Μια ατυχής Γνωμοδότηση

Τις τελευταίες ημέρες έχει ξεσπάσει έντονος πολιτικός και νομικός διάλογος σχετικά με την υπ’αρ.1/2023 Γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου για τις αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ. Εν προκειμένω, τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν είναι τα εξής δύο: πρώτον, αν είχε αρμοδιότητα για την έκδοση της ο κος Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και, δεύτερον, αν κατά περιεχόμενο ήταν ορθή.

Ως προς το πρώτο ερώτημα, η απάντηση καταρχήν θα ήταν ότι μια τέτοια Γνωμοδότηση κινείται στα ευρεία πλαίσια των αρμοδιοτήτων του (α.29 Ν.4938/2022), εφόσον είχε εκδοθεί σε χρονικά αδιάφορη στιγμή. Ωστόσο, δεδομένης της σχετικής εκκρεμοδικίας ενώπιον του ΣτΕ για τον επίμαχο Ν.5002/2022 και της εν εξελίξει ποινικής έρευνας για το ζήτημα των «υποκλοπών», η εν λόγω Γνωμοδότηση ήταν άτοπη και ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, συμμορφούμενος και με την πάγια θέση του Α.Π. εν προκειμένω για την αποφυγή επηρεασμού εκκρεμών δικών, όφειλε να απέχει από την έκδοση της.

Δ. Αναστασόπουλος

Ως προς το δεύτερο ζήτημα, και συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά τις συμπερασματικές σκέψεις του κου Εισαγγελέα για το εύρος των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της ΑΔΑΕ, σύμφωνα με τις οποίες αυτές περιορίζονται δυνάμει του άρθρου 4 παρ.7 του Ν.5002/2022, αυτές κρίνονται εσφαλμένες, καθώς προβαίνει στο αβάσιμο λογικό άλμα του περιορισμού των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της ΑΔΑΕ μέσω της ρύθμισης της ως άνω διάταξης για το δικαίωμα ενημέρωσης του παρακολουθούμενου για λόγους εθνικής ασφάλειας. Όπως σωστά και ο κος Πρόεδρος της ΑΔΑΕ αναφέρει εν προκειμένω, η εν λόγω νεοπαγής διάταξη (α.4 παρ.7 Ν.5002/2022) δεν περιορίζει τις γενικές ελεγκτικές αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ (α.6 παρ.1 Ν.3115/2003).

Επισημαίνεται στο σημείο αυτό ότι η λειτουργία των ανεξάρτητων αρχών στη χώρα μας εδράζεται στο Σύνταγμα, προκειμένου να επιτελούν το έργο τους κατά τρόπο αδιάβλητο και ανεξάρτητο, προς όφελος της κοινωνίας και του κράτους δικαίου. Η φαλκίδευση της λειτουργίας τους δεν πρέπει να γίνεται ούτε άμεσα ούτε έμμεσα. Ωστόσο, ούτε και αυτές είναι ανεξέλεγκτες, ακόμα και κατά την άσκηση των συνταγματικώς κατοχυρωμένων αρμοδιοτήτων τους, όπως ορθώς επισημαίνεται και από τον τ.ΠτΔ και επ.Καθηγητή ΕΚΠΑ κο Πρ.Παυλόπουλο (στο εύστοχο πρόσφατο άρθρο του με τον τίτλο «Παρατηρήσεις ως προς την συνταγματική κατοχύρωση των αρμοδιοτήτων της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών», σελ.6επ.). Τα θεσμικά όργανα και οι εκπρόσωποι του Κράτους οφείλουν να κινούνται στα πλαίσια του νόμου και του Συντάγματος, υπηρετώντας πρωτίστως τη Δημοκρατία μας και τη Δικαιοσύνη. Οφείλουν να συνεννοούνται και να συνεργάζονται, και όχι, συνειδητά ή ασυνείδητα, να συμβάλλουν στο να πλήττουν τη δημοκρατία, όπως σωστά επεσήμανε σε σχετική παρέμβαση του και ο ομ.Καθηγητής κος Αντ.Μανιτάκης.

Περαιτέρω, κατά κοινή όλων παραδοχή, η τελευταία παράγραφος στην ως άνω Γνωμοδότηση, με την οποία, εμμέσως πλην σαφώς, απειλούνται τα μέλη της ΑΔΑΕ με ποινικές κυρώσεις για την κατά την κρίση τους άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, υπήρξε τουλάχιστον ατυχής και οφείλει ο κος Εισαγγελέας να αναθεωρήσει τη θέση του αυτή.

Σε κάθε περίπτωση, και με αφορμή τη συζήτηση που έχει ανοίξει κατόπιν της έκδοσης της ως άνω Γνωμοδότησης, οφείλουμε για άλλη μια φορά να καλέσουμε το νομικό κόσμο της χώρας και την κυβέρνηση να αλλάξει τον τρόπο επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, ώστε να διασφαλίζεται και κατά τεκμήριο η αντικειμενικότητα της και να μην υφίστανται, άλλοτε δικαίως άλλοτε αδίκως, αμφιβολίες ως προς αυτή.

Τέλος, ο ιστορικός και θεσμικός ρόλος των Δικηγορικών Συλλόγων, και ιδίως του ΔΣΑ, στη διασφάλιση του κράτους δικαίου και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης είναι αδιαμφισβήτητος, βαρυσήμαντος και αδιάκοπος. Άλλωστε αναγνωρίζεται και από τον ίδιο το νομοθέτη, ο οποίος πρωταρχικώς θέτει τα ζητήματα αυτά στο ρόλο που επιτελούν οι Δικηγορικοί Σύλλογοι, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 90 στοιχ.α’ και β’ του Κ.Δ. «Στους Δικηγορικούς Συλλόγους ανήκει: α) Η υπεράσπιση των αρχών και κανόνων του κράτους δικαίου σε μια δημοκρατική κοινωνία. β) Η διασφάλιση της λειτουργίας μίας ανεξάρτητης δικαιοσύνης, η οποία απονέμεται στο όνομα του ελληνικού λαού».

Χρέος, λοιπόν, του Συλλόγου μας είναι να αγρυπνεί προς την κατεύθυνση αυτή. Για να το πετύχει, οφείλει οι τοποθετήσεις του και οι παρεμβάσεις του να είναι απαλλαγμένες από ιδεολογικές ή άλλες υποκειμενικές αντιλήψεις και ο λόγος που αρθρώνει να είναι αντάξιος της ιστορίας του και της ιδιότητας του ως πρώτου επιστημονικού συλλόγου της χώρας.

Δημήτρης Αναστασόπουλος

Επικεφαλής του Συνδυασμού ΔΣΑ

«Με Το Δικηγόρο»