Ρωσία: Έχει αλλάξει ο πόλεμος τη ζωή στη χώρα; – Τι πιστεύει η Δύση, ποια είναι η πραγματικότητα

Ο πόλεμος ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου του 2022. Το ABC φιλοξενεί ανάλυση για το πώς έχει αλλάξει η ζωή στη Ρωσία.

Την ανάλυση υπογράφει ο Αλεξάντερ Τιτόφ του The Conversation. «Έχει περάσει ένας χρόνος από την τελευταία φορά που έκανα ταξίδι στη Ρωσία. Τότε, οι περισσότεροι άνθρωποι που συνάντησα πίστευαν ότι οι προοπτικές ενός πολέμου με την Ουκρανία ήταν πολύ απομακρυσμένες, παρά τη μαζική συγκέντρωση στρατευμάτων στα σύνορα. Ήμουν λοιπόν περίεργος να δω πώς έχει αλλάξει η στάση των ανθρώπων από τότε», σημειώνει ο Τιτόφ.

Εξίσου σημαντικό ήταν να δω ιδίοις όμμασι πώς ο πόλεμος άλλαξε τη ζωή στη Ρωσία, τονίζει ο ίδιος στην ανάλυσή του.

«Έκπληξη»

«Η πρώτη έκπληξη ήταν το πόσο φυσιολογική είναι η ζωή. Παρά τις αναφορές των ΜΜΕ για καταστροφή και κατήφεια ως αποτέλεσμα των δυτικών κυρώσεων, όλα λειτουργούν όπως πριν. Οι εγχώριες τραπεζικές συναλλαγές λειτουργούν, οι μισθοί και οι συντάξεις καταβάλλονται στην ώρα τους, το πανταχού «παρών» ηλεκτρονικό εμπόριο σφύζει από δραστηριότητα και τα καταστήματα είναι γεμάτα με τρόφιμα και καταναλωτικά αγαθά. Στην Αγία Πετρούπολη, τουλάχιστον, δυσκολεύτηκα να παρατηρήσω οποιαδήποτε αλλαγή στην καθημερινή ζωή σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2021», γράφει ο Αλεξάντερ Τιτόφ.

Ωστόσο, αν ψάξετε βαθύτερα, ο αντίκτυπος των κυρώσεων είναι υπαρκτός, σημειώνει ο αναλυτής. Ένα θέμα που αναδύεται συνεχώς είναι τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων, τα οποία έχουν γίνει αισθητά ακριβότερα. Αλλά ακόμη και έτσι, νέες προμήθειες αποστέλλονται τώρα. Αυτό ισχύει σχεδόν για οτιδήποτε άλλο έχει προσανατολισμό για κατανάλωση. Δεν υπάρχουν ελλείψεις, ακόμη και σε δυτικά προϊόντα όπως το ουίσκι, τα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι πλήρως εφοδιασμένα.

Για τους περιορισμούς στα ταξίδια

Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν επιδράσει – αλλά όχι όπως τα μέτρα που θεσπίστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κοροναϊού. Οι άνθρωποι μπορούν ακόμη να ταξιδέψουν σε πολλές χώρες, όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος ή οι χώρες του Κόλπου.

Οι επιχειρηματίες διαμαρτύρονται για δυσκολίες, ιδίως όσοι δραστηριοποιούνται στον τομέα των εισαγωγών – εξαγωγών. Όμως, μετά από μερικούς μήνες χάους, οι επιχειρήσεις βρίσκουν νέες ναυτιλιακές διαδρομές μέσω τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία ή το Καζακστάν, επισημαίνει ο Τιτόφ.

