρόμοιο λάθος το καλοκαίρι άφησε τις ρωσικές δυνάμεις εξαντλημένες και υπερβολικά διασπαρμένες, επιτρέποντας στην Ουκρανία να ξεκινήσει επιτυχημένες αντεπιθέσεις το φθινόπωρο.

Οι πρόσφατες ανακοινώσεις από ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία για την αποστολή τεθωρακισμένων, καθώς και οι ανακοινώσεις ότι θα διατεθούν και δυτικού τύπου άρματα μάχης, σημαίνουν ότι η Ουκρανία μπορεί να εξοπλιστεί για μια νέα επίθεση.

Αξιωματούχοι στο Κίεβο, εν τω μεταξύ, έχουν εκφράσει ανησυχία για την πιθανότητα νέας ρωσικής επίθεσης από τη Λευκορωσία, μόλις 150 χλμ. βόρεια της πρωτεύουσας της Ουκρανίας.

Θα πάρει πίσω την Κριμαία η Ουκρανία;

Το γενικό επιτελείο της Ουκρανίας υπήρξε εξαιρετικό στον επιχειρησιακό σχεδιασμό μέχρι σήμερα και θα αφιερώσει εβδομάδες ή μήνες δημιουργώντας προϋποθέσεις για την επόμενη, αποφασιστική φάση της σύγκρουσης, εκτίμησε ο Μπεν Χότζες, πρώην υποστράτηγος των ΗΠΑ και διοικητής του αμερικανικού στρατού στην Ευρώπη.

Ενώ η Ρωσία μπορεί να στοχεύει να χρησιμοποιήσει τους επιστρατευμένους νεοσύλλεκτους, για να παρατείνει τον πόλεμο μέχρι να καταρρεύσει η υποστήριξη προς την Ουκρανία από τους συμμάχους της, κάτι που ο Χότζες δηλώνει πως δεν βλέπει «να συμβαίνει το 2023». «Μάλλον βλέπω την Ουκρανία να απελευθερώνει την Κριμαία μέχρι τα τέλη Αυγούστου», προσέθεσε.

Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, προσάρτησε την χερσόνησο της Κριμαίας το 2014, μετατρέποντάς την έκτοτε σε βάση υποστήριξης των δυνάμεών του στην υπόλοιπη κατεχόμενη Ουκρανία. Ορισμένοι στρατιωτικοί αναλυτές έχουν εκφράσει σκεπτικισμό για την ικανότητα της Ουκρανίας να την ανακαταλάβει.

Ενώ η πτώση της θερμοκρασίας σκληραίνει το έδαφος στα ανατολικά από τις 6 Ιανουαρίου, στους -8 έως -14 βαθμούς Κελσίου, καθιστά παράλληλα δύσκολο για τους στρατιώτες να πολεμήσουν αποτελεσματικά και να περάσουν μέρες μακριά από καταφύγιο, όπως θα απαιτούσε μια επιτυχημένη επιθετική κίνηση.

Την ίδια στιγμή, σημειώνει ο Guardian, η σημερινή δυσμενής θέση της Ρωσίας δεν είναι αναπόφευκτα αόριστη. Έχοντας επιστρατεύσει 280.000 πολίτες κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και με τη δυνατότητα για περαιτέρω γύρους επιστρατεύσεων, ο ρωσικός στρατός μπορεί να αρχίσει να δημιουργεί νέες μάχιμες μονάδες με την πάροδο του χρόνου.

Σε τι υπερτερεί ο ρωσικός στρατός

Επιπλέον, αν και η δυσλειτουργία της ρωσικής κυβέρνησης περιορίζει επί του παρόντος τη βιομηχανική της παραγωγή, το κράτος διαθέτει τις πρώτες ύλες και τις μηχανουργικές εργασίες για να σταθεροποιήσει τα προβλήματα εφοδιασμού του με την πάροδο του χρόνου.

Ο κίνδυνος – και όχι η πρόβλεψη – είναι ότι αν η Ουκρανία δεσμεύσει τα αποθέματά της σε μια εαρινή επίθεση και υποστεί μεγάλες απώλειες, θα μπορούσε να γίνει ευάλωτη αργότερα μέσα στο έτος.

Η μεγιστοποίηση των κερδών που μπορούν να επιτευχθούν την άνοιξη και ο περιορισμός του κόστους σε ουκρανικές ζωές για μια επίθεση είναι το κλειδί για τον μετριασμό αυτού του κινδύνου.

Για το έργο αυτό, τα τεθωρακισμένα οχήματα που σχεδιάστηκαν από τη ΝΑΤΟ, όπως τα Bradley και Marders που έχουν ήδη υποσχεθεί, μαζί με τις πιθανές μελλοντικές παραδόσεις αρμάτων μάχης Leopard 2, θα ήταν ιδανικά.

