Ελληνοτουρκικά: Πώς ο Μπάιντεν συνέβαλε στην κλιμάκωση της έντασης

Την κλιμάκωση στα ελληνοτουρκικά προκάλεσε η απόφαση του Τζο Μπάιντεν να ζητήσει από το Κογκρέσο την πώληση των F16 στην Τουρκία και των F35 στην Ελλάδα. Ο Αμερικανός πρόεδρος έλαβε αυτήν την απόφαση επειδή, σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal, από την έγκριση του Κογκρέσου εξαρτάται η υπογραφή της Τουρκίας για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Όπως ήταν εύλογο, η απόφαση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις, τόσο της ελληνικής ομογένειας, όσο και του ελληνικού caucus που αποτελείται, τόσο από βουλευτές, όσο και από γερουσιαστές. Ο πρώτος που αντέδρασε ήταν ο Μπομπ Μενέντεζ, ο οποίος διαθέτει το δικαίωμα βέτο που του δίνεται λόγω της θέσης που κατέχει ως πρόεδρος της επιτροπής. Ο γερουσιαστής είπε ότι «μέχρι ο Ερντογάν να σταματήσει τις απειλές του, να βελτιώσει το ιστορικό του για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό – συμπεριλαμβανομένης της απελευθέρωσης των δημοσιογράφων και των πολιτικών αντιπάλων – και να αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε ένας έμπιστος σύμμαχος, δεν θα εγκρίνω αυτή την πώληση».

Τι περιλαμβάνει η πώληση στην Τουρκία

Η πώληση στην Τουρκία, την οποία η διοίκηση εξετάζει εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, είναι μεγαλύτερη από την αναμενόμενη. Περιλαμβάνει 40 νέα αεροσκάφη και τη γενική επισκευή 79 αεροσκαφών του υπάρχοντος στόλου F-16 της Τουρκίας, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν τις προτάσεις.

Η κοινοποίηση της συμφωνίας από το Κογκρέσο θα συμπέσει κατά προσέγγιση με την επίσκεψη στην Ουάσιγκτον, την επόμενη εβδομάδα, του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Η πώληση στην Τουρκία περιλαμβάνει επίσης περισσότερους από 900 πυραύλους αέρος-αέρος και 800 βόμβες, είπε ένας από τους αξιωματούχους.

Η προτεινόμενη συμφωνία με την Τουρκία έρχεται σε μια στιγμή έντασης στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, με την Ουάσιγκτον να προσπαθεί επίσης να πείσει τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία.

Πώς αντέδρασε ο Τσαβούσογλου

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναφέρθηκε στα F-35, λέγοντας πως «αν δεν δώσουν προσοχή οι ΗΠΑ, δεν θα έχει σημασία, ποιος πουλάει τι όπλα πουλάει». Ο τούρκος ΥΠΕΞ υπογράμμισε ακόμη ότι «διαβάσαμε στα ΜΜΕ για την παραχώρηση των F-35 στην Ελλάδα. Αλλά αυτό που λέμε στις ΗΠΑ είναι πως η ισορροπία στις σχέσεις Τουρκίας-Ελλάδας άρχισε να επιδεινώνεται και η ισορροπία στην Κύπρο άρχισε επίσης να επιδεινώνεται».

Ο κ. Τσαβούσογλου, τόνισε χαρακτηριστικά εκφράζοντα την ενόχλησή του, ότι «οι ΗΠΑ θα πρέπει να δώσουν προσοχή σε αυτή την ισορροπία. Διαφορετικά, δεν έχει σημασία ποιος πουλάει τι όπλα πουλάει. Σημασία έχει ποια είναι η δύναμή μας, ποια βήματα κάνουμε. Αυτό κοιτάμε».

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην Άγκυρα επικρατεί έντονος εκνευρισμός καθώς βλέπουν ότι η Ελλάδα εξοπλίζεται με τελευταίας τεχνολογίας μαχητικά ενώ για την γειτονική χώρα, μπαίνουν συνεχώς εμπόδια στη διαδικασία για την αγορά των F-16 από τις ΗΠΑ.

Αυξήθηκε η ένταση στα ελληνοτουρκικά

Μετά τις αντιδράσεις στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα, οι προκλητικές δηλώσεις και οι υπερπτήσεις αυξήθηκαν ακόμα περισσότερο. Ο λόγος είναι ότι η Τουρκία και ιδιαίτερα ο Ερντογάν προσπαθεί να αγοράσει χρόνο αυτή την στιγμή για να ικανοποιήσει και το εσωτερικό κομμάτι, να κρατήσει τα εργοστάσιά του ανοικτά, να μπορέσει να ικανοποιήσει και τις πιέσεις η οποία δέχεται και από την Τουρκία και να αφήσει και λίγο το μπαλάκι στο Κογκρέσο.