«Ένας γνωστός μου που εργάζεται σε τομέα που σχετίζεται με την άμυνα γέλασε με την ιδέα ότι η Ρωσία μπορεί να ξεμείνει από πυραύλους. Μου είπε ότι η αμυντική βιομηχανία έχει αποθηκεύσει βασικά εξαρτήματα εδώ και χρόνια και χρησιμοποιεί επίσης πιο τοπικές εναλλακτικές λύσεις (αν και αυτό είναι ένας ισχυρισμός που δεν μπόρεσα να επαληθεύσω). Τα υπόλοιπα μπορούν ακόμη να αγοραστούν – αν και σε διογκωμένες τιμές. Το πραγματικό τους πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη εξαρτημάτων, αλλά η ικανότητα να αυξήσουν την παραγωγή για να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες στρατιωτικές παραγγελίες», σημειώνει ο αναλυτής.

Προσαρμογή στη νέα κανονικότητα

Η γενική εντύπωση που προκύπτει από συζητήσεις με ανθρώπους σε διάφορες επιχειρήσεις είναι ότι το κύριο μέλημά τους είναι η προσαρμογή στη νέα κανονικότητα. Πολλά πράγματα θα είναι λιγότερο αποτελεσματικά και ακριβότερα, αλλά η ρωσική οικονομία δεν θα καταρρεύσει.

Αν αυτή είναι μια κρίση για τη Ρωσία – που είναι – δεν έχει καμία σχέση με την αναταραχή των αρχών της δεκαετίας του 1990, όταν το κράτος, η κοινωνία και η οικονομία κατέρρεαν ταυτόχρονα, γράφει ο Τιτόφ.

Μην αναφέρεστε στον πόλεμο

«Ένα άλλο πράγμα που με εξέπληξε ήταν ο βαθμός στον οποίο ο πόλεμος αποφεύγεται σε καθημερινή βάση», περιγράφει ο Τιτόφ.

«Βλέπετε αναφορές σχετικά με τον πόλεμο στις ειδήσεις της τηλεόρασης και στις εκπομπές με πάνελ (οι οποίες ακολουθούν σταθερά την κυβερνητική γραμμή), αλλά ένιωσα πολύ καλύτερα ενημερωμένος για τον πόλεμο χρησιμοποιώντας την εφαρμογή Telegram στο Μπέλφαστ – όπου ζω και εργάζομαι – παρά όταν μιλούσα με πραγματικούς ανθρώπους στην Αγία Πετρούπολη. Διαπίστωσα ότι μπορούσες να κάνεις ολόκληρες συζητήσεις χωρίς να αναφερθεί ποτέ η Ουκρανία, εκτός αν την ανέφερα σκόπιμα», προσθέτει.

«Η γενική μου εντύπωση ήταν ότι η εισβολή ενίσχυσε τις προϋπάρχουσες απόψεις των ανθρώπων. Όσοι ήταν πάντα αντίθετοι με τον Πούτιν τη μισούν, ενώ όσοι υποστηρίζουν την κυβέρνηση παραμένουν σε μεγάλο βαθμό υπέρ. Αλλά η συντριπτική πλειοψηφία προσπαθεί να την αγνοήσει όσο μπορεί», τονίζει ο Αλεξάντερ Τιτόφ.

«Κανείς με τον οποίο μίλησα δεν ήταν χαρούμενος που ξεκίνησε ο πόλεμος, αλλά υπάρχει μια σημαντική προειδοποίηση: το ότι λυπάται γι’ αυτόν δεν σημαίνει ότι θέλει να τον τερματίσει με κάθε κόστος. Κάποιοι είπαν ότι το μόνο πράγμα που είναι χειρότερο από έναν πόλεμο είναι να χάνεις έναν πόλεμο», συμπληρώνει.

Για τις διαμαρτυρίες

«Ούτε υπάρχουν πολλά στοιχεία για λαϊκές διαμαρτυρίες. Προφανώς, πολλοί άνθρωποι που αντιτίθενται στον Πούτιν έχουν ήδη εγκαταλείψει τη χώρα, ιδίως από τότε που άρχισαν οι κινητοποιήσεις τον Σεπτέμβριο του 2022. Πολλοί άλλοι που αντιτίθενται στον πόλεμο έχουν φυλακιστεί. Δύο φίλοι μου (μακροχρόνιοι επικριτές του καθεστώτος) σχεδίαζαν να φύγουν για να αποφύγουν τη μελλοντική επιστράτευση», υπογραμμίζει ο Τιτόφ.