Τα οχήματα αυτά, που θα διατεθούν σε επαρκή αριθμό, θα προστάτευαν τα ουκρανικά στρατεύματα από το πυροβολικό κατά την προέλασή τους και θα βοηθούσαν στην εξουδετέρωση των ρωσικών τεθωρακισμένων και των καταφυγίων.

Η παροχή τεθωρακισμένων του ΝΑΤΟ για την υποστήριξη των ελιγμών θα βοηθούσε επίσης στην επίλυση των περιορισμών στον εφοδιασμό, που διαπιστώνουν οι εταίροι της Ουκρανίας στην παροχή πυρομαχικών πυροβολικού.

Χωρίς τεθωρακισμένα, οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις είναι πιθανό να βασίζονται περισσότερο στο πυροβολικό και, ως εκ τούτου, να ρίχνουν περισσότερα πυρομαχικά για να προωθηθούν. Η θωράκιση προσφέρει στα ουκρανικά στρατεύματα την προοπτική να επιτύχουν μεγαλύτερα κέρδη με λιγότερα βλήματα.

Οι προκλήσεις με την παροχή νατοϊκών αρμάτων μάχης στο Κίεβο

Παρά αυτούς τους σοβαρούς επιχειρησιακούς λόγους για την παροχή θωράκισης στην Ουκρανία, η παροχή αρμάτων μάχης νατοϊκής σχεδίασης παρουσιάζει ορισμένες σημαντικές προκλήσεις.

Το Leopard 2, βάρους περίπου 69 τόνων, και το Challenger 2, βάρους 72 τόνων, είναι περισσότερο από 20 τόνους βαρύτερα από τα σοβιετικής σχεδίασης άρματα μάχης που διαθέτει σήμερα η Ουκρανία.

Υπάρχουν ελάχιστες ουκρανικές υποδομές κατά μήκος των οποίων μπορούν να ταξιδέψουν τέτοια βαριά οχήματα, ενώ τα οχήματα μηχανικής και ανάκτησης έχουν βελτιστοποιηθεί για την υποστήριξη σοβιετικών σχεδίων.

Αν εξαιρέσουμε την εκπαίδευση που απαιτείται για τη συντήρηση και τη μάχη με άρματα μάχης νατοϊκού σχεδιασμού, θα πρέπει επίσης να παρέχονται μαζί με οχήματα μηχανικού μάχης και οχήματα υποστήριξης κινητικότητας, αν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε οποιαδήποτε κλίμακα.

Αυτή η απαίτηση για διευκολύνσεις θέτει δύσκολες επιλογές στα μέλη του ΝΑΤΟ, που θέλουν να προσφέρουν στην Ουκρανία τα οχήματά τους. Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, ο στόλος των αρμάτων μάχης της πρώτης γραμμής μειώθηκε σημαντικά, ενώ οι περικοπές στα οχήματα γεφύρωσης, διάρρηξης και μεταφοράς και ανάκτησης ήταν ακόμη πιο σοβαρές.

Οι περισσότερες χώρες λειτουργούν το ελάχιστο από αυτά τα οχήματα για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους στο ΝΑΤΟ και, ακόμη και σε αυτούς τους μικρούς στόλους, η μη διαθεσιμότητα των οχημάτων λόγω χαμηλής συντήρησης αποτελεί πρόβλημα, εξαιτίας της υποεπένδυσης κατά τη διάρκεια του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας».

Το συμπέρασμα είναι ότι οι διεθνείς εταίροι της Ουκρανίας πλησιάζουν σε μια δύσκολη διακλάδωση του δρόμου. Για μήνες, έχουν χαρίσει εξοπλισμό που κρατούσαν σε αποθήκες.

Παρόλο που οι δωρεές αυτές έχουν εκφραστεί σε δολάρια, λίγες από αυτές έχουν επιφέρει βαρύ οικονομικό κόστος στους δωρητές. Ωστόσο, καθώς οι δωρεές αρχίζουν να ωθούνται σε κρίσιμους στόλους και αποθέματα, οι εταίροι της Ουκρανίας αντιμετωπίζουν την ανάγκη να επενδύσουν στην αναγέννηση των δυνατοτήτων τους, καθώς και στην υποστήριξη της Ουκρανίας.

Σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, προσπάθησαν να αναβάλλουν αυτή την απόφαση. Αλλά αν θέλουν μια ουκρανική νίκη, τότε δεν μπορούν να την αναβάλλουν άλλο. Η αναβολή των επενδύσεων σημαίνει ότι προσφέρουν στη Ρωσία την ευκαιρία να παρατείνει τον πόλεμο.