Ως προς τις προκλητικές δηλώσεις, βλέποντας ο Ερντογάν τις αντιδράσεις στις ΗΠΑ ανέφερε «Η Ελλάδα παρενοχλεί καθημερινά τα σύνορά μας». Απευθυνόμενος στους Τούρκους πολίτες, ο Τούρκος Πρόεδρος είπε: «Όσο η Ελλάδα συμπεριφέρεται καλά, εμείς δεν έχουμε καμία δουλειά και δεν χρειάζεται να φοβάται τους πυραύλους». Και πρόσθεσε, επιμένοντας στα τουρκικά fake news: «Η Ελλάδα παρενοχλεί καθημερινά τα σύνορά μας»

Συγκεκριμένα, δήλωσε: «Αδέρφια μου, μπορεί κάποιος που επιδεικνύει και προσβάλλει με ασέβεια τους διοικητές του στρατού μας, που δεν έδειξε ή δεν μπόρεσε να δείξει αντίδραση, ενάντια στην Ελλάδα, που παρενοχλεί τα σύνορά μας καθημερινά, ενάντια στο PKK, που έχει το αίμα δεκάδων χιλιάδων αθώων στα χέρια του, ενάντια στο FETO, τη μεγαλύτερη προδοτική συμμορία που έχει δει πρόσφατα η χώρα μας, στις χώρες που στοχεύουν την κυριαρχία μας και τους εχθρούς της Τουρκίας και του τουρκικού έθνους, να είναι πολιτικός αυτής της χώρας; Αδέρφια μου, σύμφωνα με το σύνταγμά μας, αυτός ο αδελφός σας είναι ο αρχιστράτηγος αυτού του στρατού. Το σύνταγμά μας το λέει αυτό, όχι εγώ».

Το κρεσέντο των δηλώσεων συνέχισε με τον Ομέρ Τσελίκ

Ο εκπρόσωπος Τύπου ανέφερε σε προεκλογική ομιλία του κυβερνώντος κόμματος του Ταγίπ Ερντογάν, ο Τσελίκ διατηρώντας την προκλητική στάση, κατηγόρησε για άλλη μια φορά την Ελλάδα.

«Η Μεσόγειος μετατρέπεται σε τάφο για τους ανθρώπους που θέλουν να σωθούν. Συνεχίζεται η ίδια προσέγγιση από την Ελλάδα στο προσφυγικό και τη νέα χρονιά. Συνεχίζουν τις πρακτικές τους που αφήνουν τους ανθρώπους να πεθαίνουν στη Μεσόγειο. Η Μεσόγειος μετατρέπεται σε τάφο για ανθρώπους που δραπετεύουν από το θάνατο. Είναι μια προσέγγιση που παραβιάζει όλους τους διεθνείς νόμους», ανέφερε ο Τσελίκ.

Τι θα γίνει αν το Κογκρέσο μπλοκάρει το αίτημα Μπάιντεν

Εάν τελικά η αμυντική σύμβαση για τα F-16 δεν περάσει τον σκόπελο του Κογκρέσου, αυτό πρακτικά θα σημαίνει ότι η υπόθεση δεν θα προχωρήσει καθόλου για έναν ολόκληρο μήνα, καθώς η διαδικασία προβλέπει ότι σε αυτό το διάστημα θα γίνονται διαβουλεύσεις, προκειμένου να αποφασιστούν οι διορθωτικές κινήσεις που θα ήθελε να δει το Κογκρέσο να γίνονται.

Από εκεί και πέρα, η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν θα παραλάβει τις συστάσεις και τις υποδείξεις του Κογκρέσου, το οποίο είναι σε θέση να θέσει τις προϋποθέσεις που κατά τη δική του κρίση θα βελτιώσουν την αμυντική σύμβαση.

Στη συνέχεια, ο Λευκός Οίκος θα πρέπει να παρουσιάσει αυτές τις αλλαγές στην Τουρκία, προκειμένου να εξετάσει κατά πόσο είναι εφικτό να ενσωματωθούν στη σύμβαση. Στην περίπτωση που η Τουρκία τηρήσει αρνητική στάση, ο πρόεδρος θα έχει τη δυνατότητα – εάν το επιθυμεί – να επανέλθει στο Κογκρέσο, ζητώντας αυτή τη φορά την έγκριση μιας τελικής συμφωνίας.

Μπορεί ο πρόεδρος να παρακάμψει το βέτο;

Σημειώνεται ότι, στο πρόσφατο παρελθόν, ο Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε σε αυτή την κίνηση, καθώς παράκαμψε την άρνηση του Κογκρέσου για την πώληση όπλων στη Σαουδική Αραβία.

Εάν τελικά ο πρόεδρος Μπάιντεν πράξει κάτι ανάλογο, θα είναι σίγουρα πιο δύσκολο για το Κογκρέσο να παρακάμψει, σε αυτό τον δεύτερο γύρο, την πρόθεση του Λευκού Οίκου, καθώς θα απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία δύο τρίτων τόσο στη Βουλή, όσο και στη Γερουσία.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πολιτικοί αναλυτές στην Ουάσιγκτον επισημαίνουν ότι για τον πρόεδρο Μπάιντεν δεν θα είναι πολιτικά μια εύκολη υπόθεση να αψηφήσει τελείως το βέτο ενός προέδρου της επιτροπής Διεθνών Σχέσεων, που προέρχεται από το δικό του κόμμα.