Ο ίδιος προσθέτει ότι: «Μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις που μου τέθηκαν σχετικά με την ενεργειακή κατάσταση ήταν: «Πόσο πληρώνετε για το φυσικό αέριο στο Ηνωμένο Βασίλειο;»».

Το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ υποφέρουν από το υψηλό ενεργειακό κόστος, αλλά είναι απίθανο η ευρωπαϊκή οικονομία να καταρρεύσει ή να προκληθεί πολιτική αναταραχή – η σιωπηρή υπόθεση πίσω από την ερώτηση, γράφει με νόημα ο Τιτόφ. Παρόμοια είναι η κατάσταση και στη Ρωσία. Παρά τις δυτικές κυρώσεις, φαίνεται ότι δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος κατάρρευσης της ρωσικής οικονομίας.

Χάσμα αντίληψης

«Μετά από δύο εβδομάδες παραμονής στην Αγία Πετρούπολη, έχω την εντύπωση ότι η κοινωνία και η οικονομία της Ρωσίας δεν έχουν ακόμη κινητοποιηθεί πλήρως για την πολεμική προσπάθεια», υποστηρίζει ο Τιτόφ.

«Ενώ η μερική επιστράτευση τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του περασμένου έτους έφερε τον πόλεμο πιο κοντά στο σπίτι, αφορούσε ένα σχετικά μικρό ποσοστό του πληθυσμού – από όλους τους γνωστούς μου, μόνο ένας φίλος ενός φίλου επιστρατεύτηκε», σημειώνει ο αναλυτής.

Εν τω μεταξύ, οι περαιτέρω γύροι επιστράτευσης έχουν ως ένα βαθμό ενσωματωθεί στις προσδοκίες των ανθρώπων, γράφει ο Τιτόφ. «Αν δεν υπάρξουν τεράστιες στρατιωτικές αποτυχίες που θα οδηγήσουν σε μια πραγματικά εκτεταμένη επιστράτευση, φαίνεται ότι η ζωή στο εσωτερικό μέτωπο της Ρωσίας θα συνεχιστεί σχεδόν κανονικά», προβλέπει.

«Ένα από τα μεγαλύτερα διδάγματα από το ταξίδι μου είναι το τεράστιο χάσμα μεταξύ των αναπαραστάσεων της Ρωσίας στη Δύση και αυτού που βλέπεις όταν φτάνεις εκεί. Αυτό το χάσμα στην αντίληψη είναι πιθανό να αυξηθεί εξαιτίας της έλλειψης ανθρώπων που ταξιδεύουν σήμερα εκεί από τη Δύση και της αναστολής των επαγγελματικών και ακαδημαϊκών δεσμών», σημειώνει ο Τιτόφ.

«Όσο σημαντικοί και αν είναι, η εξάρτηση από τα σχόλια των εξόριστων ακτιβιστών κατά του Πούτιν ή εκείνων που παραμένουν στη Ρωσία και εξακολουθούν να είναι ενεργοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν θα βοηθήσει, καθώς είναι περιθωριοποιημένοι στην πατρίδα τους και χάνουν την επαφή με τη ρωσική πραγματικότητα όταν βρίσκονται στο εξωτερικό», γράφει ο αναλυτής.

«Το γεγονός είναι ότι δεν υπάρχει κανένα υποκατάστατο για να δείτε τα πράγματα με τα μάτια σας. Βρήκα το πρόσφατο ταξίδι μου στη Ρωσία αγχωτικό – αλλά χαίρομαι που το έκανα», καταλήγει ο Αλεξάντερ Τιτόφ.